Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi DS Lan Hương - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Thuốc Alpha chymotrypsin hay chymotrypsin là một thuốc chống phù nề do viêm dạng men thường được sử dụng để làm giảm sưng viêm sau chấn thương, sau phẫu thuật, hoặc sau bỏng. Vậy tác dụng của thuốc Alpha chymotrypsin như thế nào? Hãy theo dõi ngay trong bài viết dưới đây.
1. Thuốc Alpha chymotrypsin có tác dụng gì?
Thuốc Alpha chymotrypsin là thuốc gì? Thuốc Alpha chymotrypsin là một enzym phân giải protein, được điều chế bằng cách hoạt hóa chymotrypsinogen chiết xuất từ tụy bò.
Chymotrypsin tham gia vào quá trình tiêu sợi huyết được tạo thành quanh vùng viêm, do đó ngăn chặn tổn thương mô trong quá trình viêm.
Chymotrypsin được sử dụng nhằm giảm viêm và phù mô mềm do áp xe, hoặc do chấn thương và nhằm giúp làm lỏng các dịch tiết đường hô hấp trên ở người bệnh hen, viêm phế quản, các bệnh phổi và viêm xoang.
Alpha chymotrypsin sau khi được tiêm bắp sẽ phân bố nhanh và ngay lập tức đến các mô, đặc biệt là thủy tinh thể, các mô bị viêm, mô tụ máu (do tổn thương hoặc phẫu thuật), để có tác dụng chống viêm, tan huyết khối.
Thuốc được chỉ định dùng hỗ trợ phẫu thuật đục thủy tinh thể ở người lớn từ 20-60 tuổi (đường tiêm) và điều trị phù nề sau chấn thương, phẫu thuật và bỏng (đường tiêm và đường miệng)
2. Cách sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin
Thuốc Alpha chymotrypsin được bào chế dưới nhiều dạng như viên nén uống, viên nén phân tán trong miệng, bột pha dung dịch uống, dung dịch, viên nang mềm, bột pha dung dịch tiêm. Hãy sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin theo chỉ dẫn trên hướng dẫn bao bì sản phẩm.
Liều lượng thuốc dựa trên từng dạng bào chế và đối tượng khác nhau
Alpha chymotrypsin tiêm bắp
- Liều dùng
Hỗ trợ phẫu thuật đục thủy tinh thể: khi mổ lấy thủy tinh thể trong bao hay buồng sau của mắt có thể được rửa với 1-2ml du dịch tỷ lệ 1:5000 pha loãng. Sau đó, lấy Alpha chymotrypsin rửa lại với ít nhất 2ml phần chất lỏng pha loãng chưa được sử dụng, đợi khoảng 2-4 phút sau khi thực hiện thủ thuật.
Để giảm thiểu tổn thương mô ở người bệnh bị bỏng thì có thể sử dụng kết hợp chymotrypsin và trypsin tỷ 6:1 với tổng liều là 200.000 đơn vị USP 4 lần/ngày, sử dụng thuốc trong 10 ngày.
Để điều trị phù nề sau chấn thương hoặc sau phẫu thuật và để giúp làm lỏng các dịch tiết ở đường hô hấp trên, có thể dùng Alpha chymotrypsin tiêm bắp với liều 5000 đơn vị USP, 1 đến 3 lần mỗi ngày
- Cách dùng:
Pha thuốc: Hút 1ml nước cất pha tiêm trong ống dung môi, bơm vào lọ thuốc tiêm đông khô, lắc cho bột thuốc tan hoàn toàn. Alpha chymotrypsin được dùng tiêm bắp
Alpha chymotrypsin đường miệng
- Liều dùng:
Người lớn uống 2 viên/lần x 3-4 lần/ngày hoặc ngậm dưới lưỡi 2 viên/lần x 2-3 lần/ngày.
- Cách dùng:
Uống cùng hoặc không cùng với thức ăn hoặc ngậm dưới lưỡi
Hiện không đủ dữ liệu về liều dùng của chymotrypsin cho trẻ em
Hãy sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ, không sử dụng quá liều, nhỏ hơn hoặc lâu hơn so với chỉ định. Có thể ngưng dùng thuốc nếu thấy bất cứ dấu hiệu bất thường nào mới xuất hiện hay tình trạng bệnh không bớt sau 7 ngày.
Tuyệt đối không lạm dụng thuốc quá lâu trong thời gian dài. Điều này không làm cho tình trạng bệnh của bệnh nhân được tiến triển tốt hơn mà còn làm tăng nguy cơ mắc phải những tác dụng không mong muốn.
3. Chống chỉ định
- Dị ứng với các thành phần của thuốc
- Không sử dụng Chymotrypsin cho bệnh nhân giảm Alpha-1 antitrypsin. Lưu ý bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đặc biệt là khí phế thủng và hội chứng thận hư là nhóm bệnh nhân có nguy cơ giảm alpha-1 antitrypsin..
- Thận trọng sử dụng Alpha chymotrypsin ở những nhóm bệnh nhân rối loạn đông máu di truyền như hemophilia (chứng máu loãng khó đông), rối loạn đông máu, dùng thuốc kháng đông, sắp phải trải qua phẫu thuật, dị ứng với protein, phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con bằng sữa mẹ, loét dạ dày.
4. Tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin
Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin bao gồm:
- Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin bao gồm:
- Khi tiêm bắp: tại vị trí tiêm có thể bị sưng, viêm,... đôi khi xuất hiện phản ứng dị ứng nghiêm trọng
- Khi dùng hỗ trợ phẫu thuật đục thủy tinh thể: phù nề giác mạc, tăng áp lực nội nhãn, viêm màng bồ đào nhưng không quá nặng
- Một số trường hợp hiếm gặp, Alpha chymotrypsin có thể gây phản ứng dị ứng khi uống thuốc. Biểu hiện của bệnh bằng các triệu chứng như khó thở, ngứa, sưng môi hoặc cổ họng, mất ý thức, thậm chí là tử vong.
- Một số rối loạn tiêu hóa hiếm gặp: rát lưỡi, đỏ ở lưỡi, đầy hơi, nặng bụng, táo bón, tiêu chảy hoặc buồn nôn.
Trước khi kê đơn thuốc, bác sĩ luôn cân nhắc lợi ích và hiệu quả mà thuốc Alpha chymotrypsin đem lại nhiều hơn nguy cơ mắc tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số trường hợp khi dùng Alpha chymotrypsin vẫn có thể xảy ra tác dụng không mong muốn. Do vậy, khi có biểu hiện những triệu chứng bất thường đặc biệt là khi xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng với những dấu hiệu kèm theo như chóng mặt nghiêm trọng, khó thở, phát ban, sưng hoặc ngứa vùng mặt, cổ họng, lưỡi,... Trong trường hợp này, người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ, điều dưỡng để được can thiệp y tế ngay lập tức.
5. Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Alpha chymotrypsin bao gồm:
- Thông báo tiền sử dị ứng với Alpha chymotrypsin hay bất kỳ dị ứng nào khác. Alpha chymotrypsin có thể chứa các thành phần của thuốc không hoạt động và có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác.
- Thông báo các loại thuốc bạn đang sử dụng bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng.
- Không sử dụng thuốc nếu như bạn có tiền sử phản ứng quá mẫn nhẹ.
- Đối với phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú hay dự định có thai trong thời gian tới thì chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi sử dụng thuốc trong thời kỳ mang thai. Trước khi sử dụng Alpha chymotrypsin, hãy luôn hỏi ý kiến của bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
Nếu bạn quên uống một liều thuốc Alpha chymotrypsin, hãy bổ sung lại trong thời gian càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu thời điểm bạn nhớ ra gần với thời điểm của liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục uống thuốc như lịch trình ban đầu. Không được uống lượng thuốc nhiều hơn so với phác đồ điều trị. Sử dụng thuốc quá liều Alpha chymotrypsin hoặc nuốt phải có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng như buồn nôn, nôn, đau bụng, khó thở, ngất đi,...
6. Tương tác thuốc
Tương tác thuốc có thể làm giảm tác dụng của thuốc Alpha chymotrypsin, hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng không mong muốn. Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả những loại thuốc khác mà bạn đang sử dụng bao gồm thuốc không kê đơn, vitamin, thuốc được kê theo đơn và các sản phẩm thảo dược. Khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ không nên tự ý bắt đầu, dừng hoặc thay đổi liều lượng của bất kỳ loại thuốc nào.
6. Cách bảo quản thuốc Alpha chymotrypsin
Bảo quản thuốc Alpha chymotrypsin ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và tránh những nơi ẩm ướt. Đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc Alpha chymotrypsin trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ.
Để thuốc Alpha chymotrypsin tránh xa tầm với của trẻ em và thú nuôi trong gia đình. Khi thuốc đã quá hạn sử dụng hoặc đã bị hỏng không thể dùng được nữa hãy vứt bỏ và xử lý thuốc đúng quy trình. Không được tự ý vứt thuốc Alpha chymotrypsin vào môi trường như đường ống dẫn nước hoặc toilet trừ khi có yêu cầu.
Hãy tham khảo thêm ý kiến của công ty môi trường xử lý rác thải hoặc dược sĩ về cách tiêu hủy thuốc Alpha chymotrypsin an toàn để giúp bảo vệ môi trường.
Tài liệu tham khảo:
Hướng dẫn sử dụng của Alpha Choay (Alpha chymotrypsin 21 microkatals)
Hướng dẫn sử dụng của Vintrypsine (Alpha chymotrypsin 5000 IU)
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.