Các bệnh về răng thường gặp ở người già

Trong cơ thể người, răng miệng là một trong những bộ phận rất nhạy cảm. Cũng như nhiều cơ quan chức năng khác, răng miệng không nằm ngoài sự tác động của quá trình lão hóa. Ở người già, một trong những vấn đề sức khỏe cần được quan tâm đó là răng miệng, bởi nếu không được điều trị có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Bệnh nha chu là bệnh về răng miệng phổ biến, đặc biệt là ở người già. Đây cũng là lý do dẫn đến tình trạng mất răng thường gặp ở người cao tuổi. Biểu hiện của bệnh nha chu dễ thấy là thường xuyên bị chảy máu ở nướu (nhất là khi đánh răng), sưng nướu, viêm nướu, cao răng, hôi miệng, răng lung lay, di chuyển và thưa răng.

Người già là đối tượng dễ bị sâu răng nhất do tuổi tác cùng vấn đề vệ sinh răng miệng kém. Biểu hiện nhận biết sâu răng là ê buốt răng, nhất là sau khi ăn phải thức ăn, dùng đồ uống có vị chua, lạnh hoặc nóng. Lỗ sâu răng có màu xám đen và dễ bị mắc thức ăn vào đó. Người già bị nhức răng, sâu răng nếu không chữa có thể dẫn đến viêm tủy, chết tủy, trường hợp nghiêm trọng có thể lan vào viêm xương, ...

Biểu hiện rối loạn khớp thái dương hàm là đau nhức ở hàm, phía trong và xung quanh vùng tai, dẫn đến khó nhai hoặc gây khó chịu khi cắn thức ăn. Khi cắn sẽ không đều do khớp hàm bị cứng. Rối loạn khớp thái dương hàm có thể có biểu hiện đau đầu kèm theo. Khi ngậm miệng hoặc há miệng, có thể nghe thấy tiếng cử động của khớp.

Xương hàm không đều do người già bị mất răng nhưng lại không phục hình răng, làm xô lệch các răng do có khoảng trống của răng bị mất.

Viêm miệng là bệnh răng miệng ở người già thường liên quan đến răng giả do vệ sinh không đúng cách. Hôi miệng thường liên quan ăn uống, dùng thuốc điều trị và vệ sinh răng miệng kém.

Theo tuổi tác, chức năng nhai nuốt của người già cũng như vị giác dần suy giảm, khiến cho việc ăn uống trở nên khó khăn, ăn không ngon miệng, dẫn đến chán ăn, cơ thể bị thiếu chất, thường xuyên mệt mỏi.

Có nhiều nguyên nhân đau răng ở người già, chủ yếu là do tuổi tác và quá trình lão hóa gây ra những suy thoái, biến đổi ở răng miệng như:

• Mòn bề mặt nhai
• Xơ teo tủy răng
• Giảm mật độ tế bào ở răng
• Tạo ngà thứ cấp, mất nước ở ngà răng
• Răng trở nên giòn hơn và dễ gãy
• Nướu tụt
• Giảm tiết nước bọt
• Chức năng nhai dần suy giảm

Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác gây bệnh răng miệng ở người già như:

• Bị sâu răng, có các miếng trám ở răng lớn, sâu răng tái phát.
• Mắc một số bệnh lý toàn thân như suy giảm hệ miễn dịch (HIV), tai biến mạch máu não, Parkinson, tiểu đường, viêm khớp, thoái hóa khớp, trào ngược axit dạ dày, ...
• Bị chấn thương vùng răng miệng, xương hàm.
• Thói quen nghiến răng, thở bằng miệng, ngáy khi ngủ, hút thuốc lá, ăn nhiều đồ chua, có tính axit cao.
• Dùng thuốc điều trị (bệnh tăng huyết áp, chống co giật, ...) làm tổn thương niêm mạc miệng, tạo điều kiện để vi khuẩn dễ dàng xâm nhập gây ra bệnh răng miệng ở người già. Các thuốc điều trị về thần kinh, dị ứng, giảm đau, ... có thể gây khô miệng.
• Vệ sinh răng miệng kém, chải răng quá mạnh hoặc không đúng cách làm mòn men răng.

Các vấn đề về răng miệng khi còn trẻ sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng khi về già và gây ra các bệnh thường gặp. Dù chưa bị hoặc đã bị mất răng thì người cao tuổi cũng cần được tái khám răng miệng định kỳ từ 3 - 6 tháng/lần để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh. Ngoài ra, cũng cần chú ý các vấn đề sau để phòng ngừa bệnh răng miệng ở người già:

• Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý: Tăng cường các loại rau củ quả, hạn chế ăn đồ ngọt như bánh kẹo, thay vào đó nên ăn trái cây. Ăn đầy đủ các chất đạm, chất béo thực vật, vitamin và khoáng chất. Hạn chế thức ăn cứng nóng và nhiều gia vị kích thích.
• Chú ý vệ sinh răng miệng phòng ngừa bệnh nha chu: Chải răng, súc miệng sau khi ăn, kể cả các bữa ăn phụ để răng miệng luôn được sạch sẽ. Chú ý chải răng đúng cách và không chải quá mạnh. Trường hợp cần thiết phải bổ sung nước súc miệng có chứa flour (theo chỉ dẫn của bác sĩ) để ngừa sâu răng và phòng bệnh nha chu, khiến người già bị nhức răng.
• Làm răng giả khi bị mất răng: Khi bị mất răng, người già nên thăm khám nha sĩ để được tư vấn biện pháp phục hình răng phù hợp, ví dụ như làm răng giả. Nếu tình trạng mất răng kéo dài và không được phục hình răng sớm, có thể gây xô lệch các răng, dẫn đến xáo trộn khớp cắn. Khi đó sẽ khiến việc vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn hơn. Sau khi phục hình răng bằng răng giả, cần chú ý cách chăm sóc, giữ gìn vệ sinh răng giả đúng cách và kỹ lưỡng theo hướng dẫn của nha sĩ.

Các bệnh răng miệng ở người già thường gặp như nha chu, sâu răng, hôi miệng, ... nếu không điều trị có thể ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe toàn thân. Vì thế, người bệnh cần được thăm khám chuyên sâu và có hướng điều trị bệnh thích hợp.