Vai trò của ECMO trong điều trị Covid-19

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Quang - Trưởng Đơn nguyên Hồi sức Ngoại Tim Mạch - Lồng Ngực - Ngoại chung- Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Bệnh viêm đường hô hấp cấp do coronavirus 2019 (viết tắt COVID-19) đang bùng phát mạnh trên toàn thế giới. Các trường hợp đầu tiên được phát hiện tại Trung Quốc. Ngày 11/3 (tối 11/3 theo giờ Việt Nam), Tổ chức Y tế Thế giới đã chính thức tuyên bố sự bùng phát của dịch viêm đường hô hấp cấp (COVID-19) do chủng mới của virus Corona (SARS-CoV-2) gây ra là đại dịch toàn cầu.

Hiện chưa có các thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh nhân nhiễm COVID-19. Các biện pháp điều trị đang áp dụng có vai trò hỗ trợ người bệnh vượt qua giai đoạn tấn công của bệnh và chờ đợi miễn dịch của cơ thể hình thành để có thể khống chế virus. Do vậy các biện pháp điều trị hỗ trợ là rất quan trọng đối với các bệnh nhân nhiễm COVID-19. Một trong các biện pháp hỗ trợ quan trọng nhất đó là hỗ trợ suy hô hấp khi bệnh diễn biến nặng.

Tổ chức y tế thế giới WHO đã công bố một phác đồ điều trị tạm thời COVID-19 đồng thời vẫn đang tiếp tục hiệu chỉnh dựa trên các nghiên cứu mới và các báo cáo từ nhiều trung tâm đang điều trị cho người bệnh với nhan đề "Quản lý lâm sàng nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nghiêm trọng khi nghi ngờ nhiễm trùng coronavirus. Trong đó có nói về vai trò của ECMO, cụ thể trong tài liệu hướng dẫn của WHO có đưa ra một tuyên bố: "Xem xét chuyển bệnh nhân bị suy hô hấp nặng mặc dù đã được áp dụng chiến lược thông khí bảo vệ phổi đến các cơ sở có thể triển khai ECMO cho bệnh nhân".

Tương tự vậy, Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cũng đã xuất bản hướng dẫn điều trị lâm sàng bệnh nhân COVID-19 với có hoặc không có hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS). Trong đó có nêu: Nếu một cơ sở có đủ chuyên môn về thì ECMO nên được chỉ định theo tiêu chuẩn của ARDS trong việc hỗ trợ bệnh nhân bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới do virus COVID-19. Tuy nhiên các tác giả cũng nhấn mạnh rõ ràng rằng: “Tại thời điểm này, có rất ít kinh nghiệm trên toàn thế giới với việc sử dụng ECMO để hỗ trợ bệnh nhân COVID-19”. Các lãnh đạo của hiệp hội ECMO thế giới (ELSO) đã thảo luận và nêu lên vai trò tiềm năng của ECMO đối với bệnh nhân COVID-19 được đăng trong Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ. Cùng với đó ELSO cam kết sẽ tiếp tục thu thập dữ liệu từ các trung tâm thành viên thông qua trung tâm thu thập số liệu “ELSO Registry” và sẽ cung cấp thêm các khuyến nghị khi có đủ bằng chứng.

Các báo cáo của nhóm nghiên cứu chung WHO - Trung Quốc về bệnh coronavirus 2019 (COVID-19). Đã nêu tóm tắt toàn diện về phản ứng của Trung Quốc. Trong đó có nhắc đến việc sử dụng ECMO trong điều trị rằng “Ứng dụng các kỹ thuật đặt nội khí quản/thông khí nhân tạo và ECMO ở bệnh nhân bị bệnh nặng có thể cải thiện khả năng sống sót, một nhóm điều trị đã thông báo về việc khi sử dụng ECMO ở bốn bệnh nhân tại một bệnh viện thấy chỉ có một trường hợp tử vong và ba trường hợp còn lại dường như đang cải thiện. Rõ ràng, mặc dù ECMO rất tốn kém đối với bất điều trị nhưng cũng cần cân nhắc chỉ định khi đánh giá được lợi ích nó đem lại. “The application of intubation/invasive ventilation and ECMO in critically ill patients can improve survival. The Joint Mission Team was told of ECMO use in four patients at one hospital with one death and three who appeared to be improving. Clearly, though ECMO is very resource consumptive, any health system would need to carefully weigh the benefits.”

Bởi những hạn chế về chi phí cao cộng với đòi hỏi đảm bảo về mặt kỹ thuật nên khi nói về việc lên các phương án điều trị cho những bệnh nhân bị bệnh nặng nhất do COVID-19. Tạp chí JAMA đã nêu “Việc sử dụng ECMO trong đại dịch. ECMO không được chọn là một liệu pháp được đưa lên tuyến đầu khi mà tất cả các nguồn lực bị thiếu và số lượng bệnh nhân quá nhiều trong một đại dịch.

Về công tác chuẩn bị cho vụ dịch COVID-19. Một bài viết nổi bật trong tạp chí Lancet Hô hấp nói về vai trò sử dụng ECMO điều trị cho bệnh nhân ICU nhiễm COVID-19.

ECMO là một kỹ thuật phức tạp trong điều trị hồi sức cho bệnh nhân nặng đã được triển khai tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec. Khoa ICU - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đã triển khai kỹ thuật ECMO để điều trị cho các bệnh nhân suy hô hấp nặng (ARDS) do viêm phổi và suy tim nặng từ 4 năm nay với khoảng 19 trường hợp với tỷ lệ thành công cao. Các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đã được đào tạo bài bản về kỹ thuật ECMO tại Mỹ và Ấn Độ, đủ đáp ứng với mọi tình huống nặng. Năm 2018, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đã được cấp chứng nhận là trung tâm thành viên của ELSO thế giới. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City hiện tại đã được trang bị 3 máy ECMO loại tiên tiến nhất đủ đáp ứng hỗ trợ cho 3 bệnh nhân cùng một lúc.

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

Nguồn tham khảo: jamanetwork.com, thelancet.com, who.int