Polyp đại trực tràng là những khối u lành tính. Khi xuất hiện nhiều polyp trong ruột già thì bệnh được gọi là đa polyp đại trực tràng. Dù đa số polyp đại trực tràng không gây nguy hiểm nhưng người bệnh có nguy cơ tiềm ẩn ung thư vì nếu một polyp tăng sinh quá mức và không được biệt hóa sẽ trở thành khối u ác tính.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của ThS.BS Vũ Văn Quân - Bác sĩ Ngoại Tiêu Hóa - Khoa Ngoại Tổng hợp & Gây mê - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng
1. Polyp trực tràng có nguy hiểm không?
Trước khi tìm câu trả lời cho polyp đại trực tràng có nguy hiểm không, người bệnh cần biết polyp trực tràng là các khối u lồi vào trong lòng trực tràng, hình thành do sự tăng sinh quá mức của niêm mạc trực tràng. Đây là tình trạng phì đại của biểu mô tuyến xung quanh trục liên kết mạch ở trực tràng.
Một người có thể có một polyp đơn lẻ hoặc nhiều polyp riêng biệt. Tùy thuộc vào kích thước, polyp có thể có nguy cơ phát triển thành ung thư.
Các polyp trực tràng có đường kính dưới 5mm hiếm khi gây ra ung thư, trong khi những polyp có đường kính trên 20mm, tồn tại khoảng 10 năm có nguy cơ tiến triển thành ung thư lên đến 50%.
2. Polyp đại tràng có nguy hiểm không?
Ngoài ra trong polyp đại trực tràng, polyp đại tràng không phải là khối u mà là một tổn thương có hình dạng giống khối u, có thể có cuống hoặc không. Tổn thương này hình thành do sự tăng sinh của niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới lớp niêm mạc.
Hầu hết polyp đại tràng là lành tính nhưng một số có khả năng tiến triển thành ác tính (ung thư). Do đó, khi phát hiện nhiều polyp đại tràng hoặc vài polyp lớn, người bệnh cần cảnh giác và không nên chủ quan vì polyp có thể tiến triển thành ung thư bất cứ lúc nào.
Trong thực tế, các chuyên gia y tế chia polyp đại trực tràng thành hai loại phổ biến là polyp tăng sản và polyp u tuyến. Các polyp tăng sản không có nguy cơ chuyển thành ung thư.
Các polyp u tuyến được xem là tiền thân của ung thư đại tràng, mặc dù không phải tất cả các u tuyến đều tiến triển thành ung thư. Tuy nhiên, những polyp lớn thường có nguy cơ cao trở thành ung thư cao hơn, đặc biệt là những polyp có kích thước lớn hơn 2cm, có khả năng có những vùng nhỏ bị ung thư hóa.
Ngoài ra, các polyp có chân rộng và không có cuống, nguy cơ ác tính cao hơn so với những polyp có chân nhỏ hay cuống dài. Số lượng polyp trên cơ thể càng nhiều thì nguy cơ ác tính càng cao, đặc biệt là đối với những trường hợp di truyền nhiều polyp đại tràng. Do đó, người bệnh cần phải cảnh giác và không được chủ quan với căn bệnh này.
Để chẩn đoán polyp đại tràng, người bệnh cần chụp X-quang đại tràng có chuẩn bị, phương pháp tốt nhất là sử dụng nội soi đại tràng. Nội soi cho phép quan sát toàn diện lớp niêm mạc đại tràng và có khả năng sinh thiết để xét nghiệm phát hiện các tế bào bất thường (tế bào ác tính). Ngoài ra, người bệnh cũng có thể sử dụng phương pháp cộng hưởng từ để chẩn đoán.
Trên thực tế, quá trình loại bỏ polyp đại tràng là cần thiết để ngăn ngừa ung thư từ sớm. Các khối u nhỏ có thể được loại bỏ thông qua phương pháp soi đại tràng hoặc soi đại tràng sigma. Đối với các khối u lớn hoặc khó xử lý, phẫu thuật mở ổ bụng sẽ được sử dụng.
Trong trường hợp mắc hội chứng polyp đại tràng gia đình, quá trình loại bỏ toàn bộ đại tràng và trực tràng có khả năng được khuyến cáo thực hiện.
3. Tại sao polyp đại trực tràng nguy hiểm?
Mặc dù hầu hết các khối u là lành tính nhưng những người mắc bệnh đa polyp đại trực tràng có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư. Tình trạng này xảy ra khi một số khối u bắt đầu tăng sinh quá mức và không được biệt hoá sẽ có tiến triển thành ác tính.
Gần 90% trường hợp ung thư đại trực tràng phát triển từ polyp. Ung thư đại tràng là loại ung thư phổ biến thứ ba sau ung thư phổi và ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới. Bên cạnh đó, ung thư trực tràng là căn bệnh phổ biến thứ hai ở phụ nữ, chỉ sau ung thư vú (theo Globalcan 20124).
Thông thường, polyp đại trực tràng vô hại và không có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, nếu thấy có máu trong phân, tiêu chảy đột ngột hoặc táo bón kéo dài trong nhiều ngày, người bệnh nên đi khám hoặc nhập viện ngay vì có nguy cơ cao polyp đã chuyển thành ung thư.
Vì polyp có mối liên hệ với sự phát sinh ung thư đại tràng, do đó quá trình phát hiện và điều trị polyp kịp thời là biện pháp quan trọng để phòng ngừa phát sinh ung thư trong tương lai.
4. Cách phòng ngừa polyp đại trực tràng
Để phòng ngừa bệnh polyp đại trực tràng, mọi người cần tuân thủ chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Nên bổ sung đủ lượng canxi, tăng cường tiêu thụ rau quả và ngũ cốc, giảm thiểu mỡ và rượu, ngừng hút thuốc, thường xuyên tập luyện thể dục và duy trì cân nặng ở mức bình thường.
Ngoài ra, những người có nguy cơ cao hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng nên thực hiện xét nghiệm gen và khám sàng lọc định kỳ.
Một số phương pháp đã được chứng minh làm giảm nguy cơ mắc polyp và giảm khả năng polyp tiến triển thành ung thư bao gồm liệu pháp hormone, aspirin, canxi, axit folic và vitamin B6. Tuy nhiên, quá trình áp dụng các liệu pháp này cần được chỉ định bởi bác sĩ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
