Lưu ý khi uống thuốc Utrogestan 100mg trong 3 tháng đầu mang thai

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thị Tuyết Mai - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Thuốc Utrogestan 100mg được bào chế dạng viên nang dùng để uống hoặc đặt âm đạo. Thuốc có thành phần hoạt chất là progesterone, được chỉ định cho các trường hợp dọa sảy thai, vô sinh, mãn kinh,... Bà bầu khi uống thuốc Utrogestan 100mg trong 3 tháng đầu mang thai cần lưu ý những vấn đề gì?

Thuốc Utrogestan là loại thuốc chứa progesterone dạng mịn. Đây là thuốc kê đơn, cần uống thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.

Thuốc Utrogestan được bào chế thành các dạng viên 100mg và viên 200mg, dùng uống hoặc đặt âm đạo. Bài viết chỉ đề cập tới dạng thuốc uống. Bệnh nhân có thể dùng Utrogestan 100mg hoặc uống Utrogestan 200mg khi mang thai theo chỉ định của bác sĩ.

2.1 Chỉ định uống thuốc Utrogestan 100mg

Thuốc Utrogestan được chỉ định sử dụng trong các trường hợp sau:

• Phụ nữ vô sinh do suy hoàng thể;
• Bổ sung cho liệu pháp estrogen ở phụ nữ mãn kinh;
• Phụ nữ bị dọa sảy thai hoặc điều trị dự phòng dọa sảy thai/sảy thai liên tiếp do suy hoàng thể;
• Phụ nữ bị dọa sinh non;
• Phụ nữ hiếm muộn, vô sinh nguyên phát hoặc thứ phát do suy hoàng thể (một phần hoặc hoàn toàn);
• Điều trị bệnh phụ khoa: Các rối loạn liên quan tới thiếu progesterone như tiền kinh nguyệt, rối loạn rụng trứng, không rụng trứng, kinh nguyệt không đều, bệnh vú lành tính, tiền mãn kinh,...

2.2 Chống chỉ định uống thuốc Utrogestan

Những trường hợp không nên dùng thuốc Utrogestan gồm:

• Bệnh nhân suy gan nặng;
• Người bị dị ứng với thành phần progesterone hoặc dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Cách dùng: Khi dùng thuốc bằng đường uống, người bệnh nên nuốt trọn viên thuốc với một ít nước, không được dùng thuốc kèm thức ăn, nên uống thuốc xa bữa ăn. Nên dùng thuốc Utrogestan trước khi đi ngủ để có thể ngủ ngon hơn, tránh tình trạng ngủ gục hoặc thiếu tỉnh táo khi làm việc vào ban ngày.

Liều dùng: Trung bình 200 - 300mg/ngày, chia làm 1 - 2 lần/ngày. Cụ thể, người bệnh nên dùng 200mg vào buổi tối trước khi đi ngủ, có thể dùng thêm 100mg thuốc vào buổi sáng nếu được bác sĩ chỉ định.

Liều dùng đường uống Utrogestan cho từng tình trạng cụ thể như sau:

• Suy hoàng thể gây hội chứng tiền kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều, bệnh vú lành tính, tiền mãn kinh: Điều trị 10 ngày/chu kỳ, thường từ ngày 17 - ngày 26;
• Liệu pháp hormone thay thế: Khi sử dụng estrogen đơn thuần không thích hợp, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng kết hợp progesterone trong 2 tuần cuối của đợt điều trị. Sau đó, ngưng mọi phương pháp điều trị thay thế trong 1 tuần;
• Dọa sinh non: Sử dụng 400mg Utrogestan tùy vào kết quả ở giai đoạn cấp tính. Tiếp theo, sử dụng liều duy trì (3 x 200mg/ngày) tới tuần thứ 36 của thai kỳ.

*Lưu ý: Ngoài đường uống, bệnh nhân nên tham khảo cách dùng và liều dùng thuốc Utrogestan đặt âm đạo:

• Cách dùng: Vệ sinh tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn. Sau khi lau khô tay, bệnh nhân dùng ngón tay đưa thuốc vào trong âm đạo, độ sâu khoảng 1 ngón tay;
• Liều dùng: Tùy từng tình trạng cần điều trị:
  • Rối loạn rụng trứng, kinh nguyệt không đều: Liều dùng 200mg/ngày, dùng 10 ngày/chu kỳ, bắt đầu từ ngày 17 - 26;
  • Vô sinh do pha hoàng thể bị thiếu hụt hoàn toàn: Khởi đầu bằng liều 100mg vào ngày 13 và 14 của chu kỳ chuyển phôi. Tiếp theo, dùng 100mg vào buổi sáng và buổi tối từ ngày 15 - 25 của chu kỳ. Từ ngày 26, trong trường hợp có thai thì tăng liều lên 100mng/ngày/tuần, đạt tối đa liều 600mgn/3 lần/ngày, duy trì liều dùng này tới ngày thứ 60;
  • Dọa sảy thai sớm hoặc dự phòng sảy thai liên tiếp do suy hoàng thể: Liều dùng 200 - 400mg/ngày, 2 lần/ngày cho tới tuần thứ 12 của thai kỳ.

Khi dùng thuốc Utrogestan 100mg đường uống, bệnh nhân thường xuất hiện một số tác dụng phụ như:

• Đau đầu;
• Xuất hiện hội chứng vàng da, ứ mật, ngứa và rối loạn tiêu hóa;
• Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, chảy máu giữa chu kỳ, mất kinh;
• Buồn ngủ, chóng mặt thoáng qua ở những bệnh nhân dùng Utrogestan kết hợp với estrogen liều thấp. Các tác dụng phụ sẽ mất đi nếu giảm liều thuốc.

Một số lưu ý người dùng cần nhớ khi uống thuốc thuốc Utrogestan 100mg:

• Trong các điều kiện khuyên dùng, thuốc Utrogestan không phải là biện pháp ngừa thai. Sử dụng thuốc quá sớm, đặc biệt là trước ngày 15 của chu kỳ có thể khiến chu kỳ kinh nguyệt bị ngắn lại hoặc bị chảy máu;
• Trong trường hợp người dùng bị chảy máu tử cung, thuốc Utrogestan không được sử dụng cho tới khi chẩn đoán xác định nguyên nhân chính xác;
• Vì không thể loại trừ hoàn toàn các nguy cơ huyết khối tắc mạch và chuyển hóa nên cần ngưng điều trị bằng thuốc Utrogestan nếu bệnh nhân bị đau đầu nặng, nhìn đôi, mất thị lực, tổn thương mạch máu võng mạc, thuyên tắc tĩnh mạch hoặc huyết khối tĩnh mạch, nếu bị vô kinh đột ngột cần chắc chắn người bệnh không mang thai, kiểm tra và theo dõi chặt chẽ ở bệnh nhân từng bị viêm tĩnh mạch huyết khối trước đó;
• Đối với phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú thì thuốc Utrogestan 100mg có ảnh hưởng đến thai nhi không? Uống thuốc Utrogestan 100mg trong 3 tháng đầu mang thai có được không? Hiện không có chống chỉ định khi dùng thuốc trong thai kỳ, kể cả trong những tuần đầu của thai kỳ. Bên cạnh đó, chưa có nghiên cứu cụ thể về việc progesterone có thể đi qua sữa mẹ hay không nên tốt nhất phụ nữ đang cho con bú nên tránh dùng thuốc.

Trường hợp dùng thuốc quá liều: Nếu uống thuốc nhiều hơn so với chỉ định, bệnh nhân nên đến ngay trung tâm y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Trường hợp quên liều Utrogestan: Bệnh nhân nên dùng thuốc ngay sau khi nhớ ra. Nếu đã đến thời điểm gần liều tiếp theo thì bỏ qua liều đã quên, dùng thuốc đúng lịch trình được chỉ định, không gấp đôi thuốc để bù liều đã quên.

Thuốc Utrogestan đường uống có thể tương tác với một số loại thuốc gồm: Thuốc trị tiểu đường, Diazepam, Bromocriptine, Spironolactone, thuốc trị bệnh lao (Rifampicin, Rifabutin), thuốc trị bệnh đa xơ cứng Tizanidine, thuốc kháng sinh (Ampicillin, Tetracycline), thuốc kháng đông (Coumarin, Phenindione), thuốc tránh thai khẩn cấp Ulipristal Acetate, thuốc ức chế hệ thống miễn dịch Cyclosporin, thuốc kháng nấm (Ketoconazol, Griseofulvin, Terbinafin), thuốc điều trị HIV (Nevirapine, Efavirenz, Ritonavir Nelfinavir),...

Thuốc Utrogestan 100mg đường uống là biệt dược được chỉ định cho phụ nữ bị dọa sảy thai, dọa sinh non, hiếm muộn,... Bệnh nhân có thể uống thuốc Utrogestan 100mg trong 3 tháng đầu mang thai nhưng cần tuân thủ chặt chẽ mọi chỉ định của bác sĩ. Nếu gặp phải một số tác dụng phụ khó lường, người bệnh nên đi khám ngay để được hỗ trợ kịp thời.