Khả năng gây bệnh trên người của liên cầu khuẩn

Vi khuẩn liên cầu có nhiều chủng loại khác nhau, trong đó liên cầu nhóm A là loại hay gây bệnh cho người. Liên cầu khuẩn có khả năng gây bệnh ở các cơ quan như họng, da, đường tiêu hóa... Ngoài ra còn gây ra những nhiễm khuẩn thứ phát rất nguy hiểm.

Liên cầu khuẩn tên khoa học là streptococcus, gọi là liên cầu vì là những cầu khuẩn xếp thành hình chuỗi, dài ngắn khác nhau. Vi khuẩn liên cầu không di động, không có vỏ, bắt màu gram dương, hiếu kỵ khí tùy tiện, có khả năng phát triển tốt trong nhiệt độ tương đương với nhiệt độ cơ thể người khoảng 37 độ C.

2.1 Liên cầu tan huyết nhóm A

Là loại liên cầu khuẩn gây bệnh nhiều nhất ở người, nó có thể gây ra những bệnh cảnh như:

• Viêm họng do liên cầu khuẩn

Là nguyên nhân gây viêm họng phổ biến ở trẻ nhỏ, có thể lan truyền khi tiếp xúc với người mang bệnh qua giọt nước bọt khi người bệnh ho hay hắt hơi

Biểu hiện: Đau họng, sốt cao từ 39 độ kèm theo nổi hạch vùng cổ, đau đầu, đau bụng, rối loạn tiêu hóa nôn, buồn nôn, người cảm giác rất mệt.

Bệnh cần được điều trị bằng kháng sinh, nếu không điều trị có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên đa số viêm họng do virus nên rất khó phân biệt đâu là do vi khuẩn liên cầu, nên khi thấy biểu hiện viêm họng với các dấu hiệu rầm rộ nên nghĩ tới do liên cầu và cần đi khám xác định bệnh, để được điều trị kịp thời.

• Bệnh tinh hồng nhiệt

Bệnh thường gặp ở những người trước đó bị nhiễm khuẩn họng hay da do liên cầu khuẩn nhóm A.

Biểu hiện bệnh:

• Bắt đầu với sốt đột ngột, kèm theo đau họng, hạch vùng cổ sưng to, đau đầu, đau bụng, buồn nôn, nôn, chán ăn, lưỡi sưng đỏ như quả dâu tây, đau mình mẩy, mệt mỏi.
• Ban tinh hồng nhiệt xuất hiện sau khi có dấu hiệu sốt khoảng 24-48 giờ, đầu tiên là ở vùng dưới tai, cổ, ngực, nách, háng, sau đó lan ra các vùng khác của cơ thể sau 24 giờ. Ban nhỏ, bóng, đồng đều, có nơi tập trung thành mảng.
• Ở các nếp gấp của cơ thể, đặc biệt là ở nách và khuỷu, các mạch máu mỏng có thể vỡ, tạo thành các đường đỏ cổ điển gọi là đường Pastia, có thể tồn tại thêm 1-2 ngày sau khi ban đỏ mất.
• Nhiễm khuẩn trên da

Liên cầu khuẩn khu trú trên da của của người, nhất là những người thường xuyên tiếp xúc với nguồn ô nhiễm, thường không có khả năng gây bệnh trên những vùng da lành. Khi gặp một số trường hợp thuận lợi như da bị tổn thương do các nguyên nhân như chấn thương, vết cắt, vết bỏng, côn trùng cắn...hay tiếp xúc với nguồn nước bẩn có chứa nhiều vi khuẩn thì chúng sinh sôi phát triển nhanh gây bệnh nhiễm khuẩn trên da.

Có thể gây ra các bệnh như:

• Chốc lây: Biển hiện xuất hiện bởi một nốt phỏng nước nhỏ, tròn, xung quanh viêm đỏ, nước trong nốt phỏng dần chuyển vàng, sau đó vỡ, đóng vảy, vùng da dưới vảy chợt đỏ, có thể kèm theo sốt. Bệnh xuất hiện rải rác toàn thân và có thể lây giữa các trẻ với nhau.
• Chốc loét: Tổn thương như chốc lây nhưng sâu hơn, sau bong vảy tạo những mảng loét sâu ở da. thường gặp ở những người vệ sinh kém, dinh dưỡng kém, có bệnh lý tiểu đường hay nghiện rượu.
• Hăm kẽ: Gặp ở những người mập, ở những vùng da có nếp gấp như nếp gấp cổ, kẽ mông...Biểu hiện vùng da đỏ, trợt da, chảy nước, có khi chảy mủ.
• Chốc mép: Hay gặp ở trẻ nhỏ, biểu hiện bên mép bị nứt, có dịch, dễ chảy máu, sau đó đóng vảy, kèm theo hạch dưới hàm.
• Viêm quầng: Là loại nhiễm khuẩn da nguy hiểm, do loại liên cầu có độc tố cao gây ra. Biểu hiện vùng da bị bệnh căng, bóng, vùng xung quanh đỏ từ vài cm đến vài chục cm, nhô cao so với mặt da, ranh giới rõ, có mụn nước ở rìa, ở giữa là phỏng nước hay bị loét hoại tử, ấn vào rất đau. Kèm theo bệnh nhân sốt cao, li bì, có thể co giật, đau đầu. Bệnh nguy hiểm và nguy cơ tử vong cao.

2.2 Liên cầu lợn

Tuy bệnh chủ yếu gặp ở lợn nhưng cũng có thể lây sang người, do tiếp xúc với lợn bệnh hay các sản phẩm của lợn bị bệnh. Có thể gây ra viêm màng não, viêm phổi, viêm cơ tim và viêm khớp, ở những trường hợp năng có thể bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, nhiễm khuẩn huyết với tỷ lệ tử vong cao.

Biểu hiện:

• Viêm màng não: Sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, ù tai, điếc, cứng gáy, rối loạn tri giác... xuất huyết đa dạng ở một số nơi trên cơ thể.
• Một số trường hợp xuất hiện các triệu chứng nhiễm khuẩn, nhiễm độc tiêu hoá: Sốt, tiêu chảy, người lạnh... trước khi có biểu hiệu của viêm màng não.
• Trường hợp nặng: Sốc nhiễm khuẩn, trụy tim mạch, người lạnh, tụt huyết áp, nhiễm khuẩn huyết cấp tính, rối loạn đông máu nặng, suy hô hấp, suy đa phủ tạng... hôn mê và tử vong

Liên cầu khuẩn có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, nhưng hiện nay chưa có biện pháp phòng ngừa đặc hiệu. Chủ yếu là hạn chế tiếp xúc với nguồn lây và phát hiện sớm những bệnh lý do liên cầu gây ra, nhất là viêm họng do liên cầu hay gặp ở trẻ em có thể gây biến chứng nguy hiểm.

Nếu có triệu chứng bất thường, bạn nên được thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa.

XEM THÊM:

• Điều trị và phòng tránh viêm họng liên cầu ở trẻ
• Mẹ bầu nên làm gì để viêm âm đạo khi mang thai để không ảnh hưởng tới thai nhi?
• Sốt virus ở trẻ em bao lâu thì khỏi?