Nguyên nhân và cách phòng bệnh tiêu chảy cấp

Bài viết bởi Bác sĩ Bùi Thu Hương - Trưởng Đơn nguyên Cấp Cứu, điều trị ban ngày -Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Tiêu chảy cấp là tình trạng tiêu chảy kéo dài dưới 14 ngày, đi ngoài phân lỏng nhiều hơn 3 lần/ngày. Nếu không được chăm sóc đúng cách, tiêu chảy cấp có thể gây ra tình trạng mất nước và điện giải, nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Dưới đây là nguyên nhân và cách phòng bệnh.

Tiêu chảy: Là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc toé nước ≥ 3 lần trong 24 giờ.

Tiêu chảy cấp: Là tiêu chảy khởi đầu cấp tính và kéo dài không quá 14 ngày.

Tiêu chảy cấp có thể xảy ra do các nguyên nhân chính bao gồm:

• Rotavirus là tác nhân chính gây tiêu chảy nặng và đe dọa tử vong ở trẻ dưới 2 tuổi.
• Vi khuẩn: E.coli, Shigella, Tả, Campylobacter Jejuni , Salmonella ...
• Ký sinh trùng: Giardia, Cryptosporidium, amip
• Các nhiễm trùng khác: nhiễm khuẩn hô hấp, nhiễm khuẩn tiết niệu, Viêm màng não,...
• Tiêu chảy cấp do thuốc, thức ăn, dị ứng,...

Yếu tố thuận lợi dẫn đến tiêu chảy cấp:

• Tuổi: 80% trẻ bị tiêu chảy < 2 tuổi, lứa tuổi cao nhất từ 6-18 tháng .
• Trẻ mắc một số bệnh gây giảm miễn dịch: Suy dinh dưỡng, sau sởi, HIV/AIDS...
• Tập quán làm tăng nguy cơ tiêu chảy cấp: Cho trẻ bú chai hoặc không nuôi con bằng sữa mẹ trong 4-6 tháng đầu; Cai sữa quá sớm; Thức ăn bị ô nhiễm; Nước uống bị ô nhiễm hoặc không đun chín; Không rửa tay trước khi ăn
• Mùa: Mùa hè các bệnh tiêu chảy do nhiễm khuẩn cao, mùa đông tiêu chảy thường do Rotavirus

Để chủ động phòng chống tiêu chảy cấp, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo cộng đồng:

Tăng cường vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường:

• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Mỗi gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh, không đi tiêu bừa bãi; không đổ rác thải, phân xuống ao, hồ; không sử dụng phân tươi, phân chưa xử lý đảm bảo vệ sinh để bón cây trồng.
• Bảo đảm vệ sinh nhà cửa và môi trường xung quanh.
• Hạn chế ra vào vùng đang có dịch.

Bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm:

• Mọi người, mọi nhà đều thực hiện ăn chín, uống chín, không uống nước lã.
• Không ăn các thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn chưa được chế biến và nấu chín, các thức ăn còn sống như gỏi cá, tiết canh, nem chua...
• Chọn mua thức ăn từ nguồn thực phẩm an toàn, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, không sử dụng thực phẩm quá hạn sử dụng.
• Các thức ăn đã nấu chín hoặc thức ăn còn dư, để từ bữa trước sang bữa sau phải được bảo quản tốt; nếu chỉ sử dụng ngay sau một thời gian ngắn thì đậy lồng bàn, để nơi mát, thoáng gió; nếu muốn để lâu (vài tiếng trở lên) thì phải cho vào tủ lạnh, lưu ý tủ lạnh phải để ở mức độ đủ lạnh cần thiết.
• Rửa tay bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn để đảm bảo không làm nhiễm mầm bệnh từ tay bẩn vào thức ăn.
• Hạn chế tập trung ăn uống đông người như ma chay, đám giỗ, cưới xin, liên hoan... trong vùng đang có dịch.

Bảo vệ nguồn nước và dùng nước sạch:

• Nguồn nước ăn uống, sinh hoạt của các gia đình phải được bảo vệ sạch sẽ, có nắp đậy, không để nguồn nước bẩn từ bên ngoài như ao, hồ, sông, suối... chảy vào.
• Ở những nơi không có nước máy mà đang có dịch tiêu chảy thì tất cả nước ăn uống đều phải được sát khuẩn bằng cloramin B.
• Cấm đổ phân, chất thải, nước giặt rửa và đồ dùng của người bệnh xuống giếng, ao, hồ, sông, suối...

Xử trí khi có người bị tiêu chảy cấp:

Phải đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị kịp thời, không được để bệnh nhân ở nhà hoặc mua thuốc tự điều trị vì có thể nguy hiểm đến tính mạng và làm lây lan bệnh dịch sang cho gia đình và cộng đồng.

Tiêm phòng Vắc-xin là biện pháp phòng ngừa tiêu chảy hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp đa dạng các loại vắc-xin cho trẻ, trong đó có vắc-xin phòng tiêu chảy cấp cho virus rota. Để đặt lịch khám và tiêm chủng cho bé tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách có thể liên hệ TẠI ĐÂY hoặc liên hệ theo số hotline 0243 9743 556 để được hỗ trợ.

Nguồn: Bộ Y tế

XEM THÊM:

• Phòng và điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ
• Nguy cơ sốc mất nước ở trẻ do tiêu chảy cấp
• Biến chứng thường gặp và sai lầm phổ biến về bệnh tiêu chảy cấp