Thuốc Zostavax: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Zostavax là tên của một loại vacxin ngăn ngừa vi rút herpes zoster (dân gian thường gọi là giời leo) ở những người trên 50 tuổi. Herpes Zoster cũng là vi rút gây bệnh thủy đậu. Sau thời gian nhiễm bệnh thủy đậu (thường nhiễm lúc còn trẻ tuổi), vi rút có thể tiếp tục tồn tại trong các rễ thần kinh của cơ thể người ở dạng không hoạt động. Vì những lý do chưa được nghiên cứu rõ ràng, vi rút có thể tái hoạt động trở lại, dẫn đến bệnh zona với các triệu chứng như phát ban, nổi mụn nước và đau.

Vacxin Zostavax hoạt động bằng cách tăng cường khả năng bảo vệ tự nhiên của cơ thể (hệ thống miễn dịch) chống lại vi rút herpes zoster, giúp ngăn các triệu chứng bệnh zona phát triển. Thuốc Zostavax không được sử dụng để điều trị bệnh Zona đang hoạt động, đau dây thần kinh do bệnh zona hoặc để phòng ngừa thủy đậu. Đặc biệt, loại vacxin này không được sử dụng cho trẻ em.

Người bệnh cần đọc kỹ tất cả những thông tin về vacxin Zostavax do nhân viên y tế cung cấp trước khi tiêm thuốc, nếu có bất kỳ thắc mắc nào về vacxin, hãy hỏi ý kiến của nhân viên y tế.

Thuốc Zostavax là loại vacxin sử dụng qua đường tiêm dưới da bởi nhân viên chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp, vị trí tiêm vacxin thường là ở bắp tay.

Các tác dụng phụ hay gặp của vacxin này bao gồm nổi mẩn đỏ, ngứa, sưng, nóng, bầm tím và đau tại vị trí tiêm thuốc Zostavax. Các dấu hiệu khác như đau đầu hoặc sốt cũng có thể xảy ra sau tiêm vacxin. Nếu bất kỳ vấn đề bất thường nào kéo dài hoặc trầm trọng hơn, người tiêm vacxin hãy báo cho nhân viên y tế ngay lập tức.

Một số ít trường hợp sử dụng vacxin Zostavax có các triệu chứng như ngất xỉu, chóng mặt, thay đổi thị lực hoặc ù tai ngay sau khi tiêm thuốc, khi đó cần nhanh chóng báo cho nhân viên y tế ngay lập tức nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên. Đỡ người bệnh ngồi hoặc nằm xuống là các biện pháp khắc phục hữu ích nhất vì những triệu chứng này thường không kéo dài.

Thông báo cho nhân viên y tế ngay lập tức nếu người tiêm vacxin có bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào, bao gồm cả khởi phát bệnh thủy đậu. Một phản ứng dị ứng rất nghiêm trọng với thuốc Zostavax là rất hiếm với các triệu chứng điển hình của phản ứng dị ứng gồm: phát ban toàn thân, sưng phù kèm ngứa các bộ phận (đặc biệt là mặt/lưỡi/họng), chóng mặt dữ dội hoặc khó thở.

Bất kỳ loại thuốc hay vacxin nào đều có tỷ lệ nhất định gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, nếu người tiêm thuốc Zostavax nhận thấy các tác dụng khác không được liệt kê ở trên, hãy liên hệ với nhân viên y tế để được hỗ trợ.

Trước khi tiêm dưới da vacxin Zostavax, nhân viên y tế cần khai thác tiền sử người tiêm về tình trạng dị ứng với thuốc và các thành phần có trong thuốc cũng như bất kỳ bệnh lý dị ứng nào khác. Sản phẩm thuốc Zostavax có chứa các thành phần không hoạt động (như neomycin, gelatin) có thể gây phản ứng dị ứng hoặc các vấn đề khác.

Trước khi tiêm vacxin Zostavax, người tiêm hãy trao đổi với nhân viên y tế về tiền sử bệnh lý trước đây của bản thân, đặc biệt là:

• Tình trạng sốt hoặc các bệnh hiện mắc;
• Rối loạn hệ thống miễn dịch (như nhiễm HIV, một số bệnh ung thư như bệnh bạch cầu/ung thư hạch hoặc đang điều trị xạ trị);
• Phản ứng cơ thể khi tiêm các loại vacxin khác;
• Bệnh lao hoạt động chưa được điều trị.

Vacxin Zostavax không được khuyến khích sử dụng trong thời kỳ mang thai. Đồng thời, người đã tiêm thuốc Zostavax không nên mang thai trong ít nhất 3 tháng sau đó.

Khả năng thuốc Zostavax đi vào sữa mẹ chưa được biết rõ, do đó hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho con bú.

Tương tác thuốc có thể thay đổi cách hoạt động của thuốc Zostavax hoặc làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng. Một số sản phẩm có thể tương tác với thuốc Zostavax bao gồm:

• Các thuốc làm suy yếu hệ thống miễn dịch (bao gồm cyclosporine, tacrolimus, hóa trị ung thư, thuốc corticosteroid như prednisone);
• Một số thuốc kháng vi-rút (như acyclovir, famciclovir, valacyclovir).

Zostavax là loại vacxin chỉ được tiêm một liều duy nhất. Mặc dù thuốc Zostavax đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ mắc bệnh zona, nhưng nó có thể không bảo vệ hoàn toàn cho tất cả những người được tiêm vacxin.

Tham khảo ý kiến nhân viên y tế về sự cần thiết của các loại vacxin khác để ngăn ngừa các bệnh lý nặng có thể xảy ra (ví dụ: tiêm phòng cúm).

Nguồn tham khảo: webmd.com