Viêm tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh sản?

Thực tế hiện nay tỷ lệ vô sinh nam và nữ đang ngày một gia tăng do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một trong số nguyên nhân có thể kể đến là các bệnh lý tuyến giáp, cụ thể hơn là viêm giáp. Vậy bệnh tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh sản ở cả nam và nữ giới hay không và theo cơ chế nào?

Trong cơ thể con người, tuyến giáp là một trong những tuyến nội tiết quan trọng nhất. Tuyến giáp nằm ở phía trước cổ, ngang với mức từ đốt sống cổ số 5 đến đốt sống ngực số 1 với hình dạng đặc trưng dạng con bướm và trọng lượng khoảng 10-20g. Phía trước tuyến giáp có cơ và lớp da che chở, trong kho phía sau giáp với khí quản.

Chức năng chính của tuyến giáp bao gồm:

• Kiểm soát sự co bóp và kích thích hoạt động của tim;
• Kích thích sinh trưởng, phát dục và điều hòa quá trình trao đổi chất trong cơ thể;
• Tăng đường huyết và tăng quá trình tạo nhiệt;
• Tuyến giáp còn tác động đến hoạt động của tuyến sữa và các tuyến sinh dục;
• Kích thích hệ thần kinh phát triển và hoàn thiện.

Bệnh tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh sản không phụ thuộc vào tỷ lệ mắc bệnh theo giới tính. Theo đó, các bệnh tuyến giáp như viêm giáp phổ biến ở nữ giới hơn là nam, đặc biệt là phụ nữ trước độ tuổi mãn kinh. Một số bệnh lý tuyến giáp thường gặp bao gồm:

• Cường giáp;
• Bướu giáp nhân;
• Viêm tuyến giáp mạn tính hay viêm giáp Hashimoto;
• Suy giáp, vừa là bệnh vừa là biến chứng của viêm giáp Hashimoto;
• Ung thư tuyến giáp.

Phụ nữ là nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp (tỷ lệ cao gấp 3 lần nam giới), đặc biệt là viêm giáp Hashimoto. Nguy cơ mắc bệnh còn cao hơn với những trường hợp sau:

• Tiền sử bệnh lý từng có vấn đề về tuyến giáp;
• Từng xạ trị hoặc phẫu thuật gây ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.

Tuyến giáp có chức năng bài tiết ra 2 loại hormone đóng vai trò quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể là Triiodothyronine (T3) và Thyroxine (T4). Viêm tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh sản của nữ giới hay không thì câu trả lời là: “Có”, thậm chí ảnh hưởng đến cả 3 giai đoạn trước, trong và sau khi thụ thai. Điều này đã được công bố trên tạp chí Sản Phụ khoa The Obstetrician & Gynaecologist. Theo đó, các nhà khoa học chứng minh các bệnh lý tuyến giáp tác động mạnh mẽ đến chức năng sinh sản của phụ nữ, thậm chí còn tạo ra nhiều hệ lụy khó lường như thai chết lưu, sinh non, sảy thai...

Trong số các nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới thì bệnh lý tuyến giáp - trong đó có viêm giáp, được đánh giá là một tác nhân nguy hiểm. Các hormon tuyến giáp có tác dụng kích thích sinh trưởng và phát dục, nên khi tuyến giáp có vấn đề thì việc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản là điều dễ hiểu. Vậy bệnh tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh sản nữ giới trên các phương diện nào?

Khả năng mang thai

• Tuyến giáp có vai trò một phần trong việc kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ. Do đó các bệnh tuyến giáp như viêm giáp Hashimoto sẽ làm chu kỳ kinh nguyệt thay đổi theo nhiều mức độ khác nhau nếu hormone tuyến giáp được bài tiết quá nhiều hoặc quá ít;
• Không những thế, bệnh tuyến giáp có thể dẫn đến vô kinh và tắc kinh trong một khoảng thời gian dài. Bên cạnh đó, chu kỳ kinh nguyệt không đều được xem là một nguyên nhân khiến việc thụ thai trở nên khó khăn hơn. Thêm vào đó, cơ chế tự miễn trong bệnh viêm giáp Hashimoto cũng có thể ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết khác, trong đó có buồng trứng và được các chuyên gia đánh giá là nguyên nhân khiến phụ nữ mãn kinh sớm;

Tóm lại, khi bệnh tuyến giáp ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt đồng nghĩa nó ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và trở thành nguyên nhân khiến cho việc thụ thai ở nữ giới trở nên khó khăn hơn bình thường.

Giai đoạn mang thai

• Suy giáp có ảnh hưởng đến sinh sản ở phụ nữ đang mang thai hay không? Theo các chuyên gia, trong thời gian 10-12 tuần đầu thai kỳ, mặc dù cơ thể của bé đã tự sản xuất ra hormon tuyến giáp nhưng vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào chức năng tuyến giáp của mẹ;
• Nếu 3 tháng đầu thai kỳ mẹ bị cường giáp sẽ làm tăng nguy cơ tiền sản giật, sinh non, nhiễm độc giáp cấp, suy tim... Với thai nhi, khi khả năng bài tiết hormon giáp tăng cao không được kiểm soát sẽ khiến thai nhi chậm phát triển, trẻ bị cường giáp từ trong bụng mẹ, mắc tim bẩm sinh, sinh non, thai chết lưu hoặc dị tật bẩm sinh;
• Ngược lại, thai phụ bị suy giáp không được điều trị hiệu quả sẽ dễ mắc các bệnh về cơ, thiếu máu, tiền sản giật, suy tim sung huyết hoặc chảy máu sau sinh... Trong khi đó thai nhi có nguy cơ gặp các bất thường về nhau thai, sinh ra nhẹ cân, suy giáp bẩm sinh, bất thường trong quá trình phát triển hệ thần kinh và khả năng nhận thức...

Nhìn chung, các bệnh lý tuyến giáp ảnh hưởng đến sinh sản chủ yếu trên phương diện khiến khả năng thụ thai trở nên khó khăn hơn. Điều này được các chuyên gia giải thích cụ thể rằng: Khi hormone tuyến giáp bài tiết bất thường sẽ tác động đến sự cân bằng của các hormon sinh dục, từ đó tác động tiêu cực đến quá trình rụng trứng. Đặc biệt, suy giáp có thể làm cho cơ thể phụ nữ tiết ra nhiều prolactin ngăn ngừa rụng trứng, gây vô kinh, thiểu kinh và tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn.

Bệnh tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh sản nữ giới hay không thì câu trả lời chắc chắn là có, thậm chí rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, người phụ nữ mắc bệnh tuyến giáp khi được kiểm soát hiệu quả bởi phác đồ điều trị của bác sĩ thì khả năng mang thai và sinh con vẫn hoàn toàn bình thường. Nhiều trường hợp mang thai và sinh con trong thời gian điều trị bệnh tuyến giáp dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ nội tiết.

Một điều đáng lưu ý khác là hầu hết các loại thuốc điều trị bệnh tuyến giáp đều an toàn với thai nhi nên thai phụ có thể hoàn toàn yên tâm với phác đồ điều trị. Ngoài ra, vấn đề quan trọng nhất vẫn là dự phòng, cụ thể trước khi mang thai nữ giới mắc bệnh tuyến giáp cần tái khám để nhận tư vấn từ bác sĩ, qua đó tầm soát tốt các vấn đề do bệnh tuyến giáp gây ra.

Theo một số nghiên cứu, các bệnh lý tuyến giáp, như viêm giáp Hashimoto, ảnh hưởng làm mất cân bằng nồng độ globulin gắn kết hormon sinh dục (SHBG). Loại protein này được sản xuất tại gan, đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển Testosterone, Dihydrotestosterone và Estradiol. Nam giới bị suy giáp có mức SHBG thấp hơn bình thường, từ đó làm giảm nồng độ hormone Testosterone trong cơ thể. Ngược lại, bệnh cường giáp làm tăng nồng độ SHBG trong máu, dẫn đến có nhiều Testosterone được vận chuyển hơn bình thường.

Nồng độ Testosterone trong máu giảm có thể gây thiểu năng sinh dục, giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương hoặc giảm số lượng tinh trùng ở nam giới. Trong khi đó, nồng độ Testosterone tăng cao sẽ làm giảm số lượng tinh trùng và tăng nguy cơ teo tinh hoàn.

Các nghiên cứu khác cũng nhận thấy mối liên hệ giữa nồng độ hormon tuyến giáp và sự bất thường của tinh trùng cũng như tinh dịch. Theo đó, suy giáp có thể tác động đến hình thái, khả năng di chuyển của tinh trùng cũng như số lượng tinh dịch được sản xuất. Ngược lại, tình trạng cường giáp cũng đã được các nhà khoa học chứng minh có khả năng ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng của tinh trùng. Theo Hiệp hội Tiết niệu Mỹ, khả năng di chuyển, số lượng và chất lượng của tinh trùng là những yếu tố tác động trực tiếp đến khả năng sinh sản của nam giới.

May mắn là, khả năng sinh sản của đàn ông có thể được cải thiện nếu bệnh tuyến giáp được điều trị và kiểm soát tốt. Đa số các phương pháp điều trị hiện nay sẽ tác động để đưa nồng độ hormon tuyến giáp về mức bình thường, qua đó giúp cân bằng lại nồng độ Testosterone trong máu và nâng cao chất lượng cũng như số lượng tinh trùng.

Nam giới gặp các vấn đề sinh sản nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám sớm và điều trị kịp thời. Nếu xác định nguyên nhân gây hiếm muộn là do bệnh lý tuyến giáp thì bệnh nhân cần hợp tác với bác sĩ và tuân thủ điều trị để cải thiện khả năng sinh sản.