Cafein – sự thật và ngộ nhận

Ly cà phê – sự khởi đầu thích hợp cho một ngày. Người ta uống không chỉ vì lý do khoái khẩu. Cũng nhằm mục đích chống mất ngủ. Chắc chắn hợp chất cafein có trong cà phê phát huy tác dụng kích thích và bổ sung năng lượng.

Tuy nhiên cũng không thiếu nghi vấn về những đánh giá phổ biến khác. Vậy nên hãy tham khảo!

1- Uống cà phê lâu ngày hại sức khỏe

-Sai. Xuất hiện ngộ nhận này chủ yếu vì dân nghiện thuốc lá: họ uống cà phê nhiều hơn số đông không hút (cơ thể người hút thuốc lá phân hủy cafein nhanh gấp hai lần người không hút, vậy nên để có hiệu quả - họ phải uống nhiều cà phê hơn). Và ai cũng biết, người hút thuốc lá gặp nhiều rắc rối về sức khỏe hơn. Đó là lỗi của nicôtin, không phải cafein! Cafein không tích tụ trong cơ thể, nó bị đào thải cùng nước tiểu. Vậy nên: nếu bạn khỏe mạnh (không bị áp huyết cao, không rối loạn nhịp tim hoặc nạn nhân hội chứng hoảng loạn), có thể uông cà phê và các đồ uống giầu cafein lâu dài.

2- Hạt cà phê là nguồn giầu cafein nhất

-Sai. Lá cây Gwarana (Paullinia guarana) vùng Amazon chứa nhiều hợp chất này nhất. Hạt của nó chứa tới 5% cafein. Thứ tự tiếp theo thuộc về: lá chè xanh (2-5%), lá cây mate (3%), hạt cola (1,5-2,5%) và hạt cà phê (0,6-2,8%). Hạt cây ca cao cũng chứa lượng nhỏ cafein (0,3%).

- Cách thức pha chế cũng đóng vai trò quyết định lượng cafein trong đồ uống. Vì thế, thí dụ lượng cafein trong ly cà phê cao gấp đôi ly nước chè cho dù hạt cà phê nghèo hợp chất này hơn so với lá chè.

3- Cafein phát huy tác dụng tăng cường minh mẫn trí tuệ

- Chính xác. Hãy uống ly cà phê, trước khi bắt tay viết báo cáo tổng kết hoặc viết luận văn. Hợp chất cafein phát huy tác dụng cải thiện tư duy nhờ khả năng phong tỏa các thụ cảm adenozyn vốn thực hiện chức năng thông báo cho cơ thể nhu cầu cần ngủ. Thí nghiệm thực hiện tại Mỹ đã xác nhận điều đó. Khi muốn binh sĩ tỉnh tóa, người ta cho họ uống viên cafein in liều tương đưong 2 ly cà phê, năng lực tỉnh táo, trí nhớ và khả năng học bài cải thiện tới 60%.

4- Cafein làm thay đổi một số quá trình sinh hóa trong cơ thể

- Chính xác. Bởi hợp chất kích thích: 250 mg cafein (tương đương 2 ly cà phê đặc) có thể làm gia tăng thậm chí ba lần lượng adrenalin trong máu, cùng lúc đẩy nhanh nhịp hô hấp. Cafein cũng phong tỏa tụ cảm adenozyn. Ngoài ra còn gia tăng sản xuất dopamin kích thích các trung tâm lạc thú trong não bộ. Tức làm cho người uống hưng phấn và thư thái hơn.

Khi đã quen với hợp chất này, cơ thể sẽ phản ứng bằng những cơn nhức đầu và cảm giác bứt rứt khó chịu - trường hợp lâu không uống.

5- Gây tăng áp huyết và làm mất xương

- Sai. Đầu năm nay, mọt trong những tạp chí y học nghiêm túc nhất “Journal of American Medical Associacion” đã công bố kết quả nghiên cứu, trong đo chứng minh rằng, cafein không làm gia tăng nguy cơ tăng áp huyết. Theo GS Terry Grahma, chuyên gia về cafein (Ontario University of Guelph, Mỹ), ở những người khỏe mạnh, cafein làm tăng nhịp tim ở mức không lớn (thậm chí khó đo đếm) và hiệu ứng chỉ duy trì trong vài phút. Tuy nhiên nhóm nghiên cứu khẳng định, thành phần khác không xác định của các đồ uống làm ngọt và dinh dưỡng có ga phản ứng với cafein chính là thủ phạm làm tăng áp huyết. Trái lại tình trạng suy yếu xương cốt là hậu quả của tình trạng thiếu hụt canxi. Một lượng nhất định canxi bị đào thải ra khỏi cơ thể cùng nước tiểu, trong khi cà phê có tác dụng lợi tiểu. Tuy nhiên sự mất mát này nhỏ đến mức: để bù đắp, chỉ cần pha thêm một chút sữa bò.

6- Cafein gây nghiện

- Chính xác. Khi đã quen với hợp chất này, cơ thể sẽ phản ứng bằng những cơn nhức đầu và cảm giác bứt rứt khó chịu - trường hợp lâu không uống.

7- Có thể bị lạm dụng quá liều

- Chính xác. Tuy nhiên đa số các trường hợp sử dụng quá liều được ghi nhận liên quan những cá nhân lạm dụng viên cafein. Tuy nhiên không có liều an toàn dành cho mọi người. Nhìn cung, để bị ngộ độc, đối tượng cần phải uống nhiều ly trong thời gian rất ngắn. Vậy nên, nếu uống dưới 5 ly/ngày gần như không bị đe dọa quá liều.

8- Có thể uống thoải mái các đồ uống có cafein

- Sai. Các nghiên cứu tiến hành tại Hy Lạp cho thấy: những người uống nhiều cà phê là đối tượng rất dễ mắc các bệnh viêm nhiễm. Tình trạng này tiếp theo dẫn đến hiện tượng xuất hiện trong cơ thể những hợp chất có khả năng gây ra các bệnh tim và tiểu đường (tuy nhiên cafein phát huy tác dụng ngăn ngừa bệnh tiểu đường – nếu uống cà phê có mức độ). Trái lại các nhà khoa học Canada khẳng định, cafein có thể là gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim ở những người có quá trình trao đổi chất chậm. Kết quả nghiên cứu cũng khẳng định, cafein có thể bảo vệ đối tượng có quá trình trao đổi chất tốc độ nhanh. Lý do: cà phê không chỉ giầu cafein , mà còn chứa khá nhiều hợp chất chống oxy hóa có tác dụng loại bỏ các thành phần tự do.

Vì lý do những điều chưa rõ ràng, các nhà khoa học không khuyết khích lạm dụng nhiều đồ uống có cafein. Theo các nhà nghiên cứu Mỹ, 400 mg cafein/ngày (khoảng 3 ly cà phê đặc) là liều an toàn với mọi người.

Theo Dương Hòa (Tri thức trẻ)