Nam giới đi tiểu ra máu là bệnh gì?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Võ Thiện Ngôn - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tiểu máu ở nam giới với tiên lượng và cách điều trị khác nhau. Vậy đái ra máu ở nam là bệnh gì và điều trị như thế nào? Đọc tiếp bài viết sau đây sẽ giúp bạn có câu trả lời.

1.1. Nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhiễm trùng đường tiết niệu xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo, đây là một nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng đi tiểu ra máu ở nam giới.

Ngoài việc xuất hiện máu trong nước tiểu, các triệu chứng khác của nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm:

• Cảm giác muốn đi tiểu luôn với tần suất liên tục;
• Đau hoặc rát ở niệu đạo;
• Nước tiểu đục, có mùi khó chịu.

Hiếm khi nhiễm trùng đường tiết niệu có thể ảnh hưởng đến thận. Tuy nhiên nếu trường hợp này xảy ra thì tình trạng nhiễm trùng có xu hướng nghiêm trọng hơn và nó có thể gây ra các triệu chứng như:

• Đau ở vùng thắt lưng, 2 bên hông và vùng chậu;
• Buồn nôn, nôn;
• Sốt và ớn lạnh.

1.2. Sỏi thận và sỏi bàng quang

Thông thường, sỏi thận nhỏ có thể theo dòng nước tiểu đi xuống bàng quang rồi thải ra ngoài khi bệnh nhân đi tiểu. Tuy nhiên, với viên sỏi lớn hơn có thể bị kẹt lại trong thận, bàng quang hay ở nơi khác trong đường ống dẫn nước tiểu gây ra các triệu chứng như:

• Đái ra máu;
• Đau vùng thắt lưng và 2 bên hông;
• Buồn nôn hoặc nôn mửa;
• Đôi khi kèm theo sốt và ớn lạnh;
• Nước tiểu đục hoặc có mùi khó chịu.

1.3. Do tập thể dục quá sức

Tiểu máu sau gắng sức là tình trạng xuất hiện máu trong nước tiểu xảy ra sau khi bạn tập thể dục với cường độ mạnh. Nếu bạn không bù nước đúng cách trong khi tập thể dục sẽ làm tăng nguy cơ tiểu máu. Một nghiên cứu vào năm 2014 đã tiến hành điều tra sự xuất hiện của tiểu máu do tập thể dục ở 491 người trưởng thành khỏe mạnh.

Kết quả cho thấy có 12% số người này xuất hiện tình trạng đái máu sau khi chạy 5km có giới hạn thời gian. Con số này giảm xuống chỉ còn 1,3% khi những người tham gia hoàn thành chặng đường này mà không bị giới hạn thời gian. Điều này cho thấy rằng máu trong nước tiểu khi tập thể dục chỉ xảy ra do cường độ gắng sức trong một khoảng thời gian.

Tuy nhiên, tình trạng này không đáng lo ngại, nó thường tự khỏi trong vòng 3 ngày. Nếu như tình tình trạng đái máu nào kéo dài hơn 2 tuần, bạn nên đi khám để có biện pháp xử lý kịp thời.

1.4. Phì đại tiền liệt tuyến là nguyên nhân đi tiểu ra máu ở nam giới

Tuyến tiền liệt có kích thước khoảng 10-20 gram, chỉ có ở nam giới, nó nằm sát dưới cơ bàng quang bao quanh lấy đoạn niệu đạo nối với cổ bàng quang. Tuyến tiền liệt có chức năng chính là sản xuất ra chất dịch tham gia quá trình sinh sản của nam giới, ngoài ra tuyến này còn giữ cho độc tố, vi khuẩn, hóa chất không thể đi vào đường tiết niệu.

Phì đại tiền liệt tuyến có thể gây chèn ép niệu đạo làm cho việc đi tiểu của bạn gặp khó khăn. Bàng quang có thể bù lại bằng cách tăng co bóp nhiều hơn để giải phóng nước tiểu. Tình trạng này có thể dẫn đến tổn thương đường tiết niệu và gây chảy máu.

Phì đại tiền liệt tuyến gây ảnh hưởng đến khoảng 50% nam giới ở độ tuổi 51- 60 và 90% ở những người trên 80 tuổi. Các triệu chứng của phì đại tiền liệt tuyến gồm có:

• Đi tiểu nhiều lần trong ngày, đặc biệt là về ban đêm gây mất ngủ, đột ngột buồn đi tiểu, khó có thể nhịn được tiểu quá vài phút;
• Tiểu khó, phải rặn, ngắt quãng, tia yếu và tiểu xong vẫn có vài giọt nước tiểu rỉ ra làm ướt quần;
• Đi tiểu xong không thấy thoải mái, vẫn còn cảm giác tiểu chưa hết;
• Khoảng cách giữa 2 lần đi tiểu ngày càng ngắn lại;
• Bí đái là tình trạng đột ngột không đi tiểu được mặc dù đã rặn hết sức, gây căng tức vùng bụng dưới rất khó chịu và phải nhập viện ngay;
• Tiểu ra máu.

1.5. Đặt ống thông tiểu

Trong một số trường hợp, nguyên nhân đi tiểu ra máu ở nam giới có thể do chấn thương, phẫu thuật hoặc do bệnh lý. Những trường hợp này cần đặt ống thông tiểu vào bàng quang để giúp lưu thông nước tiểu ra ngoài. Trong quá trình đặt ống thông tiểu, có thể gây tổn thương niệu đạo và dẫn tới việc đái ra máu.

Thông thường, ống thông tiểu sẽ được lưu lại ở bàng quang trong vài ngày hoặc vài tuần, cho đến khi bạn có thể tự đi tiểu bình thường. Ống thông tiểu có thể đưa vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo dẫn đến tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu liên quan đến ống thông tiểu.

1.6. Tổn thương thận

Cầu thận là những cấu trúc nhỏ trong thận giúp lọc và làm sạch máu. Với bệnh nhân bị viêm cầu thận, có nghĩa là thận đang bị tổn thương không thể loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm cầu thận có thể dẫn đến suy thận.

Viêm cầu thận cấp tính thường xuất hiện đột ngột và có thể gây ra các triệu chứng sau:

• Sưng phù mặt vào buổi sáng;
• Có máu trong nước tiểu;
• Số lượng nước tiểu giảm;
• Khó thở;
• Ho;
• Huyết áp cao.

Viêm cầu thận mãn tính thường phát triển chậm. Trong những năm đầu của bệnh, một số bệnh nhân không gặp các triệu chứng nào. Sau đó khi cầu thận bị tổn thương nhiều sẽ có các triệu chứng:

• Đái ra máu;
• Protein trong nước tiểu;
• Phù mặt hoặc phù ở mắt cá chân;
• Thường xuyên đi tiểu đêm ;
• Nước tiểu sủi bọt.

1.7. Do thuốc gây đái ra máu ở nam

Một số loại thuốc có thể gây tiểu máu, bao gồm:

• Thuốc chống đông máu: Các loại thuốc này giúp ngăn ngừa hình thành huyết khối, nhưng một số loại thuốc như là Warfarin và Aspirin có thể gây ra tình trạng có máu trong nước tiểu.
• Thuốc chống viêm không steroid: Nếu bạn sử dụng những loại thuốc này trong thời gian dài có thể làm tổn thương thận và khiến máu xuất hiện trong nước tiểu.
• Cyclophosphamide và ifosfamide: Đây là các loại thuốc hóa trị có thể gây viêm bàng quang xuất huyết, với các triệu chứng như đái ra máu, đau bàng quang và kích thích hệ tiết niệu.
• Senna: Việc sử dụng thuốc nhuận tràng này lâu dài có thể dẫn đến tiểu máu.

1.8. Ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt nếu được chẩn đoán và điều trị sớm thì thường có thể chữa được. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu của bệnh các triệu chứng thường xuất hiện rất ít, chính vì vậy điều quan trọng là cần phải thực hiện các xét nghiệm sàng lọc thường xuyên.

Các triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt có thể giống với u xơ tiền liệt tuyến. Các triệu chứng khác của ung thư tuyến tiền liệt bao gồm:

• Đau âm ỉ ở vùng chậu;
• Đau ở vùng lưng dưới, hông hoặc đùi trên;
• Đau khi xuất tinh;
• Có máu trong tinh dịch;
• Mất cảm giác ngon miệng;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân;
• Đau xương.

1.9. Ung thư bàng quang

Đột ngột giảm cân không rõ nguyên nhân cùng với sự thay đổi đổi màu nước tiểu và thói quen đi tiểu có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư bàng quang. Ở giai đoạn đầu của ung thư bàng quang, có thể có rất ít triệu chứng. Dấu hiệu sớm nhất thường là có máu trong nước tiểu.

Một số bệnh nhân có thể nhận thấy sự đổi màu nước tiểu. Đối với những bệnh nhân khác, vệt máu chỉ có thể được phát hiện khi tiến hành xét nghiệm nước tiểu. Các triệu chứng khác của ung thư bàng quang có thể xuất hiện ở giai đoạn đầu, bao gồm:

• Đi tiểu thường xuyên đặc biệt là vào ban đêm;
• Khó tiểu, tia nước tiểu yếu;
• Đau hoặc rát khi đi tiểu.

Các triệu chứng của ung thư bàng quang khi nặng hơn bao gồm:

• Bí tiểu;
• Đau lưng dưới một bên;
• Phù chân;
• Chán ăn;
• Sụt cân không rõ nguyên do;
• Đau xương.

Các cách chữa đi tiểu ra máu ở nam giới sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Phương pháp điều trị cho các nguyên nhân này có thể bao gồm:

• Điều trị kháng sinh cho nhiễm trùng;
• Phẫu thuật loại bỏ sỏi thận;
• Sử dụng thuốc giãn cơ, thuốc ức chế hormon hoặc phẫu thuật để điều trị các vấn đề của tuyến tiền liệt;
• Thuốc điều trị hoặc lọc máu cho bệnh viêm cầu thận;
• Phẫu thuật, hóa trị và/hoặc xạ trị để điều trị ung thư hoặc khối u lành tính.

Mặc dù tình trạng đái ra máu ở nam giới có thể không phải là dấu hiệu của bệnh nghiêm trọng, tuy nhiên người bệnh nên đi khám và tư vấn với bác sĩ. Xét nghiệm nước tiểu sẽ giúp bác sĩ xác nhận xem có sự hiện diện của máu. Bác sĩ có thể cần phải làm thêm một số xét nghiệm khác để có thể xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này.