Thuốc Cetrorelix: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Thuốc Cetrorelix được bào chế ở dạng muối acetate pha tiêm, hoạt chất là cetrorelix acetate. Thuốc được dùng để phòng ngừa rụng trứng sớm trong điều trị kích thích buồng trứng có kiểm soát.

Cetrorelix là một decapeptit tổng hợp có hoạt tính đối kháng hormon giải phóng gonadotropin (GnRH) được sử ở phụ nữ đang được kiểm soát kích thích buồng trứng. Cetrorelix thường được sử dụng kết hợp với các hormon khác (như FSH và hCG). Cetrorelix hoạt động bằng cách ngăn chặn việc giải phóng hormone LH từ đó giúp ngăn trứng rụng quá sớm và cho trứng thời gian phát triển bình thường.

2.1. Chỉ định

Thuốc Cetrorelix được chỉ định để phòng ngừa rụng trứng sớm ở những phụ nữ đang điều trị kích thích buồng trứng có kiểm soát, sau đó lấy noãn và dùng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Trong các thử nghiệm lâm sàng, Cetrorelix đã được sử dụng với gonadotropin thời kỳ mãn kinh ở người (HMG), tuy nhiên, một số kinh nghiệm với hormone FSH (hormone kích thích nang noãn) tái tổ hợp cho thấy hiệu quả tương tự.

2.2. Chống chỉ định

Cetrorelix được chống chỉ định ở những bệnh nhân quá mẫn cảm với cetrorelix acetate hoặc những chất có cấu trúc tương tự hormone phóng thích gonadotropin (GnRH), hormone peptide ngoại lại hoặc manitol.

• Phụ nữ có thai
• Phụ nữ cho con bú
• Phụ nữ thời kỳ hậu mãn kinh
• Bệnh nhân bị suy thận và suy gan trung bình đến nặng.

Lần đầu tiêm Cetrorelix nên được thực hiện dưới sự giám sát y tế của bác sĩ ở nơi mà việc điều trị phản ứng dị ứng hoặc dị ứng giả, có thể xảy ra đã sẵn sàng ngay lập tức. Các lần tiêm sau bệnh nhân có thể tự thực hiện với điều kiện đã được hướng dẫn nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng về quá mẫn cảm, hậu quả của phản ứng và sự cần thiết phải có can thiệp y khoa ngay lập tức.

Trừ khi được kê đơn, Cetrorelix được dùng theo cách sau đây:

• Lượng thuốc trong 1 lọ bột pha tiêm (0.25mg cetrorelix) được dùng 1 lần mỗi ngày, cách nhau 24 giờ vào buổi sáng hoặc buổi tối. Sau khi tiêm lần đầu, bệnh nhân cần được giám sát về y khoa trong 30 phút để đảm bảo không có phản ứng dị ứng hoặc dị ứng giả đối với việc tiêm.
• Cetrorelix dùng để tiêm dưới da vào thành bụng dưới. Các phản ứng tại vị trí tiêm có thể giảm đi bằng cách xoa nhẹ chỗ tiêm, hạn chế tiêm lại chỗ cũ và tiêm với tốc độ chậm để thúc đẩy quá trình hấp thu thuốc.
• Sử dụng vào buổi sáng: Nên bắt đầu dùng thuốc Cetrorelix vào ngày thứ 5 hoặc 6 của quá trình kích thích buồng trứng (khoảng 96 đến 120 giờ sau khi bắt đầu kích thích buồng trứng) cùng với gonadotropin tái tổ hợp hoặc gonadotropin niệu và dùng liên tục trong suốt giai đoạn điều trị bằng gonadotropin kể cả trong ngày gây rụng trứng.
• Sử dụng vào buổi tối: Nên bắt đầu dùng thuốc Cetrorelix vào ngày thứ 5 hoặc 6 của quá trình kích thích buồng trứng (khoảng 96 đến 108 giờ sau khi bắt đầu kích thích buồng trứng) cùng với gonadotropin tái tổ hoặc gonadotropin niệu hợp và được dùng liên tục trong suốt giai đoạn điều trị bằng gonadotropin cho đến buổi tối ngay trước ngày gây rụng trứng.

Tác dụng phụ được báo cáo nhiều thất là phản ứng tại vị trí tiêm như ban đỏ, ngứa và sưng, thường nhẹ và thoáng qua.

Hội chứng quá kích buồng trứng từ nhẹ đến trung bình (độ I hoặc II theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới WHO) thường được báo cáo và chúng nên được xem như là nguy cơ nội tại của biện pháp kích thích buồng trứng. Ngược lại, hội chứng quá kích buồng trứng mức độ nghiêm trọng không thường gặp. Những báo cáo về phản ứng quá mẫn bao gồm phản ứng dị ứng, phản ứng dị ứng giả (phản vệ) là không thường gặp. Tác dụng không mong muốn ở hệ tiêu hóa như buồn nôn thường ít gặp.

5.1. Tương tác thuốc

Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy thuốc Cetrorelix không xảy ra tương tác với những thuốc được chuyển hóa bởi CYP450 (cytochrome P450) hoặc kết hoặc glucuronic hay liên hợp bằng cách nào đó. Tuy nhiên, mặc dù không có bằng chứng của sự tương tác thuốc cũng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng tương tác, đặc biệt là các thuốc thường dùng, gonadotropin hoặc các sản phẩm có thể gây giải phóng histamin ở những cá nhân mẫn cảm.

5.2. Lưu ý khi sử dụng Cetrorelix

Chỉ nên pha thuốc Cetrorelix cùng với dung môi đã được cung cấp kèm theo, dùng động tác xoay nhẹ nhàng và tránh lắc mạnh tạo thành bọt khí. Dung dịch sau khi pha phải trong và không có vẩn. Không được sử dụng nếu dung dịch có vẩn hoặc không trong suốt. Nên dùng dung dịch ngay sau khi pha.

Mỗi bơm tiêm, lọ thuốc và kim tiêm chỉ sử dụng một lần, đậy nắp các kim lại để đảm bảo an toàn khi vứt bỏ đi. Hỏi bác sĩ về cách an toàn để vứt bỏ kim, lọ thuốc và bơm tiêm.

Cần lưu ý đặc biệt đến những phụ nữ đang có triệu chứng và dấu hiệu bị dị ứng hay tiền sử dễ bị dị ứng. Không khuyến cáo sử dụng Cetrorelix cho phụ nữ bị dị ứng nặng.

Như đã đề cập ở phần tác dụng không mong muốn, hội chứng quá kích buồng trứng có thể xảy ra trong hoặc sau khi kích thích buồng trứng. Cần được điều trị triệu chứng như nghỉ ngơi, dùng chất điện giải hoặc chất dạng keo bằng đường tĩnh mạch và liệu pháp heparin. Hỗ trợ giai đoạn hoàng thể nên tuân theo các hướng dẫn thực hành của trung tâm y khoa về sinh sản.

Sử dụng Cetrorelix quá liều có thể khiến thời gian tác dụng của thuốc bị kéo dài nhưng dường như không liên quan tới tác dụng gây độc cấp. Cetrorelix không ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng không đáng kể đến khả năng lái xe và vận hành máy móc của người sử dụng.

Tốt nhất trước khi sử dụng thuốc Cetrorelix, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ để có những chỉ định phù hợp. Việc tự ý sử dụng thuốc có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro, ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh.

Nguồn tham khảo: Webmd.com, DailyMed, eMC