Trầm cảm và các bệnh lý liên quan

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Trầm cảm là bệnh lý khá phổ biến hiện nay, được xếp vào nhóm rối loạn tâm trạng. Mỗi người có thể bị trầm cảm theo những cách khác nhau và để lại hậu quả nặng nề trong cuộc sống.

Một số bệnh lý thường liên quan đến trầm cảm bao gồm:

Trong 1 giai đoạn trầm cảm nhất định, người bệnh sẽ bị rối loạn lưỡng cực và thay đổi tâm trạng 1 cách đáng kể. Chẩn đoán trầm cảm lưỡng cực 1 chỉ cần có sự hiện diện của các giai đoạn hưng cảm.

Các triệu chứng trầm cảm ở những người bị rối loạn lưỡng cực có thể bao gồm:

• Mất hứng thú hoặc thích thú với các hoạt động bình thường;
• Cảm thấy buồn, lo lắng, lo lắng hoặc trống rỗng;
• Không có năng lượng hoặc đấu tranh để hoàn thành nhiệm vụ;
• Khó nhớ hoặc nhớ;
• Ngủ quá nhiều hoặc mất ngủ;
• Tăng cân hoặc giảm cân do tăng hoặc giảm cảm giác thèm ăn;
• Dự tính về cái chết hoặc tự sát.

Nếu rối loạn lưỡng cực được điều trị thì người bệnh trầm cảm sẽ ít gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng hơn.

Trầm cảm và lo lắng có thể xảy ra cùng 1 lúc ở người bệnh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, 70% những người bị rối loạn trầm cảm cũng có các triệu chứng lo lắng.

Mặc dù là do những nguyên nhân khác nhau gây ra, nhưng trầm cảm và lo lắng có thể có cùng triệu chứng như:

• Cáu gắt;
• Khó khăn với trí nhớ hoặc sự tập trung;
• Các vấn đề về giấc ngủ.

Đối với những trường hợp người bệnh bị trầm cảm và lo lắng thì có thể áp dụng các phương pháp điều trị như:

• Liệu pháp hành vi nhận thức;
• Thuốc;
• Các liệu pháp thay thế, bao gồm cả thôi miên;

Nếu bạn cho rằng mình đang gặp phải các triệu chứng của 1 trong 2 tình trạng này hoặc cả 2 thì hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa ngay để xác định các triệu chứng, mức độ và phương pháp điều trị hiệu quả.

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là 1 loại của rối loạn lo âu. Nó khiến người bệnh lặp đi lặp lại các suy nghĩ, thôi thúc hay sợ hãi (ám ảnh) không mong muốn.

Những người được chẩn đoán mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường xuyên thấy mình bị ám ảnh và cưỡng chế, dẫn đến việc rút lui khỏi bạn bè hay các tình huống xã hội, hậu quả là tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.

Hiện nay, không có gì lạ khi một người bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng bị trầm cảm. Tình trạng này cũng có thể xảy ra với trẻ em. Do vậy, ngay khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh thì cần phải đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, từ đó mới có được các phương pháp điều trị kịp thời.

Hiện nay, một số người được chẩn đoán bệnh trầm cảm nặng đi kèm với rối loạn tâm thần. Khi 2 tình trạng xảy ra cùng nhau thì được gọi là rối loạn tâm thần trầm cảm.

Rối loạn tâm thần trầm cảm khiến người bệnh nhìn, nghe, tin hoặc ngửi thấy những thứ không có thật. Những người mắc chứng này cũng có thể cảm thấy buồn bã, vô vọng và cáu kỉnh.

Sự kết hợp của trầm cảm và rối loạn tâm thần đặc biệt nguy hiểm, vì khiến người bệnh ảo tưởng,có ý nghĩ tự tử hoặc chấp nhận những rủi ro bất thường.

Cho đến hiện tại, y học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân tại sao trầm cảm và rối loạn tâm thần lại có thể cùng xảy ra. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ thì có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng ở người bệnh. Điều trị trầm cảm và rối loạn tâm thần bao gồm thuốc và liệu pháp kích thích điện (ECT).

Mặc dù mang thai thường là quãng thời gian vô cùng hạnh phúc đối với người phụ nữ nhưng những khó khăn phải trải qua cũng không hề ít. Trên thực tế, nhiều bà mẹ vì không chịu nổi áp lực hoặc những thay đổi về tâm sinh lý trong thời kỳ mang thai nên đã dẫn đến trầm cảm sau sinh hoặc thậm chí là ngay trong giai đoạn “9 tháng 10 ngày”.

Các triệu chứng của trầm cảm khi mang thai bao gồm:

• Thay đổi cảm giác thèm ăn hoặc thói quen ăn uống;
• Cảm thấy tuyệt vọng;
• Sự lo ngại;
• Mất hứng thú với các hoạt động và những thứ yêu thích trước đây;
• Nỗi buồn dai dẳng;
• Khó tập trung hoặc ghi nhớ;
• Các vấn đề về giấc ngủ, bao gồm mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều;
• Ý nghĩ về cái chết hoặc tự tử.

Mặc dù một số phụ nữ dùng thuốc chống trầm cảm khi mang thai, nhưng không rõ loại nào là an toàn nhất. Hiện nay, điều trị trầm cảm khi mang thai có thể tập trung hoàn toàn vào liệu pháp trò chuyện hoặc các phương pháp điều trị tự nhiên khác.

Nguy cơ trầm cảm ở người mẹ có thể tiếp tục sau khi em bé chào đời. Do vậy, trầm cảm sau sinh còn được gọi là rối loạn trầm cảm nặng khởi phát chu sinh cũng được coi là mối quan tâm nghiêm trọng đối với các bà mẹ mới sinh.

Nghiên cứu đã thiết lập mối liên hệ giữa việc sử dụng rượu và trầm cảm và kết quả cho thấy những người bị trầm cảm có nhiều khả năng lạm dụng rượu. Cụ thể là trong số 20,2 triệu người trưởng thành ở Hoa Kỳ từng trải qua rối loạn sử dụng chất kích thích thì có khoảng 40% mắc bệnh tâm thần kéo dài.

Một nghiên cứu khác được thực hiện năm 2012 cũng cho thấy có 63,8% người nghiện rượu bị trầm cảm. Uống rượu thường xuyên có thể làm cho các triệu chứng trầm cảm trở nên tồi tệ hơn. Những người bị trầm cảm cũng có nhiều khả năng lạm dụng rượu hoặc trở nên phụ thuộc vào nó.

Tóm lại, trầm cảm là bệnh có thể tạm thời hoặc lâu dài và phương pháp điều trị không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả. Điều quan trọng nhất đối với người bệnh trầm cảm là sự quan tâm, giúp đỡ từ gia đình, người thân, bạn bè...khiến cho tâm lý được thoải mái và ít nghĩ đến những suy nghĩ tiêu cực hơn.

Nếu nghi ngờ bản thân hoặc người nhà có dấu hiệu mắc chứng trầm cảm thì cần đến ngay bệnh viện uy tín để nhận được sự giúp đỡ và tư vấn từ bác sĩ, tránh hậu quả xấu xảy ra.

Phòng khám Tâm lý - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec chính thức đi vào hoạt động từ tháng 4/2019, có chức năng khám, tư vấn và điều trị ngoại trú các vấn đề tâm lý và sức khỏe tâm lý. Với trang thiết bị hiện đại, Phòng khám Sức khỏe Tâm Lý Vinmec hiện đang hợp tác với các giáo sư, chuyên gia giàu kinh nghiệm:

• ThS. Bác sĩ Nguyễn Văn Phi - Bác sĩ chuyên khoa Tâm Lý, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City: với kinh nghiệm 7 năm làm việc với các vị trí là giảng viên bộ môn Tâm thần - Đại học Y Hà Nội, Bác sĩ tâm thần tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội & Bệnh viện Lão Khoa Trung Ương, đồng thời là thành viên của Hội Tâm thần học Việt Nam.
• ThS. Bác sĩ Phạm Thành Luân - Bác sĩ chuyên khoa Tâm Lý, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City: với 5 năm kinh nghiệm nghiên cứu, khám chữa các bệnh thuộc chuyên khoa Tâm thần, được đào tạo tại các trường Đại học uy tín, thực hành chuyên sâu về chuyên môn tại Cộng Hòa Pháp.
• ThS. Bác sĩ Nguyễn Trọng Hiến - Bác sĩ chuyên khoa Tâm Lý, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City: với 6 năm là giảng viên Bộ môn Tâm thần - Trường Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Lão khoa Trung ương, cùng với kinh nghiệm nghiên cứu, khám chữa các bệnh thuộc chuyên khoa Tâm thần như: Rối loạn cảm xúc, các rối loạn liên quan stress và rối loạn dạng cơ thể, các rối loạn phát triển ở trẻ em, thanh thiếu niên & thời kỳ sinh đẻ....