Nách - vùng "ưa thích" của viêm nang lông

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Thị Thu Hằng - Bác sĩ Da Liễu, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nách là vùng da ẩm ướt, tiết nhiều mồ hôi nên dễ bị viêm nang lông. Viêm nang lông ở nách gây ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống và tính thẩm mỹ nên cần được điều trị tích cực, hiệu quả.

Viêm nang lông là phản ứng viêm của một hoặc nhiều nang lông ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, trừ lòng bàn tay, bàn chân và vùng bán niêm mạc. Viêm nang lông gồm các loại sau:

• Viêm nang lông nông, viêm cổ nang lông: Có biểu hiện mụn mủ nhỏ như hạt kê, rất nông ở lỗ chân lông, có màu vàng nhạt, dễ vỡ để lại mủ hoặc vảy lẫn máu. Bệnh thường diễn tiến thành từng đợt và có thể lành sau vài ngày, không để lại sẹo. Vị trí viêm nang lông nông điển hình là vùng mặt, da đầu, lông nách, lông mu, nếp bẹn và hai cẳng chân
• Viêm nang lông sâu: Viêm xâm lấn vào tận cấu trúc nang, khi khỏi có thể tạo thành sẹo lồi hoặc sẹo teo da, rụng tóc.

Hầu hết các trường hợp viêm nang lông là do tụ cầu vàng ký sinh trên da, trên các lỗ chân lông. Tuy nhiên, viêm nang lông cũng có thể do một số loại vi khuẩn khác như vi khuẩn gram âm, proteus, enterobacter klebsiella, pseudomonas aeruginosa hay do nấm men, nấm sợi hoặc virus.

Viêm nang lông nách là phản ứng viêm của một hay nhiều nang lông ở vùng nách. Khi bị viêm nang lông vùng nách, người bệnh sẽ có những biểu hiện dưới đây trên da vùng nách:

• Vùng da nách mẩn đỏ, sưng tấy, người bệnh bị ngứa và nách có mùi
• Xuất hiện mụn đỏ hình chóp, có chứa mủ. Mủ ở đầu nốt mụn, có chấm vàng ở giữa, quanh mụn có quầng đỏ. Lâu ngày, mụn sẽ chuyển từ màu đỏ sang thâm tím, sờ vào thấy đau, dễ vỡ và đóng vảy
• Ngứa ngáy vùng nách, mẩn đỏ nổi rõ rệt
• Lông nách mọc ngược vào trong, xoắn tròn xuống dưới, không trồi lên bề mặt da, da vùng nách sưng tấy, đỏ ửng,...

• Do tụ cầu: Tụ cầu vàng có thể gây viêm nang lông nông (còn gọi là chốc nang lông của Bockhart), có thể gây viêm sâu lan xuống toàn bộ nang lông. Khi viêm lan sang đơn vị nang lông - tuyến bã thì có thể để lại sẹo sau khi điều trị khỏi. Bệnh hay tái phát vì không loại bỏ được yếu tố thuận lợi gây bệnh như môi trường ô nhiễm, nóng ẩm
• Nhiễm trùng các nang lông vùng nách: Da vùng nách bị viêm nhiễm, dưới tác động của mồ hôi khiến viêm nhiễm lan rộng, sưng tấy, bít tắc lỗ chân lông và gây viêm nang lông
• Do nấm: Nấm candida ký sinh ở một số vùng ẩm ướt trên cơ thể người như vùng kín, nách tấn công niêm mạc vùng da dưới cánh tay, gây viêm nang lông
• Do mồ hôi ra nhiều: Tuyến mồ hôi dưới cánh tay tiết nhiều, bã nhờn tích tụ gây bít tắc lỗ chân lông, vi khuẩn sinh sôi nhiều gây viêm nang lông và hôi nách
• Tẩy lông nách không đúng cách: Việc cạo, nhổ lông nách tại nhà gây ảnh hưởng xấu tới vùng da nách, lỗ chân lông bị giãn nở quá mức, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nang lông
• Sử dụng lăn khử mùi không phù hợp: Một số loại lăn khử mùi có thành phần không phù hợp gây kích ứng da, dẫn tới viêm nang lông nách
• Do di truyền: Trong gia đình có thành viên bị viêm nang lông vùng nách thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn
• Nguyên nhân khác: Dị ứng thuốc hoặc hóa chất tẩy rửa, môi trường ô nhiễm, tăng tiết bã nhờn trên da,...

Viêm nang lông nách diễn biến khá dai dẳng, hay tái phát do những yếu tố thuận lợi từ môi trường bên ngoài cũng như cơ địa chỉ bệnh nhân. Biến chứng có thể xảy ra là gây nhọt, nhọt cụm và viêm mô dưới da. Đồng thời, viêm nang lông vùng nách cũng gây mùi khó chịu, mất thẩm mỹ do da vùng nách bị thâm, sần sùi,...

4.1 Điều trị viêm nang lông vùng nách

• Không được nặn mụn mủ
• Sử dụng các thuốc bôi chống nhiễm trùng như cồn betadin, cồn iode, các loại kem hoặc mỡ kháng sinh như fucidin, bactroban,...
• Trường hợp viêm nang lông nặng và tái phát có thể dùng thuốc kháng sinh toàn thân. Các kháng sinh thuộc nhóm β-lactamin, amoxillin, nhóm cephalosporin, cyclin, ciprofloxacin,... đều có thể sử dụng với liều lượng, cách dùng theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ

Với viêm nang lông ở nách hay tái phát, cần tìm ra nguyên nhân gây bệnh, phát hiện các ổ vi trùng để điều trị triệt để.

4.2 Điều trị hôi nách do viêm nang lông

• Thoa nhẹ rượu lên nách hoặc pha loãng rượu với nước để rửa nách mỗi ngày
• Pha một muỗng cà phê oxy già trong một chén nước, khuấy đều rồi dùng một chiếc khăn sạch nhúng dung dịch này, đắp vào nách, để yên trong khoảng 30 phút
• Cắt lát chanh, chà xát nhẹ nhàng vùng nách hoặc vắt một chút nước chanh tươi bôi vào nách
• Dùng bông gòn thấm chút giấm táo rồi thoa vào nách, đợi khoảng 2 - 3 phút thì đi tắm
• Thoa nhẹ bột phấn rôm em bé nên vùng nách. Mùi thơm nhẹ của phấn rôm giúp giảm mùi hôi và hạn chế tiết mồ hôi
• Thoa một vài giọt tinh dầu bạc hà trong lòng bàn tay và chà xát nhẹ nhàng dưới nách

• Loại bỏ chấn thương tại chỗ bằng cách không gãi, không chà xát lên vùng nách
• Không mặc quần áo quá chật, mặc đồ có khả năng thấm hút mồ hôi tốt
• Điều trị các bệnh phối hợp gây viêm nang lông nách
• Giặt quần áo bằng xà phòng diệt khuẩn
• Giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ
• Uống nhiều nước để tránh mất nước, loại bỏ độc tố nhanh hơn;
• Có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung thêm nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt
• Cạo lông nách đúng cách và có thể bôi thêm dầu dừa nguyên chất vào nách
• Không ăn thực phẩm có mùi như tỏi, ớt, cá, thịt đỏ, hành tây,...
• Không uống thức uống có chứa cồn và cafein
• Không hút thuốc, tránh căng thẳng thần kinh

Viêm nang lông vùng nách gây nhiều phiền toái cho bệnh nhân trong sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, khi có dấu hiệu mắc bệnh, người bệnh nên nhanh chóng đi khám để được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Khi điều trị viêm nang lông ở nách, bệnh nhân cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ để đạt được hiệu quả trị bệnh cao nhất.