Bệnh rối loạn ngửi là gì? Nguyên nhân và cách xử trí điều trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Quảng - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. BSCKI. Lê Văn Quảng là chuyên gia về lĩnh vực Tai Mũi Họng với 15 năm kinh nghiệm.

Mũi là 1 trong 5 giác quan của con người, có chức năng cảm nhận mùi. Vùng ngửi nằm ở trên mũi, giữa 2 mắt, có hình chữ nhật nhỏ và có nhiều dịch nhờn. Các nghiên cứu gần đây cho thấy. Mũi người có khả năng phân biệt hơn 1 nghìn tỷ (trillion) mùi khác nhau. Mũi có thể nhận biết mùi có tính chất độc hại như mùi ga, mùi thức ăn hư thối, mùi không khí ô nhiễm,... Khi ăn, khứu giác đóng vai trò kích thích tiêu hóa, giúp ăn uống ngon miệng hơn.

Rối loạn ngửi xảy ra khi cơ quan khứu giác hoặc bộ phận cảm nhận mùi gặp vấn đề. Rối loạn ngửi có thể biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ kém ngửi tới mất ngửi, ngửi sai mùi,... Sau khi bị cảm cúm, có một số trường hợp bị mất khứu giác nhưng chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, có những trường hợp bị chấn thương vùng đầu có thể bị mất khứu giác vĩnh viễn hoặc gây ngửi sai mùi. Ở trường hợp này, người bệnh luôn ngửi thấy mùi thối và tình trạng này được gọi là ảo khứu mùi hôi.

Sự suy giảm về chức năng ngửi thường không nguy hiểm tới tính mạng. Tuy nhiên, nếu bị mất khứu giác thì nguy cơ gặp nguy hiểm cũng khá cao. Cụ thể, bệnh nhân có thể không phát hiện được thức ăn bị ôi thiu, mùi gas rò rỉ, mùi khét khi xảy ra hỏa hoạn,... Đồng thời, mất khứu giác còn có thể dẫn tới mất vị giác, dẫn tới chứng trầm cảm,...

• Do di truyền.
• Do chấn thương
• Do nhiễm vi rút - ví dụ COVID
• Do bệnh lý viêm nhiễm vùng mũi xoang
• Do lão hóa.

Tùy nguyên nhân gây rối loạn ngửi mà sẽ có phương pháp điều trị tương ứng cho từng bệnh nhân. Thông thường, có thể chọn một hoặc phối hợp nhiều phương pháp điều trị rối loạn ngửi sau:

• Điều trị bệnh tâm thần;
• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý, dùng thuốc kháng sinh trong trường hợp bị rối loạn khứu giác do nhiễm khuẩn;
• Dùng thuốc chống dị ứng;
• Phẫu thuật loại bỏ polyp mũi và những khối u lành tính ở mũi;
• Chỉnh hình lại vách ngăn mũi, làm thông thoáng mũi;
• Phẫu thuật dẫn lưu xoang,...

Với trường hợp mất ngửi liên quan tới lão hóa thì sẽ không thể điều trị khỏi. Nếu rối loạn ngửi do chấn thương não thì sau khi điều trị hồi phục chấn thương bệnh sẽ tự khỏi.

Rối loạn ngửi gây ảnh hưởng khá lớn tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, thậm chí tiềm ẩn những hiểm họa khôn lường nếu ăn phải thực phẩm ôi thiu, nhiễm độc hoặc hít phải khí gas rò rỉ,... Vì vậy, cần phát hiện và điều trị kịp thời các nguyên nhân gây rối loạn khứu giác.