Liệu pháp hormone nam giới trên người chuyển giới (FTM)

Liệu pháp hormone nam giới được thực hiện ở những đối tượng nữ giới có khuynh hướng muốn chuyển giới nam. Liệu pháp hormone này được sử dụng đơn độc hoặc hết hợp với phẫu thuật chuyển giới. Hormone nam hoá được sử dụng có thể mang lại nhiều lợi ích về thay đổi nhận dạng giới tuy nhiên cũng có những nguy cơ về sức khỏe cho người sử dụng.

Liệu pháp hormone nam hóa được sử dụng để tạo ra những thay đổi thể chất trong cơ thể của bạn do hormone nam trong tuổi dậy thì (đặc điểm giới tính phụ) để thúc đẩy sự phù hợp giữa những gen quy định nhận dạng giới và cơ thể của bạn (đồng tính giới).

Nếu liệu pháp hormone nam hóa được bắt đầu trước khi những thay đổi của tuổi dậy thì ở những người nữ giới có thể ngăn cản được các đặc điểm giới tính phụ của nữ, chẳng hạn như sự phát triển của ngực. Liệu pháp hormone nam tính hóa còn được gọi là liệu pháp hormone giới tính chéo.

Trong quá trình điều trị hormone nam tính, bạn sẽ được bổ sung các hormone nam testosterone, loại hormone này ngăn chặn chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ và giảm sản xuất estrogen có nguồn gốc từ buồng trứng. Những thay đổi do những loại thuốc này gây ra có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Liệu pháp hormone nam hóa có thể được thực hiện một đơn độc hoặc kết hợp với phẫu thuật nam hóa.

Tuy nhiên, liệu pháp hormone nam hóa không dành cho tất cả các đối tượng chuyển giới nam hoá. Liệu pháp hormone nam tính hóa có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và chức năng tình dục của người chuyển giới và gây ra các vấn đề sức khỏe khác. Bác sĩ có thể giúp bạn cân nhắc giữa rủi ro và lợi ích.

Liệu pháp hormone nam hóa được sử dụng để thay đổi nồng độ hormone của người chuyển giới để phù hợp với bản dạng giới.

Thông thường, những người tìm kiếm liệu pháp hormone nam tính hóa gặp phải tình trạng đau khổ do sự khác biệt giữa giới tính đã trải qua hoặc đã biểu hiện và giới tính được chỉ định khi sinh (hội chứng chứng phiền muộn giới tính – dysphoria gender). Để tránh những rủi ro dư thừa hormone, mục tiêu là duy trì nồng độ hormone trong giới hạn bình thường cho giới tính mục tiêu.

Liệu pháp hormone nam tính có thể:

• Làm cho chứng phiền muộn giới bớt trầm trọng hơn
• Giảm đau khổ tâm lý và cảm xúc
• Cải thiện chức năng tâm lý và xã hội
• Cải thiện sự hài lòng về tình dục
• Cải thiện chất lượng cuộc sống

Mặc dù việc sử dụng hormone hiện chưa được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phê duyệt để điều trị “hội chứng chứng phiền muộn giới tính”, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng nó có thể an toàn và hiệu quả.

Nếu được sử dụng ở thanh thiếu niên, liệu pháp hormone thường bắt đầu ở tuổi 16. Lý tưởng nhất là điều trị bắt đầu trước khi phát triển các đặc điểm giới tính thứ cấp để thanh thiếu niên có thể bước qua tuổi dậy thì như giới tính đã xác định của họ. Liệu pháp hormone thường không được sử dụng ở trẻ em.

Tuy nhiên, liệu pháp hormone nam tính không dành cho tất cả mọi người. Bác sĩ của bạn có thể không khuyến khích liệu pháp hormone nam tính hóa nếu bạn:

• Đã hoặc đang mắc bệnh ung thư nhạy cảm với hormone, chẳng hạn như ung thư vú
• Mắc bệnh huyết khối tắc mạch, chẳng hạn như khi cục máu đông hình thành ở một hoặc nhiều tĩnh mạch sâu của cơ thể (huyết khối tĩnh mạch sâu) hoặc tắc nghẽn ở một trong các động mạch phổi trong phổi (thuyên tắc phổi)
• Có thai
• Có vấn đề sức khỏe tâm thần đáng kể không kiểm soát được

Nói chuyện với bác sĩ của bạn về những thay đổi trong cơ thể của bạn và bất kỳ mối quan tâm nào bạn có thể có. Các biến chứng của liệu pháp hormone nam hóa bao gồm:

• Sản xuất quá nhiều tế bào hồng cầu (đa hồng cầu)
• Tăng cân
• Mụn
• Phát triển chứng hói đầu ở nam giới
• Chứng ngưng thở lúc ngủ
• Xét nghiệm chức năng gan tăng cao
• Lượng lipid bất thường trong máu (rối loạn lipid máu), có nguy cơ cao hơn ở những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang
• Tình trạng hưng cảm hoặc rối loạn tâm thần cơ bản trở nên tồi tệ hơn
• Huyết áp cao (tăng huyết áp), tiểu đường loại 2 và bệnh tim mạch, khi có các yếu tố nguy cơ
• Bằng chứng cho thấy không tăng nguy cơ ung thư vú hoặc ung thư cổ tử cung
• Bằng chứng cho thấy liệu pháp hormone nam tính hóa làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng và tử cung là chưa thuyết phục. Nghiên cứu thêm là cần thiết

Vì liệu pháp hormone nam hóa có thể làm giảm khả năng sinh sản của bạn, bạn sẽ cần phải đưa ra quyết định về khả năng sinh sản của mình trước khi bắt đầu điều trị. Nguy cơ vô sinh vĩnh viễn tăng lên khi sử dụng hormone trong thời gian dài, đặc biệt khi liệu pháp hormone được bắt đầu trước tuổi dậy thì. Ngay cả sau khi ngừng điều trị hormone, chức năng buồng trứng và tử cung có thể không hồi phục đủ để đảm bảo rằng bạn có thể mang thai.

Nếu bạn muốn sinh con, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc đông lạnh trứng (bảo quản lạnh noãn trưởng thành) hoặc đông lạnh phôi (bảo quản lạnh phôi). Hãy nhớ rằng đông lạnh trứng có nhiều bước - kích thích rụng trứng, lấy trứng và đông lạnh. Nếu bạn muốn đông lạnh phôi, bạn sẽ cần thực hiện thêm bước để trứng được thụ tinh trước khi đông lạnh.

Đồng thời, mặc dù testosterone có thể hạn chế khả năng sinh sản của bạn, bạn vẫn có nguy cơ mang thai nếu bạn có tử cung và buồng trứng. Nếu bạn muốn tránh mang thai, hãy sử dụng biện pháp tránh thai hoặc dụng cụ tử cung.

Trước khi bắt đầu liệu pháp hormone nam hóa, bác sĩ sẽ đánh giá sức khỏe của bạn để loại trừ hoặc giải quyết bất kỳ tình trạng y tế nào có thể ảnh hưởng hoặc chống chỉ định điều trị. Đánh giá có thể bao gồm:

• Đánh giá tiền sử y tế cá nhân và gia đình của bạn
• Khám sức khỏe, bao gồm đánh giá các cơ quan sinh sản bên ngoài của bạn
• Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm đo lipid, lượng đường trong máu, công thức máu, men gan và chất điện giải, và thử thai
• Đánh giá về việc chủng ngừa của bạn
• Khám sàng lọc phù hợp với lứa tuổi và giới tính
• Nhận dạng và quản lý việc sử dụng thuốc lá, lạm dụng ma túy, lạm dụng rượu, HIV và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác
• Thảo luận về các biện pháp tránh thai và mong muốn của bạn về khả năng sinh sản trong tương lai
• Thảo luận về việc sử dụng các phương pháp điều trị có khả năng gây hại, chẳng hạn như hormone không được chỉ định hoặc tiêm silicone công nghiệp

Bạn cũng có thể cần đánh giá sức khỏe tâm thần bởi một nhà cung cấp có chuyên môn về sức khỏe chuyển giới. Đánh giá có thể đánh giá:

Bản dạng giới và chứng phiền muộn của bạn

• Tác động của bản dạng giới của bạn tại môi trường làm việc, trường học, gia đình và xã hội, bao gồm các vấn đề liên quan đến phân biệt đối xử, lạm dụng mối quan hệ và căng thẳng thiểu số
• Tâm trạng hoặc các mối quan tâm về sức khỏe tâm thần khác
• Mối quan tâm về sức khỏe tình dục
• Hành vi chấp nhận rủi ro, bao gồm sử dụng chất kích thích và sử dụng tiêm silicon cấp độ không y tế hoặc liệu pháp hormone hoặc chất bổ sung không được phê duyệt
• Các yếu tố bảo vệ như hỗ trợ xã hội từ gia đình, bạn bè và đồng nghiệp
• Mục tiêu, rủi ro và kỳ vọng của bạn về điều trị và kế hoạch chăm sóc trong tương lai của bạn

Thanh thiếu niên dưới 18 tuổi, đi cùng với cha mẹ hoặc người giám hộ của mình, cũng nên gặp bác sĩ và nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần có chuyên môn về sức khỏe chuyển giới trẻ em để thảo luận về những rủi ro của liệu pháp hormone, cũng như những tác động và biến chứng có thể có của quá trình chuyển đổi giới tính.

Thông thường, bạn sẽ bắt đầu liệu pháp hormone nam tính hóa bằng cách dùng testosterone. Testosterone được cung cấp bằng cách tiêm hoặc bằng miếng dán hoặc gel bôi lên da. Không nên sử dụng testosterone đường uống hoặc thuốc kích thích tố sinh dục nam tổng hợp (androgen) vì có thể có tác dụng phụ lên gan và lipid của bạn.

Nếu bạn có kinh nguyệt kéo dài, bác sĩ có thể khuyên bạn nên dùng progesterone để kiểm soát tính trạng này.

Liệu pháp hormone nam tính sẽ bắt đầu tạo ra những thay đổi trong cơ thể bạn trong vòng vài tuần đến vài tháng. Khoảng thời gian này của bạn có thể có những thay đổi như sau:

• Da nhờn và mụn. Điều này sẽ bắt đầu từ một đến sáu tháng sau khi điều trị. Hiệu quả tối đa sẽ xảy ra trong vòng một đến hai năm.
• Chấm dứt kỳ kinh. Điều này sẽ xảy ra trong vòng hai đến sáu tháng điều trị.
• Giọng nói trầm hơn. Điều này sẽ bắt đầu từ ba đến 12 tháng sau khi điều trị. Hiệu quả tối đa sẽ xảy ra trong vòng một đến hai năm.
• Mọc lông trên mặt và cơ thể. Điều này sẽ bắt đầu từ ba đến sáu tháng sau khi điều trị. Hiệu quả tối đa sẽ xảy ra trong vòng ba đến năm năm.
• Sự phân bố lại chất béo trong cơ thể. Quá trình này sẽ bắt đầu trong vòng ba đến sáu tháng. Hiệu quả tối đa sẽ xảy ra trong vòng hai đến năm năm.
• Phì đại âm vật và teo âm đạo. Điều này sẽ bắt đầu từ ba đến sáu tháng sau khi điều trị. Hiệu quả tối đa sẽ xảy ra trong vòng một đến hai năm.
• Tăng khối lượng cơ và sức mạnh. Điều này sẽ bắt đầu trong vòng sáu đến 12 tháng sau khi điều trị. Hiệu quả tối đa sẽ xảy ra trong vòng hai đến năm năm.
• Rụng tóc da đầu. Điều này sẽ xảy ra trong vòng 12 tháng điều trị.

Sau khi điều trị bằng hormone nam tính hóa, bạn sẽ gặp bác sĩ thường xuyên để thực hiện các thăm khám như sau:

• Ghi lại các thay đổi thể chất của bạn
• Theo dõi nồng độ hormone của bạn và sử dụng liều thấp nhất cần thiết để đạt được hiệu quả vật lý mong muốn
• Theo dõi những thay đổi trong lipid, đường huyết lúc đói, công thức máu, men gan và chất điện giải có thể do liệu pháp hormone gây ra
• Theo dõi sự ổn định sức khỏe tâm thần của bạn

Sau khi điều trị bằng hormone nam hóa, bạn cũng sẽ cần chăm sóc phòng ngừa định kỳ nếu bạn chưa có một số can thiệp phẫu thuật, bao gồm:

• Tầm soát ung thư vú dựa trên các khuyến nghị sàng lọc phù hợp với lứa tuổi phụ nữ
• Tầm soát ung thư cổ tử cung dựa trên các khuyến nghị phù hợp với lứa tuổi
• Đánh giá sớm tình trạng chảy máu âm đạo dai dẳng hoặc tái phát
• Đánh giá chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn

Khi thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung, hãy nhớ chia sẻ rằng bạn đang điều trị bằng liệu pháp testosterone và đảm bảo rằng chỉ định giới tính trên mẫu của bạn được bỏ qua. Loại liệu pháp này có thể làm cho các mô cổ tử cung của bạn mỏng đi (teo cổ tử cung), điều này có thể bắt chước tình trạng các tế bào bất thường được tìm thấy trên bề mặt cổ tử cung (chứng loạn sản cổ tử cung).

Bài viết tham khảo nguồn: mayoclinic.org