Mất vị giác là như thế nào?

Chắc hẳn nhiều người đang quan tâm đến mất vị giác hoặc khứu giác là như thế nào trong giai đoạn COVID-19 phức tạp hiện nay. Tình trạng mất vị giác có thể gây ra từ các vấn đề sức khỏe khác. Vậy bạn đã hiểu đúng về tình trạng mất vị giác là như thế nào chưa và những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này. Cùng đọc thêm bài viết dưới đây để hiểu hơn về mất vị giác là dấu hiệu của bệnh gì.

Hiện nay, nhiều người chưa hiểu đúng về tình trạng mất vị giác là như thế nào. Đây là tình trạng khiến cho bạn không thể cảm nhận vị bình thường của thực phẩm. Thông thường, mất vị giác được chia thành nhiều loại, gồm:

• Giảm vị giác, vị giác ma (thấy một vị mà thực ra không có);
• Mất cảm giác với một vị;
• Mất cảm giác vị giác hoàn toàn.

Mặc dù vị giác bất thường cũng có thể là do rối loạn tâm thần nhưng nguyên nhân cục bộ luôn phải được tìm kiếm. Có thể xác định được tính toàn vẹn của thần kinh thiệt hầu và dây thần kinh mặt bằng cách kiểm tra vị giác ở cả 2 bên cạnh lưỡi bằng đường, muối, giấm (axit) và quinine (đắng).

Bề mặt lưỡi sẽ có hàng ngàn nụ vị giác nhỏ bé. Mỗi nụ vị giác phát hiện được một trong năm vị cơ bản: ngọt, mặn, chua, đắng hoặc thơm ngon. Những vị này có thể được phát hiện trên khắp lưỡi, nhưng ở một số khu vực sẽ nhạy cảm hơn với mỗi vị. Các xung động thần kinh từ các nụ vị giác được truyền đến não và giúp cho con người phân biệt được các vị khác nhau. Các rối loạn về vị giác hiếm khi bị mất khả năng hoặc đe dọa đến tính mạng, vì vậy vấn đề này thường không được lưu ý nhưng trong một số trường hợp, rối loạn vị giác hoặc sốt cao mất vị giác là kết quả của nhiều vấn đề sức khỏe cần chữa trị khác như khô niêm mạc miệng là do hút thuốc lá nặng, hội chứng Sjogren,...

Trong tất cả các trường hợp thì các thụ thể vị giác có liên quan khác nhau. Hiếm khi chú ý đến rối loạn vị giác khi chỉ giới hạn ở một bên lưỡi. Mất vị giác đột ngột cũng có thể là triệu chứng sớm của bệnh coronavirus 2019 (Covid - 19), do hội chứng hô hấp cấp tính nặng coronavirus 2 (SARS-CoV-2) gây ra.

2. Mất vị giác là dấu hiệu của bệnh gì

Một số vấn đề sức khỏe có thể gây nên cảm giác khó chịu trong miệng hoặc dẫn tới mất vị giác như:

2.1. Rối loạn vị giác

Chứng rối loạn vị giác khiến cho miệng luôn có một vị dai dẳng át tất cả các vị khác. Bạn có thể thấy tất cả đồ ăn mà mình nêm nếm lại đều có vị giống nhau. Những người bị mắc chứng rối loạn vị giác thường tả mùi vị trong miệng của mình là:

• Ôi;
• Hôi;
• Mặn;
• Chua;
• Giống vị kim loại.

2.2. Chứng giảm vị giác

Chứng giảm vị giác chính là tình trạng mất một phần khả năng cảm nhận một vị nào đó. Người bị mắc chứng này có thể không có khả năng cảm nhận các vị chính như:

• Vị đắng;
• Vị chua;
• Vị mặn;
• Vị ngọt;
• Vị ngọt thịt (umami).

2.3. Rối loạn khứu giác

Lưỡi không phải là cơ quan duy nhất đóng vai trò cảm nhận được hương vị. Khả năng cảm nhận hương vị khá phức tạp vì nó có liên quan tới cả lưỡi, cổ họng, vòm miệng và mũi. Vậy nên, khứu giác cũng ảnh hưởng đáng kể tới việc cảm nhận thức ăn. Những ai bị mất một phần hoặc toàn bộ khứu giác có thể cho rằng lưỡi mất vị giác.

2.4. Mất vị giác do tác dụng phụ của một số loại thuốc chữa bệnh

Một số loại thuốc cũng có thể làm ảnh hưởng đến khả năng nếm vị của lưỡi. Những loại thuốc này là:

• Macrolide;
• Thuốc chống nấm;
• Fluoroquinolones;
• Chất ức chế protein kinase;
• Thuốc ức chế HMG-CoA (statin);
• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin.

2.5. Chứng Ageusia gây mất vị giác

Chứng Ageusia là tình trạng bị mất hoàn toàn vị giác và không thể nêm nếm được bất kỳ vị nào. Tuy nhiên, chứng này rất hiếm gặp. Một nghiên cứu năm 2016 ước tính rằng chỉ có 3% những người bị mất vị giác thật sự mắc chứng Ageusia.

2.6. Một số những dấu hiệu khác

Mất vị giác là bệnh gì? Những dấu hiệu khác gây rối loạn vị giác và mất vị giác bao gồm:

• Viêm xoang;
• Viêm tai giữa;
• Vệ sinh răng miệng kém;
• Nhiễm trùng đường hô hấp trên;
• Khi phẫu thuật ở miệng, cổ họng, mũi hoặc tai;
• Bị mắc các vấn đề về răng miệng như viêm nướu;
• Tiếp xúc trực tiếp với một số hóa chất như thuốc trừ sâu. Thực hiện xạ trị để chữa trị các bệnh ung thư ở phần đầu;
• Ngoài ra, còn một số vấn đề liên quan đến hệ thần kinh, chẳng hạn như chấn thương đầu hoặc rối loạn hệ thần kinh.
• Mất vị giác cũng có thể xảy ra với người hút thuốc, viêm lợi, bệnh nha chu hoặc bệnh nhân đang tiến hành xạ trị ung thư;
• Sốt cao mất vị giác đột ngột cũng có thể là triệu chứng sớm của bệnh coronavirus 2019 gây ra.

3. Cách nhận biết bị mất vị giác.

Khi có hiện tượng mất vị giác thì bạn nên đến thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Bác sĩ có thể phải yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm lâm sàng như:

• Test điện vị giác của Krarup: Sử dụng dòng điện một chiều cường độ nhỏ từ 0-500 micro ampère, để cực dương vào một bên cạnh lưỡi trong 0,5-1 giây sẽ gây ra cảm giác chua của kim loại. Nếu cho cường độ dòng điện lên tới 300 micro ampère mà không có cảm giác khi so sánh 2 bên thì xem như mất cảm giác.
• Test hóa vị giác của Boorstein: Sử dụng dung dịch ngọt, mặn, chua, đắng, chấm vào bờ bên của lưỡi và so sánh 2 bên. Phải chờ khoảng 5 phút mới được thử tiếp để kiểm tra mất vị giác tới đâu.

4 Cách khắc phục chứng mất vị giác

Chứng mất vị giác có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy theo nguyên nhân. Trong các trường hợp đơn giản như mất vị giác do cảm lạnh hoặc cúm thông thường, bác sĩ sẽ không kê đơn mà đợi cho bạn hết bệnh để vị giác trở lại bình thường. Ngoài ra, bác sĩ có thể sẽ:

• Cung cấp thuốc xịt tại chỗ hoặc kháng histamin để điều trị bệnh lý vùng mũi xoang;
• Xem xét loại bỏ những thuốc nghi ngờ dẫn đến tình trạng giảm vị giác;
• Bổ sung các chất dinh dưỡng;
• Đối với những người bị viêm xoang hoặc viêm tai giữa, bác sĩ có thể sẽ kê đơn kháng sinh. Trong những tình trạng nghiêm trọng hơn như rối loạn thần kinh hoặc chấn thương đầu thì bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến những chuyên khoa phù hợp để có phác đồ điều trị phù hợp.

Mất vị giác sẽ khiến bạn cảm thấy ăn không ngon miệng, gây ra sự lo lắng, trầm cảm. Hiện tại, việc điều trị sẽ tập trung vào nguyên nhân gây bệnh nên có thể mất nhiều thời gian. Bệnh nhân sẽ cần kiên nhẫn và hợp tác nhằm cải thiện được tình trạng mất vị giác về lâu dài. Đối với một số căn bệnh rõ ràng như tình trạng sốt cao mất vị giác, biểu hiện của Covid-19 hoặc các căn bệnh đường hô hấp, tình trạng mất vị giác sẽ thuyên giảm cho đến khi bệnh nhân hoàn toàn khỏi bệnh.

Bên cạnh việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ thì bạn cũng có thể thực hiện một số biện pháp khắc phục tại nhà như sau:

• Bỏ hút thuốc lá nếu bạn đang hút thuốc;
• Dùng thuốc kháng histamin không kê đơn để giảm viêm mũi nếu cần thiết;
• Vệ sinh răng miệng bằng cách đánh răng, dùng chỉ nha khoa và sử dụng nước súc miệng mỗi ngày.

Tình trạng lưỡi bị mất vị giác có thể do rất nhiều lý do khác nhau như viêm xoang, phẫu thuật ở miệng, dùng thuốc hay mắc một số hội chứng hiếm gặp. Bạn cần phải xác định được dấu hiệu khiến vị giác bị ảnh hưởng mới có thể chữa trị hiệu quả.