Các bài thuốc nam và cách bấm huyệt chữa suy nhược thần kinh

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BS Nguyễn Thùy Trang - Trung tâm Y học cổ truyền Vinmec - Sao Phương Đông

Suy nhược thần kinh là bệnh lý tâm thần kinh thường xuất hiện ở người lao động trí óc và phụ nữ. Dùng cây thuốc nam hoặc bấm huyệt chữa suy nhược thần kinh là phương pháp y học cổ truyền người bệnh có thể áp dụng.

Suy nhược thần kinh còn được biết đến là hội chứng Da Costa, nằm trong nhóm các bệnh lý rối loạn thần kinh chức năng. Nguyên nhân của tình trạng này là do suy giảm Serotonin - chất dẫn truyền thần kinh điều hòa cảm xúc vui vẻ, hạnh phúc trong não bộ. Bệnh nhân suy nhược thần kinh thường có các triệu chứng như mệt mỏi, kém tập trung, suy giảm trí nhớ, rối loạn giấc ngủ và đau đầu...

Suy nhược thần kinh lâu ngày sẽ khiến cơ thể suy kiệt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, bệnh không được điều trị đúng cách còn có thể dẫn tới nhiều bệnh lý như trầm cảm hoặc rối loạn lo âu... Do vậy, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất cần thiết.

Phác đồ điều trị suy nhược thần kinh về cơ bản bao gồm liệu pháp tâm lý và sử dụng thuốc hỗ trợ giảm triệu chứng. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể áp dụng các phương pháp chữa suy nhược thần kinh bằng Đông y như dùng các bài thuốc nam hoặc bấm huyệt.

Theo Đông y, nguyên nhân của suy nhược thần kinh là do tiên thiên bất túc làm rối loạn công năng về tinh - khí - thần của các tạng phủ, đặc biệt là tâm, can, tỳ, thận. Trong điều trị, các bác sĩ đông y thường chia thành 3 thể bệnh: Can và tâm khí uất kết; can, tâm, thận âm hư và thận âm, thận dương hư. Một số bài thuốc nam trị suy nhược thần kinh thường được sử dụng gồm:

Bài thuốc từ hợp hoan bì:

Hợp hoan bì hay còn được gọi là hợp hôn bì, bạch hoan bì, dạ hợp bì, thanh thường bì. Trong Đông y, thảo dược này có tính bình, vị ngọt, vào kinh tâm và can. Hợp hoan bì chủ trị giải uất, an thần, giảm đau, điều hòa huyết. Người bị suy nhược thần kinh sử dụng bài thuốc từ hợp hoan bì sẽ thấy giảm nhanh triệu chứng hồi hộp, lo âu, mất ngủ và u uất.

Bài thuốc: 10g bá tử nhân, 10g hợp hoan bì, 10g toan táo nhân. Trộn các vị thuốc trên và sắc lấy nước uống.

Bài thuốc từ uất kim:

Uất kim chính là phần rễ của cây nghệ. Theo y học cổ truyền, uất kim là thảo dược có tính mát, vị cay, có công dụng hoạt huyết chỉ thống, hành khí giải uất và tăng cường lưu thông khí huyết trong cơ thể. Đặc biệt, y học hiện đại đã chứng minh trong thành phần của uất kim có chứa lượng lớn Coumarin, có tác dụng ngăn ngừa hình thành huyết khối và chống viêm hiệu quả.

Các thầy thuốc y học cổ truyền thường kết hợp uất kim với đương quy, đảng sâm, sinh địa, cam thảo và bạch thược để điều trị chứng huyết ứ, suy nhược cơ thể cho người bệnh:

Bài thuốc: 10g uất kim, 10g bạch thược, 10g sinh địa, 10g cam thảo, 10g đảng sâm, 10g đương quy. Cho tất cả các vị thuốc trên sắc lấy nước uống hàng ngày.

Cần lưu ý thêm: Vị thuốc uất kim có tác dụng hoạt huyết hành khí nên người mệt mỏi suy nhược cơ thể, người huyết hư thiếu máu lâu ngày không nên dùng lâu.

Bài thuốc từ viễn chí:

Viễn chí là vị thuốc Đông y có vị đắng, có tác dụng giúp ích trí, an thần, chủ trị chứng hay quên và giúp tinh thần minh mẫn. Đặc biệt, thành phần saponin trong loại thảo dược này cũng có tác dụng chống oxy hóa, giúp tăng cường miễn dịch và bồi bổ hệ thần kinh. Viễn chí là một vị thuốc có tính độc, thường phải chế với Cam thảo để bớt độc tính và liều dùng mỗi ngày nên dưới 10g, nếu dùng quá liều hoặc còn phản tác dụng, gây hồi hộp trống ngực bồn chồn.

Bài thuốc: 5g viễn chí, 6g cam thảo. Sắc với 200ml nước và uống trong ngày để giúp điều trị chứng hồi hộp, hay quên và an thần.

Bài thuốc từ toan táo nhân:

Toan táo nhân có tính bình, vị ngọt, tính bình, có tác dụng bổ can, đởm, an thần và định tâm. Bài thuốc từ toan táo nhân giúp chữa hư phiền, mất ngủ, hồi hộp, tân dịch ít, chán ăn, hay quên và khô miệng, người yếu ra nhiều mồ hôi.

Bài thuốc: 12g toan táo nhân, 9g đẳng sâm, 3g cam thảo, 6g viễn chí, 6g thạch xương bồ, 9g phục linh. Đem các vị thuốc trên sắc lấy nước uống trong ngày.

Hiện nay, thay vì sử dụng các bài thuốc Đông y kể trên, để tiện sử dụng, hiệu quả cao mà không cần đun sắc cầu kỳ, người bệnh cũng có thể lựa chọn các sản phẩm bảo vệ sức khỏe được bào chế dưới dạng viên nén từ những thảo dược quý kể trên. Thành phần chính hợp hoan bì, kết hợp với ngũ vị tử, viễn chí, hồng táo, toan táo nhân... có tác dụng hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh hiệu quả.

Sự kết hợp của các thảo dược tự nhiên này vừa giúp tăng cường sản sinh Serotonin, vừa giải tỏa lo âu, cải thiện hiệu quả tình trạng đau đầu, mất ngủ, lo âu, trầm cảm do suy nhược thần kinh ở người bệnh. Đặc biệt, khi sử dụng các sản phẩm này, người bệnh sẽ không phải lo tác dụng phụ và không bị lệ thuộc như thuốc Tây y.

Bấm huyệt là phương huyệt giúp thông kinh hoạt lạc, điều trị nhiều bệnh lý và đặc biệt là có thể chữa suy nhược thần kinh. Các huyệt thường dùng trong trường hợp suy nhược thần kinh là chiếu hải, tam âm giao, lao cung, thần môn và thống lý. Vị trí các huyệt này cụ thể như sau:

• Chiếu hải: Từ mỏm cao mắt cá chân trong hướng xuống 1 tấc.
• Lao cung: Từ kẽ giữa ngón tay thứ 3 và thứ 4, phía lòng bàn tay, chạy thẳng xuống và đúng giữa lòng bàn tay.
• Thần môn: Chỗ lõm đầu xương trụ, phía lòng bàn tay, từ ngón út thẳng xuống đúng lằn chỉ cổ tay.
• Thống lý: Chỗ trũng, phía cẳng tay trong, lằn chỉ cổ tay trong hướng xuống 1 tấc.
• Tam âm giao: Từ lồi cao mắt cá chân trong hướng lên 3 tấc.

Cách thực hiện: Xoa bóp và day bấm các huyệt trên kết hợp xoa xát lòng bàn chân sẽ giúp hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh.

Trên đây là một số bài thuốc nam và cách bấm huyệt để chữa trị suy nhược thần kinh. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, người bệnh không nên tự ý áp dụng mà cần đến các cơ sở y tế có chuyên khoa y học cổ truyền để được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn cụ thể.