Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Huy Bình - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Men gan tăng cao là tình trạng thường gặp với nhiều người, nhất là những người thường xuyên sử dụng rượu bia hoặc sử dụng thuốc kháng sinh. Ngoài ra còn có rất nhiều nguyên nhân khiến men gan tăng cao như tổn thương gan, viêm gan virus.
1. Men gan là gì?
Men gan là chỉ các enzyme mà nhóm xét nghiệm đánh giá tổn thương viêm, hủy hoại nhu mô gan hướng tới, gồm các enzyme thường gặp ở gan như:
- Alanine aminotransferase - ALT (tên gọi khác là serum glutamic pyruvic transaminase - SGPT), và aspartate aminotransferase - AST (tên gọi khác là serum glutamic oxaloacetic transaminase - SGOT): Hai enzyme này thuộc nhóm enzyme transaminase (tên gọi khác là aminotransferase). Nhóm transaminase gồm các enzyme nội bào, có mặt trong tế bào của nhiều cơ quan khác nhau, trong đó alanine aminotransferase có nhiều nhất ở tế bào gan (ngoài ra nó còn có mặt ở thận và tế bào cơ vân), còn aspartate aminotransferase có ở tế bào gan, tế bào cơ vân, cơ tim, hồng cầu, tụy, phổi và não.
- Alkaline phosphatase - AP (phosphatase kiềm): Alkaline phosphatase thuộc nhóm enzyme tham gia chuyển hóa kẽm, được coi là chất chỉ điểm của tình trạng tổn thương gan có ứ mật. Alkaline phosphatase hiện diện ở đường mật và xoang mạch gan, đồng thời còn có mặt ở xương, thận, ruột và rau thai.
- Gamma glutamin transpeptidase - GGT (hoặc viết tắt là γ - GT, Gamma GT): Gamma glutamin transpeptidase thuộc nhóm phức hợp cấu trúc glyco - protein màng, đảm nhiệm chức năng xúc tác, chuyển hóa nhóm gamma glutamyl thành các chuỗi peptide, amino acid và nước. So với nhiều enzyme khác thì độ nhạy của gamma glutamin transpeptidase rất cao, các thay đổi về nồng độ của gamma glutamin transpeptidase trong máu biểu hiện rất sớm. Gamma glutamin transpeptidase có ở gan (gồm cả mạng lưới nội bào của tế bào nội mô đường mật), thận, tụy, ruột và tuyến tiền liệt, do đó gamma glutamin transpeptidase cũng mang giá trị khi đánh giá tổn thương ứ mật (mặc dù không đặc hiệu bằng alkaline phosphatase).
2. Thế nào là men gan tăng cao (enzyme gan tăng cao)?
Men gan tăng cao (thường là các enzyme vừa đề cập phía trên) là khi nồng độ của chúng trong máu tăng cao vượt trên ngưỡng giá trị bình thường. Men gan tăng cao được phát hiện thông qua xét nghiệm máu, và sự tăng cao nồng độ của các enzyme gan trong máu là dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan đang diễn ra.
Trắc nghiệm: Làm thế nào để bảo vệ lá gan khỏe mạnh?
Làm test trắc nghiệm kiểm tra hiểu biết về gan có thể giúp bạn nhận thức rõ vai trò quan trọng của gan, từ đó có các biện pháp bảo vệ gan để phòng ngừa bệnh tật.3. Nguyên nhân dẫn tới các men gan tăng cao
Có rất nhiều các bệnh lý và tình trạng khác nhau dẫn tới tình trạng các enzyme gan tăng cao. Để xác định chính xác nguyên nhân bác sĩ sẽ cần khai thác bệnh sử, tiền sử, các loại thuốc đang dùng, các dấu hiệu và triệu chứng, đồng thời chỉ định thêm một số kĩ thuật hoặc xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết.
Các nguyên nhân thường gặp dẫn tới men gan tăng cao bao gồm:
- Các loại dược phẩm không cần kê đơn, đặc biệt là thuốc có thành phần chứa acetaminophen (như Tylenol, Panadol,...).
- Một số thuốc điều trị cần kê đơn, bao gồm cả các thuốc statin dùng trong kiểm soát nồng độ cholesterol.
- Uống rượu, đặc biệt là những trường hợp uống nhiều rượu, lạm dụng rượu.
- Suy tim.
- Viêm gan virus A
- Viêm gan virus B.
- Viêm gan virus C.
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Béo phì.
- Viêm gan do rượu (một tình trạng viêm gan nặng gây ra bởi việc tiêu thụ rượu quá mức).
- Viêm gan tự miễn (gan bị viêm liên quan tới rối loạn của hệ miễn dịch).
- Bệnh celiac.
- Nhiễm Cytomegalovirus (CMV).
- Nhiễm Epstein - Barr virus.
- Nhiễm sắc tố sắt mô (Hemochromatosis).
- Ung thư gan.
- Bệnh bạch cầu đơn nhân (mononucleosis).
- Viêm đa cơ (polymyositis).
- Nhiễm khuẩn huyết.
- Rối loạn liên quan tới tuyến giáp.
- Viêm gan do nhiễm độc.
- Bệnh Wilson.
Men gan tăng cao có thể là biểu hiện tình trạng bệnh lý nghiêm trọng tại gan, nhưng dấu hiệu nhận biết tình trạng men gan cao thường không có triệu chứng rõ ràng, để xác định cách đơn giản nhất là kiểm tra thông qua xét nghiệm men gan, xét nghiệm máu. Bạn có thể thực hiện các xét nghiệm này trong các lần khám sức khỏe tổng quát theo định kỳ hàng năm.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh tật, từ đó có kế hoạch điều trị đạt kết quả tối ưu. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park có các gói Khám sức khỏe tổng quát phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu riêng của quý khách hàng với chính sách giá hợp lý, bao gồm:
- Gói khám sức khỏe tổng quát kim cương
- Gói khám sức khỏe tổng quát Vip
- Gói khám sức khỏe tổng quát đặc biệt
- Gói khám sức khỏe tổng quát toàn diện
- Gói khám sức khỏe tổng quát tiêu chuẩn
Trong các gói khám này có các xét nghiệm men gan, đánh giá tình trạng men gan và phát hiện sớm các bệnh lý về gan. Kết quả khám của người bệnh sẽ được trả về tận nhà. Sau khi nhận được kết quả khám sức khỏe tổng quát, nếu phát hiện các bệnh lý cần khám và điều trị chuyên sâu, Quý khách có thể sử dụng dịch vụ từ các chuyên khoa khác ngay tại Bệnh viện với chất lượng điều trị và dịch vụ khách hàng vượt trội.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: mayoclinic.org
