Vào mùa thu, khi bắt đầu đến thời kỳ thu hoạch là lúc mà kiến ba khoang xuất hiện rất nhiều. Trong cơ thể của chúng có chứa pederin, một chất có thể gây phỏng, rộp và viêm da khi tiếp xúc. Vậy chúng ta sẽ làm gì khi bị kiến ba khoang cắn?
1. Kiến ba khoang là gì?
Loài kiến ba khoang thường phân bố ở những vùng ẩm ướt, ví dụ như bờ cỏ, bụi rậm,... Vào buổi tối, chúng sẽ bay ra ngoài do bị thu hút bởi ánh sáng, đặc biệt là đèn điện.
Khi bạn tiếp xúc với các đồ vật chứa dịch tiết của chúng (khăn, chăn gối, quần áo,...) có thể gây viêm da. Nguyên nhân do trong dịch tiết của loài kiến này có chứa chất pederin, một loại acid amin có độc tố cao. Theo một số nghiên cứu cho thấy, độc tố của chất pederin cao gấp 12 lần so với nọc độc của rắn ở vùng nhiệt đới.
Thời gian sinh sản mạnh nhất của kiến ba khoang bắt đầu từ tháng 7 - 10. Đặc biệt là thời tiết vào mùa mưa, khi người dân gặt lúa, đốt đồng sẽ khiến kiến bay vào nhà nhiều nhất. Do đó, vào thời điểm này có nhiều trường hợp bị kiến ba khoang cắn nhất.
2. Các triệu chứng thường gặp trên da sau khi bị kiến ba khoang cắn
Chúng ta cần phân biệt trường hợp bị kiến ba khoang cắn và bệnh zona thần kinh, do triệu chứng của 2 bệnh đều xuất hiện các nốt bọng nước. Với bệnh zona thần kinh, nguyên nhân gây bệnh là do virus. không giống với bệnh này.
Trường hợp bị kiến ba khoang cắn, da sẽ tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết của kiến và các triệu chứng sau đó sẽ xuất hiện ngay sau 24 giờ. Mức độ tổn thương có thể khác nhau, phụ thuộc vào thời gian, vùng da và dạng tiếp xúc,...
Tổn thương ở mức độ nhẹ thường chỉ xuất hiện các vết đỏ trên da có thể có cảm giác hơi ngứa tại vùng da tiếp xúc với dịch tiết. Tuy nhiên, những triệu chứng này có thể tự biến mất sau vài ngày.
Đối với những vết thương ở mức độ trung bình, ngoài xuất hiện vết ban đỏ còn có thêm bọng nước, sau vài ngày sẽ thấy mủ kèm theo đau rát tại vùng tổn thương. Tại những vùng hơi lõm do xuất hiện phản ứng rộp da. Cảm giác rát sẽ tăng lên khi bọng nước vỡ kê kèm theo giảm sắc tố. Trường hợp này xuất hiện trong vòng 15 đến 20 ngày. Vùng tổn thương có hình dải do sự chảy tiết dịch tiết của côn trùng trên da.
Vết thương ở mức độ nặng, xuất hiện nhiều nốt bọng nước và lan rộng có thể gây bội nhiễm, đau kèm theo cảm giác rát khó chịu. Một số trường hợp có thế có triệu chứng sốt và sưng hạch. Nguyên nhân làm cho tình trạng chuyển biến xấu có thể do vệ sinh không đúng cách hoặc hệ thống miễn dịch của cơ thể yếu.
3. Bị kiến ba khoang cắn bôi thuốc gì?
Không phải ai cũng biết “bị kiến ba khoang cắn bôi gì”. Trong trường hợp này, bạn cần xử lý vết thương ngay sau khi bị kiến ba khoang cắn bằng cồn 70 độ, betadine. Nếu không có 2 loại này có thể sử dụng xà phòng thay thế, nên rửa nhiều lần để trung hòa độc tố. Việc xử lý kỹ vết thương sẽ làm giảm nguy cơ nổi bọng nước do độc tố trong dịch tiết của kiến gây ra.
Sau khi rửa sạch, bạn có thể bôi thuốc điều trị lên vùng da bị kiến cắn, tùy thuộc vào mức độ tổn thương mà sử dụng các loại thuốc khác nhau.
- Với những trường hợp nhẹ, chỉ nổi nốt hồng ban: Bạn chỉ cần sử dụng sản phẩm bôi dịu nhẹ, sau vài ngày tình trạng da sẽ trở lại bình thường.
- Tổn thương ở mức độ trung bình, bạn nên bắt đầu dùng thuốc điều trị như:
- Dung dịch làm dịu da;
- sát khuẩn bằng dung dịch hồ nước, betadine, milian,...;
- Thuốc mỡ có chứa steroid hoặc kháng sinh có tác dụng làm giảm viêm kháng khuẩn;
- Nếu bạn cảm thấy ngứa rát nhiều tại vùng tổn thương bạn nên uống thêm thuốc histamine hoặc thuốc giảm đau.
- Đối với tổn thương mức độ nặng, bạn nên đến các trung tâm y tế để nhận được sự giúp đỡ từ bác sĩ. Việc làm này có thể giúp tình trạng của bạn cải thiện và giúp vùng tổn thương không lan rộng, tránh bị bội nhiễm. Các bác sẽ cho bạn dùng một số loại kháng sinh để cải thiện tình trạng. Nếu vùng tổn thương của bạn ở dạng khô, có thể dùng thêm kem kháng sinh kết hợp với các chỉ định từ bác sĩ.
4. Những điều cần lưu ý khi bị kiến ba khoang cắn
Bạn cần nhận biết rõ các triệu chứng và tình hình tiến triển của tổn thương để có cách xử lý phù hợp nhất. Có nhiều trường hợp do bôi quá nhiều Acyclovir (một loại thuốc kháng virus) có thể làm cho tổn thương sâu hơn và gặp khó khăn trong quá trình điều trị.
Khi bị kiến ba khoang đốt bạn không nên gãi, việc làm này có thể gây vết loét trở nên rộng hơn và sau hơn. Bàn tay có thể chứa nhiều loại vi khuẩn và bụi bẩn nên khi gãi sẽ làm vết thương có nguy cơ bị nhiễm trùng, nặng hơn là nhiễm trùng toàn thân. Ngoài ra, khi gãi vết thương có thể làm dịch tiết lan sang các vùng xung quanh gây tổn thương các vùng đó.
Bạn nên dùng những biện pháp phòng kiến ba khoang đốt, bao gồm:
- Ngủ màn, không dùng đèn led hay đèn neon vào ban đêm, đóng kín cửa, kéo rèm, hạn chế bật đèn,...;
- Đối với những người làm việc nhiều tại đồng ruộng, nên sử dụng các phương tiện bảo hộ như: Găng tay, ủng, mũ, nón, khẩu trang, mặc quần áo kín tay chân.
Bị kiến ba khoang đốt là điều khá phổ biến, tuy nhiên vẫn có nhiều người chưa biết cách xử trí. Do đó, trang bị cho bản thân những kiến thức cần thiết là điều quan trọng để bảo vệ mình và những người xung quanh. Không nên để vết thương quá lâu, xử lý càng sớm càng tốt để tránh những hậu quả xấu có thể xảy ra.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
