Đau bụng cấp ở trẻ em

Bài viết bởi Bác sĩ CKII Bùi Thu Hương - Trưởng Đơn nguyên Cấp Cứu, điều trị ban ngày - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Đau bụng cấp ở trẻ em là hiện tượng rất phổ biến, xuất hiện đột ngột và đa số không gây nguy hiểm cho trẻ, các cơn đau có thể tự khỏi mà không cần phải can thiệp điều trị. Tuy nhiên, khi trẻ bị đau bụng cấp cần phải lại trừ các nguyên nhân ngoại khoa để có hướng xử trí phù hợp.

1. Định nghĩa đau bụng cấp ở trẻ

Đau bụng cấp tính là một chẩn đoán cấp cứu xảy ra đột ngột, tức thời và có ảnh hưởng cấp tính đến hoạt động của trẻ.

Có thể phối hợp các triệu chứng của một nguyên nhân nội hay ngoại khoa.

2. Tiếp cận bệnh nhân đau bụng cấp

Tiếp cận bệnh nhân đau bụng cấp bằng cách:

Hỏi về tính chất cơn đau bụng
Cách xuất hiện cơn đau: Ngày, giờ liên quan với bữa ăn
Đột ngột hay từ từ
Vị trí khu trú của cơn đau bụng lúc bắt đầu xuất hiện
Cường độ cơn đau: Nặng làm trẻ phải thức giấc, ngừng chơi.
Yếu tố làm tăng đau: Đi lại, ho, hít vào sâu, đi tiểu.
Yếu tố làm giảm đau: Nghỉ ngơi, nôn, sau ăn, tư thế giảm đau
Tiến triển cơn đau tức thời: Giảm, tăng đau, không đổi
Tiến triển kéo dài liên tục, xen kẽ, từng cơn.

Khám nhi — Bác sĩ sẽ thăm hỏi cha mẹ về tình hình đau bụng cấp ở trẻ

3. Các dấu hiệu kèm theo đau bụng

Khi trẻ bị đau bụng cấp có thể kèm theo các dấu hiệu sau:

Tình trạng toàn thân: Sốt, chán ăn, mệt mỏi, sụt cân
Triệu chứng tiêu hoá:
Buồn nôn, nôn ra máu
Rối loạn nhu động: Táo bón, bí trung đại tiện
Tiêu chảy (số lần, tính chất phân lỏng, có nhầy có máu)
Hô hấp: Sổ mũi, ho
Tiết niệu: Đái buốt, vô niệu, nước tiểu máu, sẫm màu.
Thần kinh: Nhức đầu, rối loạn lưỡng tri
Đau khớp, đau cơ
Phát ban hoặc xuất huyết
Dấu hiệu dậy thì: Có kinh lần đầu tiên
Hoàn cảnh gia đình:
Xung đột gia đình
Các quan hệ xã hội của trẻ
Trẻ đi học có khó khăn học tập
Tiền sử:
Cơn đau bụng cấp tính hoặc tương tự như cơn đau của bệnh nhi trước đó
Tiền sử phẫu thuật

trẻ biếng ăn — Trẻ bị đau bụng cấp có thể kèm theo triệu chứng biếng ăn

4. Hướng dẫn khám bụng khi trẻ bị đau

Quan sát:
Trướng bụng, sự di động của bụng
Sẹo ở thành bụng
Sờ bụng:
Đánh giá mức độ mềm mại, điểm đau khu trú
Co cứng thành bụng, phản ứng thành bụng và cảm ứng phúc mạc
Gõ bụng: bụng chướng, gõ đục vùng thấp, mất vùng đục trước gan
Nghe bụng đánh giá nhu động ruột
Kích thích thành bụng tìm dấu hiệu rắn bò, quai ruột nổi
Thăm trực tràng

Khám bụng trẻ sơ sinh — Sờ bụng để thăm khám đánh giá điểm đau khu trú

5. Hướng dẫn thăm khám toàn thân khi trẻ bị đau bụng

Cần khám toàn thân một cách hệ thống
Các biểu hiện nhiễm trùng
Da niêm mạc: Da tái nhợt, vàng da, thiếu máu, xuất huyết, phát ban
Đánh giá tình trạng sốc: Mạch, huyết áp, refill
Khám hô hấp: Nhịp thở, nghe phổi
Khám khớp: Tìm ban xuất huyết khớp
Khám tai mũi họng

Ngoài ra, để phòng tránh các bệnh lý mà trẻ nhỏ hay mắc phải, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?

Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.