Trẻ biếng ăn chậm tăng cân phải làm sao?

Trẻ biếng ăn nếu không được can thiệp kịp thời thì có thể bị suy dinh dưỡng từ nhẹ tới nặng. Sức đề kháng cũng sẽ bị giảm, từ đó dẫn đến việc dễ mắc bệnh, bé chậm tăng cân và khi đó càng biếng ăn hơn.

Biếng ăn ở trẻ được xem là một rối loạn ăn uống thường gặp, tình trạng này phổ biến ở trẻ có độ tuổi từ 1- 6. Trẻ biếng ăn có nghĩa là trẻ không chịu ăn hoặc ăn ít, trẻ khóc hoặc tìm cách quấy rối khi nhìn thấy bạn dọn thức ăn ra hoặc trẻ thường ngậm thức ăn trong miệng lâu, không chịu nhai hay nuốt, dẫn đến thời gian của mỗi bữa ăn kéo dài. Ngoài ra, một số trẻ có thể không ăn tất cả các loại thức ăn, chỉ ăn một số loại thức ăn hoặc thậm chí là nôn ói khi nhìn thấy thức ăn.

Biếng ăn ở trẻ có nhiều nguyên nhân, một số nguyên nhân chính bao gồm:

• Phụ huynh vô tình tạo ra thói quen xấu cho bé: Đây được xem là một nguyên nhân dẫn đến sự biếng ăn. Các thói quen xấu đó có thể kể đến như thời gian bữa ăn kéo dài, chiều chuộng trẻ khi để trẻ ngậm thức ăn quá lâu hoặc trẻ nuốt mà không nhai, từ đó dẫn đến việc trẻ chỉ muốn ăn thức ăn dạng lỏng, sợ nuốt và không thích ăn các loại thức ăn có dạng thô như: Cơm, thịt, rau...
• Cho trẻ ăn không đúng lúc: Việc cho trẻ ăn trong lúc trẻ vẫn còn no có thể dẫn tới tình trạng biếng ăn khiến bé chậm tăng cân. Một số trường hợp khi trẻ biếng ăn, cha mẹ chán nản nên ngại chế biến thức ăn cho trẻ.
• Trẻ không tập trung khi ăn: Các thói quen xấu như bật tivi, chơi đồ chơi hoặc bế rông cho trẻ ăn có thể khiến trẻ không tập trung vào việc ăn, từ đó trẻ quên cảm giác thèm ăn, lâu dần việc gây ra sự biếng ăn ở trẻ.
• Không ăn đồ ăn trẻ không thích: Khi phụ huynh cho trẻ ăn đồ ăn chúng yêu thích trong một thời gian dài có thể khiến bé kén ăn, về lâu dài có thể mất cân bằng chất dinh dưỡng vì trẻ sẽ từ chối ăn các thức ăn giàu dưỡng chất mà trẻ không thích.
• Bữa ăn căng thẳng: Một vài phụ huynh khi cho bé ăn thường quát tháo, không kiên nhẫn lúc trẻ không muốn ăn hay ăn chậm. Việc phụ huynh quát tháo khiến cho trẻ sợ hãi, từ đó dẫn đến biếng ăn.

• Trẻ biếng ăn do vấn đề sức khỏe: Tương tự như người lớn, trẻ sẽ biếng ăn nếu cảm thấy không khỏe. Một số tình trạng khiến trẻ biếng ăn như trẻ mọc răng khiến nướu sưng đau, trẻ đang bị rối loạn tiêu hóa, trẻ đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hay táo bón, trẻ bị nhiễm bệnh do virus hay vi khuẩn, viêm tai - mũi - họng,....
• Trẻ biếng ăn do yếu tố môi trường: Ở thanh thiếu niên sự thay đổi hormone xảy ra , đặc biệt là ở tuổi dậy thì nên khiến cho trẻ cảm thấy không muốn ăn. Bên cạnh đó, một số trẻ bị áp lực trong học hành hoặc căng thẳng trong các mối quan hệ ở trường có dẫn đến tình trạng trẻ chán ăn....
• Yếu tố sinh học và di truyền khiến trẻ biếng ăn: Một số nghiên cứu cho thấy, trẻ biếng ăn thường có xu hướng di truyền hoặc những trẻ được sinh ra trong những gia đình có tiền sử bị các bệnh mạn tính cũng có nguy cơ biếng ăn hơn so với những trẻ khác.

Hậu quả đầu tiên khi trẻ biếng ăn đó chính là bé chậm tăng cân. Trung bình trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên cần phải tăng khoảng 100 – 200g/tháng. Do đó, trẻ biếng ăn nếu không được can thiệp kịp thời thì trẻ có thể bị suy dinh dưỡng từ nhẹ tới nặng. Sức đề kháng ở trẻ suy dinh dưỡng cũng sẽ bị giảm, từ đó dẫn đến việc bé dễ mắc bệnh và khi đó trẻ càng biếng ăn hơn.

Trường hợp trẻ bị suy dinh dưỡng nặng, kéo dài thì điều này có thể ảnh hưởng xấu tới sự phát triển chiều cao sau này. Do đó, những trẻ biếng ăn có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng thể còi cọc kèm tầm vóc thấp bé cũng như quá trình phục hồi dinh dưỡng khó khăn hơn, thời gian kéo dài hơn so với trẻ bị biếng ăn thể nhẹ.

Trẻ biếng ăn thường chậm lớn, sức đề kháng kém. Vì vậy, phụ huynh cần có một chế độ ăn cho trẻ chậm tăng cân do biếng ăn. Dưới đây là một số phương pháp giúp bé cải thiện tình trạng biếng ăn chậm tăng cân:

• Không nên ép buộc bé phải ăn khi bé không muốn: Nếu bé không muốn ăn, tốt nhất phụ huynh không nên ép buộc hay quát tháo, trừng phạt, đánh đập,... bởi điều này chỉ gây ra tác dụng trái ngược. Bên cạnh đó, nếu bạn muốn tập cho bé ăn món ăn mới, hãy cho ăn vào bữa sáng, vì đây là thời gian bé cảm giác đói nhất trong ngày. Khi bé đã chịu ăn, phụ huynh có thể chuyển món ăn vào thực đơn dành cho bữa trưa hoặc tối.
• Tạo thực đơn đa dạng và trình bày đẹp mắt: Thực đơn cho bé chậm tăng cân trong mỗi bữa ăn nên có ít nhất một món ăn mà bé yêu thích để kích thích sự thèm ăn của trẻ, món ăn bé yêu thích không gây hại cho trẻ là được. Đồng thời khuyến khích trẻ ăn tất cả các món ăn có trên bàn, dù chỉ ăn mỗi thứ một ít.
• Luôn cho trẻ ăn đúng giờ và cho trẻ ăn cùng gia đình: Yêu cầu trẻ không được tự tiện ăn bất kỳ thứ gì nếu chưa đến cữ ăn. Thông thường trẻ thích bắt chước hành động của người khác, do đó bố mẹ nên ăn uống đúng giờ, cho trẻ ngồi ăn cùng gia đình.
• Chia nhỏ khẩu phần ăn của bé: Trong trường hợp trẻ biếng ăn, phụ huynh nên chia bữa ăn của bé ra thành nhiều phần, sau đó cho bé ăn từng chút một vào những khoảng thời gian nhất định trong ngày.
• Cho bé ăn nhẹ bằng những thực phẩm tốt cho sức khỏe: Một số loại thức ăn nhẹ vào các bữa phụ mà phụ huynh nên thêm vào chế độ ăn cho trẻ chậm tăng cân do biếng ăn như sữa chua, trái cây, bánh ít ngọt... Tuy nhiên, cần lưu ý là không nên cho trẻ ăn gần với bữa chính.

• Không cho trẻ uống quá nhiều trước và trong khi ăn: Nguyên nhân là bởi việc trẻ uống quá nhiều trước và trong khi ăn sẽ khiến cho trẻ có cảm giác no, vì vậy sẽ làm giảm hứng thú trong việc ăn uống. Ngoài ra, phụ huynh cũng cần hạn chế cho bé uống sữa vào giữa đêm vì điều này sẽ gây ảnh hưởng tới bữa ăn vào sáng ngày hôm sau.
• Khuyến khích trẻ biếng ăn nên vào bếp cùng mẹ: Trẻ rất thích VIỆC đưa ra quyết định mình sẽ ăn gì vào ngày hôm nay. Do đó, phụ huynh hãy trao đổi cùng bé về việc ăn món gì trong bữa kế tiếp. Sau đó khuyến khích bé phụ nhặt rau, rửa rau hay trộn thức ăn hoặc dọn bàn ăn cho cả nhà. Những điều này sẽ kích thích việc bé ăn những món mà bé đã phụ nấu.
• Đảm bảo thức ăn đầy đủ dưỡng chất: Một trong những điều phụ huynh phải đảm bảo trong thực đơn cho bé chậm tăng cân do bé biếng ăn là phải cho bé ăn đầy đủ dưỡng chất. Bởi các vitamin cũng như khoáng chất trong chế độ ăn uống có thể sẽ kích thích sự thèm ăn của trẻ. Bên cạnh đó, không được cho bé dùng điện thoại, đồ chơi, xem tivi hay dùng các thiết bị công nghệ khác trong bữa ăn.
• Cho trẻ vận động đầy đủ: Đối với những trẻ ít vận động cũng có thể khiến cho trẻ biếng ăn. Do đó phụ huynh cần khuyến khích bé tăng cường vận động hàng ngày hoặc dành thời gian vận động cùng bé. Việc vận động sẽ khiến cho bé tiêu hao năng lượng nhiều hơn, vì vậy bé sẽ có cảm giác đói, ăn ngon hơn, từ đó có sức khỏe tốt hơn và tăng cân đều đặn. Trong trường hợp bé còn nhỏ thì phụ huynh hãy massage cho bé để giúp hệ tiêu hóa của bé hoạt động tốt hơn.

• Giải thích cho bé hiểu được tầm quan trọng của thực phẩm lành mạnh: Phụ huynh không nên áp đặt việc bé ăn bánh kẹo, snack hay thức ăn nhanh là xấu và ăn rau, trái cây là tốt mà tốt nhất là nên giải thích để bé hiểu việc ăn các thực phẩm lành mạnh là để cơ thể có đầy đủ dưỡng chất.

Tóm lại, đối với những trẻ biếng ăn chậm tăng cân thì một chế độ dinh dưỡng đầy đủ các vitamin và khoáng chất sẽ đóng vai trò quan trọng giúp cho cơ thể hoạt động tốt. Do đó, phụ huynh cần thực hiện một chế độ ăn lành mạnh, cân bằng cho bé để kích thích sự thèm ăn của bé.