U nang màng nhện là gì và có nguy hiểm?

U nang màng nhện não là các tổn thương bẩm sinh phát sinh trong quá trình phát triển do sự phân tách của màng nhện và chứa chất lỏng thường giống với dịch não tuỷ. Chúng không thông thương với não thất hoặc khoang dưới nhện. U màng nhện não được phân làm 2 loại:

• Nang màng nhện đơn giản: là lớp màng nhện với các tế bào dường như có khả năng tiết dịch não tuỷ, thường gặp ở các nang hố sọ giữa
• U nang có lớp lót phức tạp: có thể chứa thần kinh đệm, màng nội tuỷ và các loại mô khác

U nang màng nhện là bệnh lý hiếm gặp chỉ chiếm tỷ lệ 1% các khối choán chỗ trong sọ, thường gặp ở nam giới nhiều hơn và đa số nằm ở bán cầu não trái.

Tùy thuộc vào vị trí, kích thước của nang mà u nang màng nhện có thể biểu hiện ra các triệu chứng như:

• Tăng áp lực nội sọ: đau đầu, buồn nôn, chóng mặt,...
• Nang có thể tăng kích thước gây ra các triệu chứng chèn ép dây thần kinh sọ não hoặc tủy sống
• Động kinh
• Tri giác tiến triển xấu đột ngột do chảy máu vào trong nang hay khoang dưới màng cứng hoặc do vỡ nang màng nhện

Nang ở gần khu vực hố giữa của não: hôn mê, co giật, rối loạn thị giác và tri giác, chậm phát triển, thay đổi hành vi, không có khả năng kiểm soát vận động chủ động (thất điều), mất thăng bằng, suy giảm nhận thức.

Nang màng nhện là dạng tổn thương lành tính, hầu hết không có triệu chứng nhưng nếu nang đã được phát hiện và có khả năng gây ra triệu chứng thì vấn đề phẫu thuật sẽ được xem xét. Các phương pháp điều trị được cân nhắc đối với nang màng nhện gồm:

Dẫn lưu bằng kim hút hoặc hút qua lỗ mở nhỏ

• Là phương pháp điều trị tương đối nhanh và đơn giản
• Nhược điểm: tái phát cao và có thể gây khiếm khuyết thần kinh

Mở sọ, cắt thành nang và mở thông vào bể nền

• Giúp kiểm tra trực tiếp nang, hiệu quả với các nang khu trú, tránh phụ thuộc vào Shunt và cho phép hình dung các tĩnh mạch cầu nối
• Nhược điểm: nguy cơ tái phát do sẹo dính, dòng chảy vào khoang dưới nhện giảm, tỷ lệ thương tật và tử vong cao (có thể do giảm áp đột ngột)

Dẫn lưu Shunt vào khoang phúc mạc hoặc hệ thống mạch máu

• Giúp điều trị dứt điểm, tỉ lệ tàn tật hoặc tử vong cũng như tái phát thấp
• Nhược điểm: Bệnh nhân phụ thuộc vào Shunt, nguy cơ nhiễm trùng từ Shunt

Điều trị nang trên yên

• Đây là vị trí mà các u nang màng nhện có phương pháp điều trị riêng biệt so với các phẫu thuật/thủ thuật trên
• Cần cắt nang qua đường xuyên thể chai hoặc cắt nang qua da (thủ thuật của Pierre- Kahn)

Người bệnh cần lưu ý rằng, ngay cả khi điều trị thành công thì một phần nang màng nhện vẫn còn và có thể tái phát. Ngoài ra, giãn não thất có thể xuất hiện sau khi điều trị và bệnh nội tiết vẫn tồn tại ngay cả khi điều trị thành công nang màng nhện vùng trên yên.