Trào ngược dạ dày thực quản là một vấn đề sức khỏe thường gặp trong các bệnh lý tiêu hóa. Phần lớn người bệnh thường chỉ đi khám khi đã tự dùng thuốc nhưng tình trạng vẫn không thuyên giảm và phải chịu đựng lâu dài. Tuy nhiên, một số biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm xoang, ung thư thực quản… có thể xảy ra nếu không được điều trị kịp thời.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Trào ngược dạ dày thực quản là gì?
Tại Việt Nam, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh lý tiêu hóa rất phổ biến. Ở người bình thường, khi thức ăn được nuốt vào miệng và di chuyển xuống thực quản, các cơ thắt thực quản sẽ giãn ra để cho phép thức ăn và chất lỏng vào dạ dày, rồi sau đó đóng lại.
Tuy nhiên, với người bị trào ngược dạ dày, axit trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản – đoạn ống nối từ miệng đến dạ dày gây kích thích lớp niêm mạc thực quản và dẫn đến nhiều triệu chứng khó chịu.
2. Nguyên nhân và triệu chứng bệnh
2.1. Nguyên nhân
GERD có thể xảy ra do các nguyên nhân sau đây:
- Chức năng cơ thắt ở đoạn dưới thực quản suy giảm khiến cho các thành phần trong dạ dày dễ dàng trào lên.
- Thực quản hoặc dạ dày bị dị tật cấu trúc.
- Tình trạng thừa cân, mang thai hoặc viêm ruột làm tăng áp lực trong bụng.
- Hoạt động của cơ thắt dạ dày và thực quản bị giảm do sử dụng thuốc.
- Tiếp xúc với các chất kích thích, hút thuốc.
2.2. Triệu chứng
Bệnh có nhiều triệu chứng khác nhau. Trong đó, những biểu hiện thường thấy gồm:
- Ngực đau tức, khó chịu ở vùng ngực.
- Nóng rát ở vùng ngực.
- Trào ngược acid từ dạ dày lên miệng, gây đắng miệng.
- Buồn nôn, nôn, đầy hơi, khó tiêu.
- Khó thở, thở khò khè.
- Nuốt khó khăn.
- Đau hoặc viêm họng, ho.
- Acid dạ dày gây mòn răng.
- Hơi thở có mùi khó chịu.
3. Biến chứng trào ngược dạ dày thực quản
GERD rất phổ biến và có khả năng dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
- Viêm, loét thực quản: Viêm thực quản xảy ra khi acid từ dạ dày trào ngược lên gây đau và khó chịu ở thực quản.
- Hẹp thực quản: Thực quản sẽ bị hẹp và tổn thương nghiêm trọng nếu tình trạng trào ngược dạ dày thực quản kéo dài. Hẹp thực quản có thể gây ra khó nuốt và thở.
- Viêm phế quản: Viêm phế quản và khó thở sẽ xuất hiện khi acid dạ dày tràn vào phế quản.
- Viêm phổi: Viêm phổi và ho sẽ xảy ra nếu acid dạ dày tiếp tục xâm nhập vào phổi.
- Xơ phổi: Khả năng hít thở bị giảm sút do viêm phổi kéo dài dẫn đến tình trạng xơ phổi.
- Viêm xoang: Viêm xoang, đau đầu và khó thở do acid dạ dày gây ra.
- Rối loạn tâm lý: Nếu không được điều trị kịp thời, triệu chứng bệnh kéo dài sẽ dẫn đến khó chịu, mệt mỏi cũng như lo âu về chế độ ăn uống và sức khỏe tổng thể từ đó gây ra rối loạn tâm lý.
- Barrett thực quản: Tình trạng các tế bào trong thực quản bị tổn thương và thay đổi để thích nghi với sự gia tăng của acid dạ dày được gọi là Barrett thực quản. Tình trạng này có thể dẫn đến ung thư thực quản.
- Ung thư thực quản: Nếu không được điều trị, tình trạng trào ngược dạ dày kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư thực quản. Căn bệnh này rất nghiêm trọng và có thể gây ra các triệu chứng như đau ngực, khó khăn khi nuốt và sụt cân không rõ nguyên nhân.
4. Các cách phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quản
- Thay đổi thói quen ăn uống: Để giảm thiểu nguy cơ dẫn đến bệnh, việc thay đổi thói quen ăn uống là rất quan trọng. Mọi người nên tránh ăn quá nhiều thực phẩm chứa chất béo và những loại thực phẩm có khả năng kích thích dạ dày như cà phê, rượu, chanh, gia vị cay, đồ uống có ga, đồ ăn nhanh, kem, socola, trái cây chua, hành tây, tỏi và cải ngọt. Thêm vào đó, nhằm ngăn ngừa táo bón cũng như làm giảm nguy cơ GERD, mọi người cũng nên ăn nhiều chất xơ và thực phẩm dinh dưỡng.
- Kiểm soát cân nặng: Áp lực lên dạ dày sẽ gia tăng do tăng cân và thừa cân, tình trạng này có thể dẫn đến GERD. Do đó, việc duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý bằng cách ăn uống khoa học, tập luyện thể dục đều đặn và từ bỏ thói quen hút thuốc là những điều nên làm.
- Tránh ngủ sau khi ăn: Để giúp thức ăn tiêu hóa hoàn toàn trước khi nằm xuống, mọi người nên chờ ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn rồi mới đi ngủ.
- Tăng cường vận động: Với mục đích giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản, mọi người nên tập thể dục thường xuyên bao gồm đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc tập yoga.
- Nâng giường ngủ: Mọi người nên đặt một cái gối cao dưới đầu khi nằm hoặc nâng đầu giường ngủ lên khoảng 15-20cm để giúp giảm thiểu tình trạng trào ngược acid dạ dày vào thực quản trong tư thế nằm.
- Điều trị các bệnh liên quan: Nếu mọi người gặp các vấn đề về dạ dày như viêm hoặc loét dạ dày cũng như các bệnh liên quan đến GERD, việc điều trị kịp thời là cần thiết để giảm thiểu nguy cơ xảy ra bệnh.
Nhìn chung, GERD là một vấn đề phổ biến có khả năng gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Để phòng ngừa tình trạng này, mọi người cần thay đổi lối sống, thói quen ăn uống và sử dụng thuốc nhằm ngăn chặn bệnh hiệu quả.
Tuy nhiên, nếu triệu chứng vẫn tiếp tục xuất hiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa là rất cần thiết để có phương pháp điều trị thích hợp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
