Siêu âm phổi ở bệnh nhân khó thở

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Xuân Thiệp - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long

Siêu âm là kỹ thuật dùng sóng âm tần số cao để định hình và tái tạo hình ảnh cấu trúc bên trong cơ thể. Đây là một trong những phương pháp cận lâm sàng giúp chẩn đoán, theo dõi, điều trị bệnh phổ biến, được áp dụng tại hầu hết các cơ sở y tế.

Siêu âm phổi cũng thực hiện giống các kỹ thuật siêu âm khác. Sử dụng thiết bị đầu dò,vị trí đầu dò đặt ở các vị trí nhất định nhằm chẩn đoán các hội chứng bất thường ở bệnh nhân như thấy khí trong nhu mô phổi, xuất hiện dịch ở trong nhu mô phổi, dấu hiệu đông đặc phổi, tràn khí màng phổi và các bất thường màng phổi khác.

Kỹ thuật siêu âm phổi giúp bác sĩ có thể đánh giá, phát hiện, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp.

Khi bị khó thở, thông thường bệnh nhân đang bị mắc các bệnh liên quan đến phổi hoặc đường hô hấp, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng từ mức độ nhẹ đến nặng với thể trạng cơ thể khác nhau.

Ho liên tục, ho dai dẳng, có thể là ho khan hoặc ho có đờm.

Ho bệnh lý thường đi kèm với các biểu hiện sau:

• Thở khò khè, hơi thở nông, ngắn, thở gấp, há miệng khi thở do không lấy đủ oxy.
• Ho liên tục, thường bị ho nhiều hơn vào lúc gần sáng.
• Ho ra máu.
• Khó thở khi thay đổi tư thế như khi đang nằm, thay đổi từ tư thế nằm sang tư thế ngồi hoặc đứng.
• Tức ngực khi ho , đánh trống ngực, tiếng thở rít, tiếng ngáy lúc ngủ,sốt, mệt mỏi, sút cân, rối loạn ý thức
• Khi ho thấy đau cổ họng
• Có đờm ở cổ, dịch đờm có thể màu vàng xám, xanh lục hoặc trắng đục.
• Có thể có sốt nhẹ, ớn lạnh. Xảy ra khi bệnh nhân bị nhiễm khuẩn, virus hay viêm , ví dụ như bệnh nhân bị dương tính covid 19

Siêu âm là kỹ thuật chẩn đoán vừa đơn giản, nhanh chóng và dễ sử dụng giúp bác sĩ có thể đánh giá tình trạng ban đầu của bệnh nhân.

Siêu âm phổi có thể phát hiện ra dấu hiệu của suy hô hấp, phù phổi, tràn dịch màng phổi , tràn khí màng phổi, siêu âm phổi có thể chẩn đoán được những bất thường khác như về màng phổi, bị gãy xương sườn...

Ngoài ra, chi phí thực hiện siêu siêu âm phổi thấp.

Đánh giá ban đầu:

• Đánh giá bước đầu để kiểm tra mức độ khó thở của bệnh nhân thông qua 1 số cách:
• Chấm điểm khó thở: Để bệnh nhân tự ước lượng mức độ khó thở của ban thân theo thang điểm từ 0 đến 10 (tương tự cho điểm đau)
• Điều dưỡng viên xác định mức độ theo mức gắng sức gây ra khó thở: khi nghỉ ngơi, gắng sức nhẹ như đi lại bình thường, khi gắng sức trung bình như leo cầu thang, gắng sức nhiều như hoạt động chạy

Xử trí khó thở với những bệnh nhân có dấu hiệu khó thở nặng:

• Đặt bệnh nhân tư thế nằm đầu cao, tư thế ngồi cổ ưỡn, đặt canuyn Mayo chống tụt lưỡi.
• Hút hết đờm dãi, hút rửa phế quản nếu có ứ đọng trong họng.
• Đặt bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng nếu có nguy cơ bị sặc.
• Đặt nội khí quản trong trường hợp nặng
• Cho bệnh nhân thở bình oxy
• Thông khí nhân tạo bằng bóp bóng, thổi ngạt
• Cho bệnh nhân uống thuốc

Kỹ thuật siêu âm phổi có nhiều ưu điểm tuy nhiên cũng có những mặt hạn chế nhất định như không chẩn đoán được u phổi. Phổi là nơi chứa khí cơ thể nên sự dẫn truyền âm sẽ bị ngăn cản lại. Trong trường hợp này bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện một số chỉ định khác để đánh giá 1 cách chính xác.

Như vậy, kết quả siêu âm phổi có độ chính xác cao hay không còn phụ thuộc vào thiết bị siêu âm, kỹ thuật viên thực hiện và bác sĩ đọc kết quả.

Siêu âm phổi không gây tổn hại đến sức khỏe, có thể thực hiện nhiều lần, cho kết quả chính xác cao, chi phí thấp, quy trình thực hiện nhanh chóng. Tuy nhiên, kết quả siêu âm màng phổi phụ thuộc rất lớn vào thiết bị siêu âm. Thiết bị hiện đại sẽ cho hình ảnh sắc nét, chi tiết, cụ thể hơn. Từ đó dễ dàng phát hiện các dấu hiệu bất thường ngay cả ở giai đoạn đầu với những biểu hiện rất nhỏ.