Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Ngọc Khánh - Trưởng Đơn nguyên Ngoại tiêu hóa - Tiết niệu - Phẫu thuật Robot & Ngoại Nhi, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Bệnh sỏi túi mật - Căn bệnh thường gặp ở Việt Nam, chiếm tới khoảng 8 – 10% dân số. Sỏi túi mật ban đầu, những triệu chứng của sỏi chưa rõ ràng và thường chỉ phát hiện tình cờ qua thăm khám sức khỏe định kỳ, hoặc khi sỏi đã gây ra biến chứng. Vậy Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sỏi túi mật như thế nào?
1. Sỏi túi mật là gì? Vị trí sỏi túi mật
Túi mật là một túi nhỏ hình quả lê nằm mắt dưới gan bên phải để lưu trữ và cô đặc mật. Mật do gan bài tiết được lưu trữ trong túi mật rồi được bài xuất xuống ruột để tiêu hoá chất béo.
Sỏi túi mật thể rắn hình thành bởi cholesterol, muối mật và canxi, kích thước sỏi từ vài mm đến vài cm. Số lượng có thể từ 1 đến hàng trăm viên.
2. Nguyên nhân gây sỏi túi mật
Thường là do chuyển hoá, khi trong dịch mật có nồng độ cholesterol dư thừa quá cao tạo thành các tinh thể mà từ đó sỏi túi mật được hình thành.
3. Những ai có nguy cơ bị sỏi túi mật?
Sỏi túi mật có thể gặp ở bất kể ai, người trẻ tuổi ít bị hơn. Những người sau đây thuộc nhóm có nguy cơ cao:
- Người béo: Vì sỏi liên quan đến vấn đề thừa cholesterol trong máu.
- Phụ nữ dùng thuốc tránh thai có chứa estrogen.
- Người có bệnh viêm đường ruột như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng.
4. Các triệu chứng của sỏi túi mật
Hầu hết người bệnh không có triệu chứng gì, sỏi túi mật được phát hiện tình cờ khi đi làm siêu âm bệnh khác.
Một số triệu chứng như:
- Đau bụng âm ỉ dưới sườn phải, xuyên ra lưng, lên vai phải. Cơn đau quặn dữ dội ít xảy ra, thường liên quan đến việc sỏi gây tắc ống cổ túi mật, viêm túi mật cấp đòi hỏi người bệnh phải nằm viện dùng thuốc, theo dõi và có thể phải can thiệp phẫu thuật cấp cứu nếu quá trình viêm tiến triển dẫn đến hoại tử túi mật.
- Sốt, vàng da: Thường là sỏi đã gây biến chứng.
5. Chẩn đoán sỏi túi mật như thế nào?
- Siêu âm, chụp cắt lớp là phương tiện hữu hiệu cho chẩn đoán sỏi túi mật.
- Các xét nghiệm máu giúp xác định chức năng gan, tình trạng cholesterol máu.
6. Điều trị sỏi túi mật như thế nào?
6.1. Các tình trạng sỏi túi mật
Sỏi túi mật to trên 1cm không có triệu chứng:
Có thể không cần điều trị. Vì trong thực tế sỏi thường được phát hiện ngẫu nhiên và người mang sỏi đó đã chung sống với sỏi nhiều năm không triệu chứng. Và biến chứng của loại sỏi này thường nhẹ: viêm túi mật.
Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ
Theo Ths.Bs Nguyễn Ngọc Khánh với trường hợp đặc biệt: Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có sỏi túi mật nên can thiệp phẫu thuật điều trị chủ động trước khi mang thai để đề phòng túi mật viêm đúng vào thời kỳ mang thai sẽ làm cho việc điều trị trở nên rất phức tạp, đặc biệt nếu phải can thiệp phẫu thuật cắt túi mật ở giai đoạn này.
Sỏi nhỏ 2-3mm
Sỏi nhỏ 2-3mm nguy hiểm hơn sỏi lớn 1-2cm vì có thể gây biến chứng rất nặng thậm chí tử vong là viêm tuỵ cấp hoại tử. Do vậy, khi bệnh nhân phát hiện có sỏi túi mật nhỏ 2-3mm nên chủ động khám bệnh viện ngoại khoa yêu cầu phẫu thuật dù sỏi chưa gây triệu chứng gì.
Sỏi gây triệu chứng đau, sốt từng đợt
Lúc này nên điều trị bằng phẫu thuật.
6.2 Phương pháp điều trị sỏi túi mật
Điều trị thuốc “tan sỏi” như nhiều hãng thuốc quảng cáo có tác dụng rất hạn chế, chủ yếu tác dụng trong phòng ngừa tạo sỏi ở người nguy cơ cao: cắt dạ dày giảm béo,...
Tán sỏi: Chưa áp dụng để điều trị sỏi túi mật. Không hiệu quả và gây biến chứng.
Điều trị chuẩn vàng hiện nay cho sỏi túi mật là phẫu thuật cắt túi mật nội soi. Có thể phẫu thuật nội soi thông thường với 3-4 vết rạch da nhỏ 0.5-1cm trên thành bụng để đưa dụng cụ hoặc phẫu thuật SILS một đường rạch qua rốn để không thấy sẹo sau khi mổ.
Thời gian phẫu thuật trung bình cho 1 ca sỏi túi mật 15-30 phút, thời gian nằm viện sau mổ 1-2 ngày.
Trong điều trị phẫu thuật, phẫu thuật khi túi mật không viêm dễ hơn nhiều khi túi mật đã viêm nhiều lần.
7. Khi bị viêm túi mật thì làm thế nào?
Bạn cần nhập viện điều trị, tại đó các bác sĩ sẽ thực hiện việc chẩn đoán và cân nhắc phương pháp điều trị theo tuần tự sau:
- Chẩn đoán xác định.
- Chẩn đoán mức độ nặng.
- Xác định mức độ nguy cơ có sỏi ống mật chủ.
- Lựa chọn phương pháp điều trị.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
