Chụp cắt lớp vi tính (CT) trong bệnh hen suyễn nặng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Trường Đức - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Bác sĩ Đức đã có hơn 17 năm kinh nghiệm về chuyên ngành Chẩn đoán hình ảnh.

Hen suyễn là bệnh lý hô hấp mãn tính có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh xảy ra do cơ thể phản ứng với các dị ứng nguyên, liên quan đến các yếu tố di truyền và các tác nhân từ môi trường bên ngoài. Chẩn đoán hen suyễn dựa vào chụp cắt lớp vi tính mang lại hiệu quả chính xác cao cho người bệnh.

Hen suyễn hay còn có tên gọi là hen phế quản. Các triệu chứng của bệnh hen suyễn rất đa dạng. Tuy nhiên, các triệu chứng dưới đây xảy ra phổ biến nhất:

• Ho, đặc biệt là vào ban đêm
• Thở khò khè
• Cảm giác bóp nghẹn hoặc đau ngực
• Hơi thở rất nhanh và gấp

Khi bệnh diễn tiến nặng nề hơn, tần suất xuất hiện của các cơn hen suyễn dày đặc hơn, triệu chứng khó thở trở nên nặng nề hơn.

Hen suyễn là một gánh nặng toàn cầu, ảnh hưởng đến 5% dân số trưởng thành nói chung, trong đó khoảng 5-10% bị hen suyễn nặng.

Hen suyễn nặng là một thực thể bệnh phức tạp không đồng nhất, có tỷ lệ mắc và tử vong cao. Các kỹ thuật ngày càng mới trong chụp cắt lớp vi tính đang được sử dụng để tìm hiểu sinh lý bệnh của bệnh hen suyễn nặng.

Về mặt lâm sàng, vai trò của chụp cắt lớp vi tính (CT) trong bệnh hen suyễn chủ yếu liên quan đến việc chẩn đoán các biến chứng và các bệnh lý kèm theo, như: Tràn khí màng phổi là một biến chứng hiếm gặp và nghiêm trọng của bệnh hen suyễn nặng, chủ yếu xảy ra khi có tình trạng hen suyễn, mất bù cấp tính, hoặc bất cứ khi nào tình trạng lâm sàng gợi ý khả năng tràn khí màng phổi, chẳng hạn như khi áp lực đường thở cao khi thở máy.

Chụp CT phổi cũng có thể hữu ích để chẩn đoán các bệnh liên quan đến hen suyễn, như bệnh aspergillosis phế quản phổi dị ứng, viêm phổi tăng bạch cầu ái toan và u hạt tăng bạch cầu ái toan với viêm đa tuyến.

Gần đây, với kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính có độ phân giải cao (high resolution computed tomography - HRCT), ngày càng có nhiều nghiên cứu định lượng qua các thước đo CT về mức độ nghiêm trọng của bệnh, trong đó bao gồm cả bệnh hen suyễn nặng. Những phát hiện chính được quan tâm trên chụp CT bệnh nhân hen, đặc biệt là hen nặng, có thể được chia thành những kết quả liên quan đến những thay đổi hình thái trong đường thở lớn, những phát hiện gợi ý rối loạn chức năng đường thở nhỏ, độ dày thành đường thở, diện tích thành và diện tích lòng mạch.

Để đánh giá hen, cần phải thực hiện cả đánh giá hình thái của đường thở và phân tích chức năng của thông khí khu vực. Điều này có thể đạt được bằng cách sử dụng CT bức xạ đồng bộ / CT năng lượng kép. Hình ảnh thông khí có thể được thực hiện thông qua CT nâng cao Xenon (Xe) không phóng xạ.

CT năng lượng kép có thể hữu ích trong việc tìm hiểu cơ chế bệnh sinh của bệnh, đặc biệt giúp định hình kiểu hình bệnh nhân hen suyễn nặng và đánh giá đáp ứng với điều trị.

Nguồn tham khảo: ncbi.nlm.nih.gov