Xử trí khi thai nhi ngôi vai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCK II Trần Thị Mai Hương - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng

Thai ngôi vai là một ngôi thai hiếm gặp và không thuận và chỉ có thể sinh thường khi đủ điều kiện xoay thai. Do vậy, hầu hết các bác sĩ khuyến cáo sản phụ có ngôi ngang nên chọn phương pháp đẻ mổ để an toàn cho cả mẹ và bé.

Thai ngôi vai hay còn gọi là ngôi ngang, đây là ngôi thai không nằm dọc theo trục của tử cung mà nằm ngang. Khi chuyển dạ vai sẽ trình diện trước eo trên, một cực thai nằm ở hố chậu phải hay trái, và một cực nằm ở phía dưới sườn. Nhận định đây là một ngôi hiếm gặp và không thuận (chiếm khoảng 0,5%)và chỉ có thể sinh thường khi đủ điều kiện xoay thai.

Nguyên nhân gây thai ngôi vai có thể là do:

• Về phía người mẹ:
  • Thường gặp ở thai phụ sinh con rạ, vì sinh lần trước có thể làm tử cung nhão, thai ở tư thế ngang, không thể xoay sang tư thế dọc.
  • Người mẹ có tử cung dị dạng như tử cung 2 sừng, tử cung có vách ngăn, tử cung có u xơ.
  • Do khung chậu hẹp, khối u tiền đạo.
• Về phía thai nhi:
  • Trong sinh đôi, thai thứ nhất sổ, tử cung rộng, thai thứ hai không bình chỉnh tốt, nằm tư thế ngang.
  • Thai đẻ non tháng, hoặc thai chết lưu trong tử cung.
• Về phần phụ của thai:
  • Đa ối, tư thế thai trong tử cung không cố định.
  • Rau tiền đạo hoặc dây rau ngắn làm cho thai không ở tư thế dọc.

Trong thời kỳ thai nghén, thai phụ có thai ngôi vai phải khám định kỳ trong 3 tháng cuối, thai phụ nằm nghỉ ngơi vào tháng cuối để đề phòng ối vỡ non, ối vỡ sớm.Đối với thai nhi ngôi vai, bác sĩ có thể xử lý theo 2 cách sau:

• Nội xoay thai: Phương pháp này áp dụng đối với những trường hợp cổ tử cung đã mở, tử cung không có sẹo, sinh con rạ, thai nhỏ hơn 2.500g, thai thứ hai trong trường hợp sinh đôi. Để thực hiện nội xoay bác sĩ sẽ cho tay vào buồng tử cung để xoay thai thành ngôi mông. Tuy nhiên, dù xoay thành ngôi mông thì việc đỡ đẻ vẫn rất khó khăn.
• Nếu ối đã vỡ thì phải mổ lấy thai ngay: Mặc dù thời gian hồi phục sau sinh lâu hơn nhưng các bác sĩ chuyên gia vẫn khuyến cáo sản phụ có ngôi ngang chọn phương pháp đẻ mổ.