Lưu ý khi dùng thuốc điều trị zona thần kinh cho bà bầu

Bài viết được viết bởi Dược sĩ Hoàng Trà Linh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh zona thần kinh là dạng tái hoạt động của virus varicella zoster, tác nhân gây bệnh thủy đậu. Triệu chứng điển hình của bệnh là phát ban dưới dạng những mụn nước nhỏ ở ngực, bụng, một bên thân mình hoặc khuôn mặt, gây đau đớn cho người bệnh. Mặc dù nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi khi mẹ mắc zona thần kinh là rất thấp, tuy nhiên bà bầu cũng cần được chẩn đoán và điều trị sớm để hạn chế các biến chứng.

Nguyên tắc chung trong điều trị zona thần kinh ở bà bầu tương tự như ở người bệnh bình thường với các thuốc chính bao gồm: thuốc kháng virus, thuốc điều trị triệu chứng và thuốc điều trị biến chứng.

• Thuốc kháng virus: Có 3 loại thuốc kháng virus là acyclovir (Zovirax), famciclovir (Famvir) và valacyclovir (Valtrex) được khuyến cáo trong điều trị zona. Tuy nhiên acyclovir đường uống (800 mg/lần x 5 lần/ngày) được ưu tiên lựa chọn cho bà bầu bị zona thần kinh hơn hai thuốc kháng vi rút còn lại vì thuốc có nhiều dữ liệu an toàn nghiên cứu trên đối tượng này.
• Thuốc điều trị triệu chứng: Mặc dù thuốc kháng vi rút có thể làm giảm đau cấp tính do viêm dây thần kinh, triệu chứng đau do zona vẫn có thể rất nặng nề. Thuốc giảm đau paracetamol được ưu tiên hàng đầu cho bà bầu để giảm các cơn đau từ nhẹ đến vừa. Các thuốc bôi như Calamine cũng có thể sử dụng để làm dịu cảm giác ngứa.
• Ngoài ra, trong giai đoạn thai kỳ nếu bà bầu mắc zona có các biến chứng như: đau thần kinh hậu zona (post-herpetic neuralgia, PHN), nhiễm khuẩn da thứ phát hậu zona..., người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và lựa chọn thuốc điều trị phù hợp.

• Về thời điểm dùng thuốc kháng virus: Thuốc được khuyến cáo dùng sớm trong vòng 48 – 72 giờ khi bệnh khởi phát để làm lành nhanh các tổn thương trên da và giảm mức độ đau. Tuy nhiên hiện nay chưa có bằng chứng chứng minh nguy cơ biến chứng nặng tăng lên ở phụ nữ có thai do đó trong một số trường hợp thuốc được khuyến cáo chỉ sử dụng khi bà bầu có các tổn thương trên da nặng hoặc viêm dây thần kinh cấp tính.
• Ngoài các biện pháp dùng thuốc, bà bầu cũng nên chú ý đến các biện pháp không dùng thuốc để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng của bệnh:

+ Giữ vệ sinh cho các nốt mụn nước sạch sẽ và khô ráo, mặc áo quần rộng rãi để tránh nhiễm khuẩn da thứ phát

+ Với các nốt mụn bị rỉ nước, sử dụng gạc sạch để làm dịu và giúp giữ sạch vết phát ban

+ Không dùng chung khăn và quần áo với người bệnh để hạn chế lây nhiễm

• Không tự ý dùng thuốc, kể cả thuốc uống và các thuốc bôi ngoài da để điều trị zona thần kinh trong giai đoạn mang thai khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa

Bài viết tham khảo nguồn:

• Management of herpes zoster (shingles) during pregnancy (2018), Journal of Obstetrics and Gynaecology, DOI: 10.1080/01443615.2018.1446419
• Uptodate: Chuyên luận Varicella-zoster virus infection in pregnancy, Chuyên luận Treatment of herpes zoster in the immunocompetent hos
• Aciclovir 800 mg Tablets, eMC