Gây mê nội khí quản phẫu thuật điều trị đa chấn thương vùng hàm mặt

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Đức Thông - Bác sĩ Gây mê hồi sức - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ đã có 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Gây mê hồi sức.

Đa chấn thương vùng hàm mặt là chấn thương thường gặp do tai nạn giao thông cũng như tai nạn nghề nghiệp gây ra. Khi bị đa chấn thương vùng hàm mặt nếu không được xử trí và điều trị kịp thời, đúng cách rất dễ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc về chức năng cũng như thẩm mỹ.

Theo thống kê thì khoảng 90% đa chấn thương vùng hàm mặt là do tai nạn giao thông gây ra và 10% còn lại là do tai nạn lao động cũng như những nguyên nhân khác.

Chấn thương vùng hàm mặt bao gồm hai nhóm chính, thứ nhất là chấn thương phần mềm và thứ hai là chấn thương gãy xương hàm mặt.

Do vùng hàm mặt có những đặc điểm giải phẫu cũng như sinh lý riêng nên nếu các vết thương không được xử trí kịp thời cũng như đúng cách thì dễ dẫn đến nhiều di chứng liên quan đến thẩm mỹ cũng như chức năng. Những hậu quả do đa chấn thương vùng hàm mặt có thể là để lại sẹo vĩnh viễn, gây tổn thương thần kinh cũng như gây biến dạng khuôn mặt hay gây sang chấn nặng nề về tinh thần cho bệnh nhân.

Điều trị đa chấn thương vùng hàm mặt còn phụ thuộc vào mức độ chấn thương của bệnh nhân.

Về nguyên tắc điều trị thì tùy theo mức độ chấn thương của người bệnh mà bác sĩ sẽ có biện pháp xử trí thích hợp để bảo tồn tối đa các tổ chức cũng như tránh các biến chứng, tai biến cho bệnh nhân trong khi điều trị và luôn tôn trọng khớp cắn.

Điều trị đa chấn thương vùng hàm mặt cụ thể như sau:

2.1 Xử trí chấn thương phần mềm vùng hàm mặt bệnh nhân

• Khai thông đường thở cho bệnh nhân bao gồm hút máu họng và mũi cũng như gây mê nội khí quản khi cần thiết.
• Cầm máu vết thương cho bệnh nhân kịp thời để giảm thiểu sự mất máu cũng như tránh sốc cho bệnh nhân.
• Chích ngừa uốn ván (SAT) cho bệnh nhân.
• Làm sạch vết thương cho người bệnh: Gắp loại bỏ dị vật như kim loại, đá cát...rồi rửa vết thương của bệnh nhân bằng dung dịch oxy già hay nước muối sinh lý NaCl 9% và dung dịch Bétadin.
• Tiến hành gây tê tại chỗ cho bệnh nhân và cắt lọc vết thương rồi khâu vết thương của bệnh nhân theo từng lớp giải phẫu và băng vết thương.
• Sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau cho người bệnh.
• Chăm sóc vết thương phần mêm vùng hàm mặt hằng ngày.
• Tiến hành cắt chỉ cho người bệnh sau 5-7 ngày.

2.2 Cấp cứu cho bệnh nhân bị đa chấn thương vùng hàm mặt

• Bác sĩ sẽ nhét meche mũi sau hoặc mũi trước 2 bên bằng Sonde Foley cho bệnh nhân và khai thông đường thở, đặt nội khí quản nếu cần thiết cho người bệnh.
• Truyền dịch cho người bệnh.
• Khâu vết thương cho bệnh nhân nếu có.
• Truyền máu cho bệnh nhân trong trường hợp bị mất máu nhiều.
• Tiến hành cố định tạm thời xương hàm bị gãy cho bệnh nhân bằng cung kim loại và chỉ thép hay chỉ thép buộc hình tròn, hình số 8 cũng như bậc thang tùy thuộc vào các trường hợp gãy di lệch nhiều hay là ít.
• Với các trường hợp máu vẫn chảy theo đường gãy dọc hàm mặt sau khi đã nhét meche mũi cũng như khâu niêm mạc rách thì cần phải băng ép niêm mạc khẩu cái ở nơi đường gãy bằng khay lấy dấu và lấy gạc nhét chặt giữa khay với niêm mạc khẩu cái. Tiếp đến, thực hiện cố định khay vào răng hàm trên cho bệnh nhân bằng chỉ thép.

2.3 Phẫu thuật điều trị đa chấn thương vùng hàm mặt gãy xương

Với các trường hợp bệnh nhân bị đa chấn thương vùng hàm mặt gãy xương thì cần:

• Tiến hành phẫu thuật chỉnh hình xương cho bệnh nhân.
• Thực hiện nắn chỉnh và cố định hai hàm vào khớp cắn sao cho đúng bằng cung cũng như cao su.
• Sử dụng kết hợp xương bằng nẹp - vis.
• Phẫu thuật phải được tiến hành dưới gây mê toàn thân có đặt ống nội khí quản.

Đa chấn thương vùng hàm mặt cần được xử trí và cấp cứu kịp thời cần đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế uy tín để được các bác sĩ có chuyên môn sâu, giàu kinh nghiệm thăm khám và điều trị.