Đau bụng do ngộ độc thực phẩm là một tình trạng phổ biến, thường xảy ra sau khi ăn phải thực phẩm bị ô nhiễm vi khuẩn, virus hoặc hóa chất độc hại. Bên cạnh cơn đau quặn thắt ở bụng, người bệnh còn có thể gặp phải các triệu chứng khác như tiêu chảy, buồn nôn, sốt, mệt mỏi. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về tình trạng này trong bài viết sau!
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Bác sĩ chuyên khoa I Đồng Xuân Hà - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
1. Đau bụng do ngộ độc thực phẩm
Đau bụng là một trong những triệu chứng tiêu hóa phổ biến mà chúng ta có thể gặp hàng ngày. Tình trạng này thường không kéo dài và chủ yếu xuất phát từ nhiễm trùng hệ tiêu hóa hoặc những rối loạn tiêu hóa nhẹ. Ngoài ra, đau bụng còn có thể do nhiều nguyên nhân khác gây ra.
Ngộ độc thực phẩm xảy ra sau khi ăn phải thức ăn bị nhiễm vi sinh vật, hóa chất, hoặc chứa các vật lạ trong thực phẩm.
Những triệu chứng thường thấy của tình trạng này bao gồm đau bụng do ngộ độc thực phẩm, cảm giác buồn nôn, nôn, tiêu chảy, có thể kèm sốt hoặc không. Đôi khi người bệnh còn gặp các dấu hiệu khác như đau đầu, chóng mặt, đau cơ và khó thở.
Những trường hợp ngộ độc thực phẩm hiếm gặp như ngộ độc cá, động vật có vỏ, sắn, măng có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến hệ thần kinh, biểu hiện qua các triệu chứng như:
- Mờ mắt, nhìn đôi.
- Khó khăn trong giao tiếp.
- Co giật.
- Đau đầu.
- Chóng mặt.
- Thậm chí là yếu liệt cơ thể.
Khi gặp phải những tình trạng này, người bệnh cần được cấp cứu ngay lập tức để tránh những biến chứng nguy hiểm.
Bên cạnh đó, một dấu hiệu thường gặp ở những người bị ngộ độc thực phẩm (đặc biệt là trẻ em) chính là mất nước.
Thời gian xuất hiện các triệu chứng ngộ độc thức ăn rất đa dạng, có thể từ vài phút, vài giờ cho đến 1-2 ngày sau khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm độc. Đau bụng là triệu chứng điển hình của ngộ độc thức ăn, thường xuất hiện đột ngột và kéo dài không quá một tuần.
Ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng có thể gây tử vong, còn các trường hợp nhẹ cũng làm người bệnh mệt mỏi, suy nhược về cả thể chất lẫn tinh thần.
2. Các trường hợp đau bụng do ngộ độc thực phẩm
Các loại vi khuẩn như E. coli, Salmonella và Listeria là những thủ phạm chính gây ra ngộ độc thực phẩm. Khi xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, chúng gây ra các triệu chứng điển hình như tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn và nôn mửa.
Nhiễm khuẩn Listeria nguy hiểm hơn so với E. coli và Salmonella, đặc biệt ở những đối tượng có hệ miễn dịch yếu. Bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy thận, mất thăng bằng, co giật và thậm chí đe dọa tính mạng. Các thực phẩm thường chứa vi khuẩn gây bệnh bao gồm thịt chưa nấu chín, trứng sống, sữa tươi và rau sống.
3. Sự khác biệt của đau bụng do ngộ độc thực phẩm so với các loại đau bụng khác
3.1 Đau bụng do ngộ độc thực phẩm
Khi bị đau bụng do ngộ độc thực phẩm, người bệnh thường có triệu chứng đau bụng quặn từng đợt kèm theo tiêu chảy. Cơn đau có thể tạm lắng sau mỗi lần đi ngoài hoặc sau khi nôn.
3.2 Viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa là tình trạng ruột thừa bị viêm nhiễm. Ruột thừa là một túi nhỏ nhô ra từ thành ruột. Đây là bệnh lý khá phổ biến trong cuộc sống hàng ngày.
Triệu chứng nổi bật của viêm ruột thừa là đau bụng, cơn đau tăng dần từ 6 đến 24 giờ. Ban đầu, cơn đau xuất phát ở vùng giữa bụng hoặc trên rốn, sau đó thường tập trung ở bụng dưới bên phải (vị trí hố chậu phải).
Trong một số trường hợp, triệu chứng có thể không rõ ràng.
3.3 Táo bón
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau bụng, ngoại trừ đau bụng do ngộ độc thực phẩm, là táo bón. Táo bón biểu hiện qua việc giảm số lần đại tiện so với bình thường hoặc gặp khó khăn, đau đớn khi đi ngoài. Đôi khi táo bón còn gây ra những cơn đau quặn ở bụng dưới, giữa hoặc lệch về bên trái. Trong trường hợp táo bón nặng, triệu chứng chướng bụng và mệt mỏi cũng có thể xuất hiện.
3.4 Đầy hơi khó tiêu
Cảm giác khó tiêu thường là trạng thái khó chịu sau khi ăn, xuất hiện ở vùng bụng trên hoặc sau xương ức. Nguyên nhân gây khó tiêu thường do sau khi tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo và đạm, cảm giác này có thể đi kèm với ợ hơi và vị chua trong miệng, kéo dài trong vài giờ. Các loại thuốc có sẵn ở nhà thuốc có thể giúp xoa dịu triệu chứng này.
Đối với người già hoặc những người mắc bệnh tim, đau bụng khó tiêu xuất hiện khi đang gắng sức hoặc căng thẳng có thể là vấn đề đáng lo ngại.
Khó có thể phân biệt giữa đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim với cơn khó tiêu. Nếu cơn đau lan lên quai hàm hoặc lan xuống cánh tay trái, rất có thể đó là đau thắt ngực. Nếu cơn đau nhanh chóng mất đi, mọi người hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Trường hợp cơn đau kéo dài và gây khó chịu, bệnh nhân cần gọi cấp cứu ngay.
3.5 Hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích là một tình trạng rối loạn phổ biến ở phụ nữ trên 40 tuổi, nhưng nguyên nhân gây bệnh vẫn còn chưa rõ.
Các triệu chứng của hội chứng này có thể rất đa dạng, bao gồm đau bụng, đầy hơi, đôi khi có thể đi kèm tiêu chảy hoặc táo bón. Triệu chứng thường xuất hiện và rồi tự biến mất. Mặc dù không có phương pháp chữa trị hoàn toàn hội chứng ruột kích thích, nhưng các triệu chứng bệnh có thể giảm đi đáng kể khi được điều trị.
3.6 Sỏi thận
Cơn đau xuất hiện ban đầu ở vùng lưng, sau đó lan xuống bụng và phía trong đùi, có thể là dấu hiệu của sỏi thận. Đây là cơn đau dữ dội, từng đợt co thắt và thuyên giảm sau đó, được gọi là cơn đau quặn thận. Khi sỏi di chuyển qua vị trí tắc nghẽn, cơn đau sẽ giảm dần.
Trong trường hợp sỏi không tự thoát ra được, bệnh nhân cần phải đến bệnh viện để thực hiện thủ thuật tán sỏi thành các mảnh nhỏ hơn. Ngoài ra, người bệnh có thể thấy xuất hiện máu trong nước tiểu.
3.7 Viêm nhiễm vùng tiểu khung
Viêm nhiễm vùng tiểu khung là tình trạng nhiễm trùng ở tử cung và ống dẫn trứng, thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh.
Triệu chứng điển hình là cảm giác đau ở vùng bụng dưới, có thể từ nhẹ đến dữ dội. Phụ nữ có thể cảm thấy đau khi quan hệ. Ngoài ra, hiện tượng chảy mủ âm đạo, huyết trắng có mùi hôi và ngứa vùng kín cũng có thể xảy ra.
3.8 Nhiễm khuẩn tiết niệu
Cơn đau liên tục ở vùng bụng dưới thường xuất phát từ nhiễm khuẩn đường tiết niệu, đặc biệt phổ biến ở phụ nữ và hiếm gặp ở nam giới. Ngoài cơn đau bụng, bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi và ra mồ hôi. Khi đi tiểu, họ có thể gặp phải cảm giác đau nhói, khó chịu và có máu trong nước tiểu.
3.9 Bệnh Crohn
Bệnh Crohn thuộc loại bệnh gây nhiễm trùng đường ruột. Tình trạng này thỉnh thoảng mới xuất hiện. Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào phần ruột nào bị viêm và mức độ của tình trạng viêm. Một số triệu chứng hay gặp là đi ngoài nhiều lần, đi đại tiện có máu, đau bụng và cảm thấy mệt mỏi.
3.10 Sỏi mật
Nhiều người không nhận ra rằng mình đang mắc sỏi mật. Triệu chứng của tình trạng này thường là những cơn đau dữ dội ở khu vực bụng trên bên phải, được gọi là cơn đau quặn mật. Điểm đau thường nằm ở bên phải, ngay dưới xương sườn. Khi sỏi di chuyển vào ống dẫn mật hoặc trở lại túi mật, cơn đau có thể giảm hoặc biến mất.
Nếu một người cảm thấy đau ở bụng trên bên phải kèm theo dấu hiệu vàng da và sốt, người đó có khả năng đã mắc sỏi trong ống dẫn mật chính và đang bị nhiễm trùng. Trong trường hợp này, bệnh nhân cần đến bệnh viện sớm để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Cơn đau bụng do sỏi mật có thể kéo dài trong vài phút, nhưng thường là vài giờ. Đau dữ dội có thể xảy ra một lần trong đời hoặc thi thoảng tái phát. Đôi khi, người bệnh sẽ trải qua những cơn đau ít nghiêm trọng hơn nhưng gây khó chịu, đặc biệt là sau khi ăn các món ăn chứa nhiều chất béo, khi túi mật co bóp ở mức tối thiểu.
3.11 Đau bụng kinh
Đau bụng kinh là tình trạng thường gặp ở đa số phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt. Mức độ đau thường vừa phải, nhưng ở một số phụ nữ, cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các công việc hàng ngày, khiến họ không thể tham gia học tập hay làm việc. Với người lớn tuổi, cơn đau bụng thường ít nghiêm trọng hơn. Việc dùng thuốc giảm đau và chống viêm có thể giúp làm dịu cơn đau.
3.12 Loét dạ dày - tá tràng
Đau do ổ loét có thể xảy ra và tự mất đi. Đau chủ yếu tập trung ở vùng bụng trên nhưng cũng có thể lan ra phía lưng. Cơn đau thường xuất hiện vào ban đêm và khi tỉnh dậy. Việc ăn uống có thể giúp giảm đau nhưng trong một số trường hợp loét, cơn đau lại gia tăng. Người bệnh cần gặp bác sĩ để thực hiện nội soi dạ dày nhằm loại trừ khả năng có bệnh lý ác tính và tìm ra phương pháp điều trị phù hợp.
4. Cách xử lý trúng thực đau quặn bụng
Ngộ độc thực phẩm thường gây ra các triệu chứng như đau bụng (hay còn gọi là trúng thực đau quặn bụng), nôn mửa và tiêu chảy.
- Để giảm nhẹ các triệu chứng này, việc bù nước và điện giải là ưu tiên hàng đầu.
- Đồng thời, bệnh nhân nên tránh các loại thực phẩm dễ gây kích ứng dạ dày như đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ uống có ga.
- Để giảm đau, biện pháp tốt nhất là chườm ấm, dùng trà thảo dược hoặc rượu gừng. Đặc biệt, bệnh nhân cần tránh uống cà phê và rượu vì hai loại này có thể làm tăng kích ứng và gây mất nước.
- Nếu các triệu chứng không thuyên giảm sau 24 giờ hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt, phân ra máu, bệnh nhân cần đi khám bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.
5. Cách phòng ngừa đau bụng do ngộ độc thực quản
Để tránh đau bụng do ngộ độc thực phẩm, mọi người có thể thực hiện một số biện pháp đơn giản sau:
- Trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi chế biến thực phẩm, hãy rửa tay kỹ bằng xà phòng trong ít nhất 20 giây.
- Các loại trái cây, rau củ cần được rửa sạch dưới vòi nước chảy trước khi ăn hoặc chế biến.
- Thịt, cá phải được nấu chín kỹ ở nhiệt độ thích hợp, thực hiện ăn chín uống sôi.
- Thức ăn thừa cần được bảo quản trong tủ lạnh ngay sau bữa ăn.
- Không nên ăn thực phẩm có dấu hiệu ôi thiu, mốc hoặc quá hạn sử dụng.
- Thường xuyên vệ sinh tủ lạnh để đảm bảo an toàn thực phẩm.
- Sau khi chế biến thịt sống, hãy rửa sạch các dụng cụ nhà bếp bằng xà phòng chuyên dụng.
Bác sĩ Đồng Xuân Hà, với 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nội soi và nội tiêu hóa, đã thành thạo các kỹ thuật chẩn đoán, cấp cứu và điều trị thông qua nội soi tiêu hóa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
