Dùng thuốc nội tiết có ảnh hưởng đến thai nhi ?

Thuốc nội tiết sử dụng khi mang thai hay còn gọi là thuốc dưỡng thai là các loại thuốc chứa thành phần tương tự hormone nội tiết tố nữ. Sử dụng thuốc nội tiết trong các trường hợp thiếu hụt nội tiết tố trong giai đoạn thai kỳ giúp bổ sung lượng hormone cần thiết được tiết ra trong cơ thể mẹ bầu, không chỉ giúp ổn định và hỗ trợ quá trình phát triển của thai kỳ mà còn giúp mẹ bầu cải thiện các triệu chứng do rối loạn nội tiết khi mang thai gây ra.

Các loại thuốc nội tiết tố nữ bổ sung trong giai đoạn mang thai chủ yếu thuộc một trong hai nhóm chính là Progesterone và Estrogen. Thuốc được sản xuất dưới nhiều dạng dùng khác nhau như tiêm, đặt âm đạo và phổ biến nhất là dạng viên dùng qua đường uống.

Tuy nhiên, không phải trường hợp mẹ bầu nào cũng cần dùng thuốc nội tiết tố. Bác sĩ sẽ dựa vào tiền sử mang thai, tình trạng thai nghén lần này cũng như các triệu chứng thăm khám được để đưa ra chẩn đoán liệu mẹ bầu có bị thiếu hụt nội tiết hay không, thiếu hụt loại nội tiết tố gì và sẽ đưa ra phác đồ bổ sung nội tiết phù hợp.

Vì thế, thuốc bổ sung nội tiết sử dụng khi mang thai chỉ được sử dụng khi có sự thăm khám, kê đơn và theo dõi của bác sĩ. Đặc biệt, khi chưa đi thăm khám và chưa được sự đồng ý của bác sĩ chuyên khoa, mẹ bầu không được tự ý mua các loại thuốc nội tiết tố nữ về sử dụng để tránh những hậu quả nguy hiểm đến sức khỏe của mẹ và bé.

Nội tiết tố đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe người phụ nữ, đặc biệt là khi mang thai, những hormone này còn ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai nhi. Khi tình trạng thiếu hụt nội tiết xảy ra, cơ thể mẹ bầu sẽ gặp phải rất nhiều vấn đề tùy thuộc vào loại nội tiết bị sụt giảm.

Thiếu nội tiết tố nữ Estrogen

• Da khô, kém đàn hồi, xuất hiện nhiều vết nám, sạm, tàn nhan,
• Tóc chẻ ngọn, khô xơ, dễ gãy rụng
• Khô âm đạo, viêm phụ khoa, giảm ham muốn tình dục.
• Tâm trạng thất thường, hay suy nghĩ, lo âu, thậm chí dẫn đến trầm cảm khi mang thai
• Thai nhi có thể bị phát triển không bình thường.
• Mẹ chuyển dạ khó, ít sữa sau khi sinh.

Thiếu nội tiết tố Progesteron

• Khó ngủ, ngủ không ngon giấc hoặc thậm chí làm mất ngủ.
• Tích nước gây phù nề nhiều ở chân, tay, mặt.
• Tinh thần mệt mỏi, hay lo âu, bất an, stress...

Thai nhi không được bảo vệ, tăng nguy cơ sảy thai liên tục, sinh non.

Trong những trường hợp cần thiết, sau khi đã thăm khám và chẩn đoán tình trạng thiếu hụt nội tiết, mẹ bầu sẽ được bác sĩ chỉ định bổ sung hormone như một biện pháp điều trị triệu chứng và phòng ngừa những nguy cơ có thể xảy ra. Các mẹ đừng lo lắng về việc dùng thuốc nội tiết có ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào vì việc bổ sung nội tiết đầy đủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ sẽ mang lại lợi ích to lớn cho cả mẹ và thai nhi, cụ thể là:

3.1. Đối với thai nhi:

Trong quý đầu, thai nhi hình thành và phát triển chủ yếu dựa vào sự điều hòa của các nội tiết tố. Vì vậy, khi cơ thể người mẹ được bổ sung và giúp cân bằng nội tiết sẽ giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh hơn, ngăn ngừa nguy cơ sảy thai, dọa sảy thai, sinh non... Ngoài ra, hàm lượng nội tiết đầy đủ cũng giúp hạn chế nguy cơ xuất huyết âm đạo trong thời gian mang thai,...

3.2. Đối với mẹ bầu

Nội tiết tố cân bằng sẽ giúp điều hòa các hoạt động trong cơ thể mẹ bầu, giúp mang lại những lợi ích như:

• Ngăn ngừa co thắt tử cung, hạn chế nguy cơ động thai, sảy thai, sinh non;
• Phòng tránh viêm nhiễm nút nhầy ở cổ tử cung;
• Kích thích phát triển tuyến sữa;
• Giãn các khớp xương, giảm tình trạng căng cơ cho mẹ bầu;
• Tử cung căng giãn và co bóp tốt hơn khi chuyển dạ;
• Giảm cảm giác khô hạn, cáu gắt ở mẹ bầu, ngủ ngon giấc hơn và cải thiện sức khỏe.

4.1 Thuốc Estrogen

Thuốc chứa thành phần nội tiết Estrogen được bổ sung trong thai kỳ sẽ thúc đẩy sự phát triển của tử cung, tuyến vú một cách mạnh mẽ cũng như sự đàn hồi của các cơ liên kết được tốt hơn. Nội tiết này sẽ giúp cho cơ thể người mẹ thích ứng và chuẩn bị kịp thời cho sự lớn lên và chào đời của em bé. Ở tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba, Estrogen sẽ đóng vai trò thúc đẩy máu nuôi đến thai nhi và chuẩn bị tuyến sữa ở quý cuối của thai kỳ để bắt đầu cho hoạt động tiết sữa khi thai nhi ra đời.

Thuốc Estrogen được điều chế ở một số dạng khác nhau như thuốc viên, miếng dán và dung dịch tiêm bắp trong đó tiêm bắp Estrogen ít phổ biến hơn. Khi được chỉ định sử dụng miếng dán để bổ sung nội tiết Estrogen, mẹ bầu cần tuân theo đúng chỉ định của bác sĩ về số lượng, vị trí dán cụ thể và tần suất thay miếng dán. Thuốc bổ sung nội tiết tố trong thời kỳ đầu mang thai phải được các bác sĩ có kinh nghiệm kê đơn và theo dõi trong quá trình điều trị.

4.2 Thuốc Progesteron

Progesterone được bổ sung sẽ giúp hỗ trợ quá trình chuẩn bị niêm mạc tử cung để sẵn sàng để đón trứng đã được thụ tinh đến làm tổ, đảm bảo đầy đủ các mạch máu tử cung để nuôi dưỡng phôi thai phát triển, đảm bảo sự bền chắc của tử cung và ngăn cản tế bào màng bào thai tự hủy.

Bước sang các giai đoạn sau của thai kỳ, tương tự như Estrogen, sự có mặt đầy đủ của Progesterone giúp tuyến vú phát triển chuẩn bị sẵn sàng tiết sữa. Ngoài ra, Progesterone còn hỗ trợ cho phổi thai nhi có khả năng hoạt động tốt hơn. Các thuốc bổ sung Progesterone cũng được điều chế ở nhiều dạng khác nhau như thuốc viên đường uống, thuốc đặt âm đạo, thuốc tiêm. Tùy vào tình trạng bệnh và mong muốn của người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều đường dùng cùng lúc để tăng hiệu quả.

Theo đó, những trường hợp được chỉ định sử dụng liệu pháp điều trị Progesterone trong thai kỳ là:

• Dọa sảy thai, dự phòng nguy cơ sảy thai liên tiếp do suy hoàng thể.
• Thai thụ tinh ống nghiệm IVF.
• Phòng ngừa sinh non ở thai phụ có tiền sử sinh non ở những lần mang thai trước.
• Dự phòng sinh non ở thai phụ có cổ tử cung ngắn.

Liều dùng, thời gian sử dụng trong từng trường hợp cụ thể sẽ khác nhau. Thai phụ cần được thăm khám, chẩn đoán và đưa ra phác đồ phù hợp theo tình trạng của mình. Mẹ bầu cũng cần phải nghiêm túc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để đạt được kết quả tốt nhất.

• Thiếu hụt nội tiết tố nữ khi mang thai cần phải có sự thăm khám và chẩn đoán của bác sĩ chuyên khoa chứ không thể tự phán đoán thông qua một số triệu chứng đơn thuần.
• Thuốc nội tiết điều trị bổ sung khi mang thai cũng phải được sử dụng dưới sự kê đơn và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa. Mẹ bầu không được tự ý sử dụng thuốc nội tiết nếu không muốn phải đối mặt với những tình trạng nguy hiểm.
• Mẹ bầu không được tự uống bất kỳ thuốc gì theo các thông tin trên Internet mà chưa có sự kiểm định hoặc theo mách bảo của những người không có chuyên môn.
• Trên thị trường hiện có nhiều sản phẩm có tác dụng bổ sung hoặc cân bằng nội tiết tố, tuy nhiên, không phải loại nào cũng có thể dùng để điều trị thiếu hụt nội tiết trong thời gian mang thai.
• Để hạn chế thiếu hụt nội tiết khi mang thai, cần phải bổ sung chất dinh dưỡng đầy đủ, có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh stress, căng thẳng.
• Thực hiện tốt việc khám thai định kỳ để giúp phát hiện sớm các dấu hiệu thiếu nội tiết tố cũng như những vấn đề bất thường khác khi mang thai một cách kịp thời.

Thiếu hụt nội tiết là vấn đề quan trọng khi mang thai vì nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mẹ bầu cũng như sự phát triển bình thường của thai nhi. Các loại thuốc nội tiết tố nữ là liệu pháp điều trị hiệu quả, giúp mang lại nhiều lợi ích cho thai nhi và mẹ bầu. Tuy nhiên, việc dùng thuốc nội tiết khi mang thai cần được thực hiện cẩn trọng, tuân theo sự chỉ định của bác sĩ để mang lại hiệu quả mong muốn cũng như hạn chế những nguy cơ có thể xảy ra.