Chụp Hysterosalpingogram (HSG) trong chẩn đoán các vấn đề sinh sản

Chụp buồng tử cung vòi trứng cản quang [Hysterosalpingogram (HSG)] là một thủ thuật X-quang. HSG giúp nhìn vào bên trong tử cung và ống dẫn trứng và khu vực xung quanh chúng. Chụp Hysterosalpingogram thường được thực hiện cho những phụ nữ đang gặp khó khăn trong việc mang thai (vô sinh).

Chụp buồng tử cung vòi trứng cản quang [Hysterosalpingogram (HSG) là một thủ thuật được sử dụng để kiểm tra tử cung và ống dẫn trứng để tìm các vấn đề có thể gây vô sinh. Bạn có thể thực hiện thủ thuật này như một phần của đánh giá khả năng sinh sản định kỳ, hoặc bác sĩ của bạn có thể yêu cầu thực hiện nếu họ nghi ngờ bạn bị tắc vòi trứng hoặc một số bất thường nào đó trong tử cung.

Xét nghiệm có thể cho thấy bất kỳ sự tắc nghẽn nào có thể ngăn trứng đến tử cung sau khi rời buồng trứng. Ví dụ, mô sẹo do phẫu thuật bụng trước đó (chẳng hạn như cắt bỏ khối u xơ) có thể gây tắc nghẽn. Lạc nội mạc tử cung và một số bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs), ví dụ như chlamydia và bệnh lậu, cũng có thể gây ra sẹo làm tắc ống dẫn trứng.

HSG cũng có thể phát hiện những bất thường trong tử cung có thể ngăn cản trứng đã thụ tinh làm tổ trong thành tử cung. Chúng bao gồm mô sẹo, polyp, u xơ hoặc tử cung có hình dạng bất thường.

Nếu ống dẫn trứng bị tắc là nguyên nhân gây vô sinh, thuốc nhuộm gốc dầu có thể được sử dụng trong quá trình HSG để loại bỏ tắc nghẽn. Một số nghiên cứu cho thấy thuốc nhuộm gốc dầu có thể mở tắc nghẽn tốt hơn thuốc nhuộm gốc nước. Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng không có sự khác biệt giữa hai thuốc nhuộm.

Chụp buồng tử cung vòi trứng cản quang (hysterosalpingogram) thường được thực hiện bởi một bác sĩ X-quang trong phòng X-quang của bệnh viện hoặc phòng khám. Một kỹ thuật viên X-quang và một y tá có thể giúp bác sĩ. Một bác sĩ phụ khoa hoặc bác sĩ chuyên thăm khám và điều trị vô sinh (bác sĩ nội tiết sinh sản) cũng có thể giúp kiểm tra.

Trước khi thủ thuật bắt đầu, có thể dùng thuốc an thần để giúp bệnh nhân thư giãn. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể dùng ibuprofen để giúp thư giãn tử cung để không bị đau rút trong quá trình thủ thuật. Người bệnh sẽ cần cởi quần áo dưới thắt lưng và treo một chiếc áo choàng quanh eo, đồng thời làm trống bàng quang. Sau đó, sẽ nằm ngửa trên bàn khám, bàn chân sẽ được nâng lên và hỗ trợ bởi các bàn đạp. Điều này cho phép bác sĩ nhìn vào khu vực sinh dục.

Trong quá trình này, bạn nằm ngửa, đặt chân vào kiềng của bàn thi. Bác sĩ sẽ chèn một mỏ vịt để giữ mở âm đạo, sau đó đưa một ống mỏng qua lỗ cổ tử cung vào tử cung của bạn. Cổ tử cung có thể được giữ đúng vị trí bằng một kẹp gọi là tenaculum. Cổ tử cung được rửa bằng xà phòng đặc biệt. Một ống cứng hoặc một ống mềm được đưa qua cổ tử cung vào tử cung. Sau đó, bác sĩ sẽ tháo mỏ vịt và lấp đầy tử cung của bạn bằng chất lỏng chứa thuốc nhuộm.

Một máy hình ảnh gọi là fluoroscope được đặt phía trên và sử dụng công nghệ tia X để tạo ra hình ảnh giống như siêu âm được chiếu lên màn hình. Bác sĩ sẽ tìm kiếm những bất thường khi chất lỏng lấp đầy tử cung và đi qua các ống dẫn trứng. Nếu chúng trong suốt, chất lỏng sẽ chảy ra gần buồng trứng và được cơ thể sẽ hấp thụ. Nếu các ống dẫn trứng bị tắc một phần hoặc hoàn toàn, sự tích tụ của chất lỏng sẽ khiến chúng bị phồng lên gần chỗ tắc. Sau khi thủ thuật, ống thông và mỏ vịt được loại bỏ. Thủ thuật này thường mất 15 đến 30 phút.

Trước khi làm thủ thuật, hãy cho bác sĩ biết nếu bạn bị chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân hoặc dị ứng với bất kỳ loại thực phẩm hoặc thuốc nào (đặc biệt là hải sản, iốt hoặc thuốc nhuộm cản quang).

Điều quan trọng là phải cho bác sĩ biết về (hoặc được kiểm tra) nhiễm trùng vùng chậu mãn tính hoặc STI không được điều trị. Đó là bởi vì thủ thuật này có thể đẩy vi trùng từ cổ tử cung và âm đạo qua tử cung và ống dẫn trứng và vào bụng. Điều này có thể nhanh chóng biến nhiễm trùng nhỏ thành nhiễm trùng nặng, vì vậy tốt hơn hết bạn nên điều trị trước.

Thời gian để lên lịch kiểm tra là vài ngày đến 1 tuần sau khi kỳ kinh kết thúc. Nếu nó được thực hiện quá gần với kỳ kinh, máu kinh kéo dài có thể khiến bác sĩ khó kiểm tra bên trong tử cung hơn. Tương tự, nếu bạn kiểm tra quá gần ngày bắt đầu có kinh, niêm mạc tử cung dày lên có thể khiến bác sĩ khó nhìn thấy rõ.

Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu bạn không quan hệ tình dục trong một tuần hoặc lâu hơn trước khi xét nghiệm để đảm bảo rằng bạn không mang thai. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể cung cấp cho bạn thuốc an thần hoặc thuốc giảm đau không kê đơn trước khi làm thủ thuật để giảm thiểu tình trạng đau đớn, và bạn cũng có thể được chỉ định dùng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng. Bạn nên sắp xếp để nhờ ai đó chở bạn về nhà sau khi thực hiện thủ thuật vì bạn có thể cảm thấy hơi chóng mặt hoặc choáng váng.

Bạn có thể bị đau bụng và tiết dịch âm đạo, có thể nhuốm máu. Việc tiết dịch có thể kéo dài trong vài ngày khi chất lỏng còn lại thoát ra khỏi cơ thể, trong trường hợp này bạn nên sử dụng băng vệ sinh thay vì tampon.

Nếu ống dẫn trứng bị tắc, bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện một thủ thuật phẫu thuật để xem và có thể thông ống. Quy trình cụ thể phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của tình trạng tắc nghẽn.

Một khả năng phổ biến là nội soi ổ bụng, trong đó sử dụng một máy ảnh mảnh mai, truyền ánh sáng được đặt qua một vết rạch nhỏ ở rốn của bạn. Một phương pháp khác là phẫu thuật mở bụng, là một phẫu thuật mở truyền thống được thực hiện thông qua một vết rạch bụng lớn hơn nhiều. Cả hai ca phẫu thuật đều được thực hiện dưới gây mê. Nếu không thể thông tắc, bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm.

Những rủi ro nghiêm trọng khi thực hiện HSG hiếm khi xảy ra. Các vấn đề thường bao gồm nhiễm trùng (thường chỉ là nguy cơ nếu bạn bị sẹo ống dẫn trứng) hoặc phản ứng dị ứng với thuốc nhuộm.

Các dấu hiệu nhiễm trùng bao gồm:

• Tiết dịch có mùi hôi
• Đau bụng dữ dội
• Nôn mửa
• Chảy máu âm đạo nhiều
• Sốt

Các dấu hiệu của phản ứng dị ứng bao gồm:

• Phát ban
• Ngứa
• Sưng tấy

Ngoài ra, luôn có một nguy cơ nhỏ gây tổn hại cho các tế bào hoặc mô khi tiếp xúc với bất kỳ bức xạ nào. Điều này có thể bao gồm mức độ phóng xạ thấp được sử dụng cho thủ thuật này. Khả năng thiệt hại từ tia X nói chung là rất thấp so với lợi ích có thể có của thủ thuật. Mức độ tiếp xúc với bức xạ của bạn trong quá trình làm thủ thuật là rất thấp và chưa được chứng minh là có thể gây hại cho bạn hoặc những đứa con tương lai của bạn, ngay cả khi bạn mang thai trong cùng tháng bạn có HSG.

Có một khả năng nhỏ bị nhiễm trùng vùng chậu sau khi thủ thuật. Ví dụ trong số này là viêm nội mạc tử cung và viêm ống dẫn trứng. Nguy cơ có thể cao hơn đối với những phụ nữ bị nhiễm trùng vùng chậu trước đó. Bác sĩ có thể cho dùng thuốc kháng sinh nếu bác sĩ nghĩ rằng có thể bị nhiễm trùng vùng chậu.

Có một khả năng nhỏ làm hỏng hoặc làm thủng tử cung hoặc ống dẫn trứng trong quá trình thủ thuật. Thêm vào đó, bạn có nguy cơ bị phản ứng dị ứng với thuốc nhuộm iốt. Điều này diễn ra phổ biến hơn nếu bị dị ứng với bất kỳ động vật có vỏ.

Với một số ít các trường hợp, nếu sử dụng thuốc nhuộm gốc dầu, dầu có thể rò rỉ vào máu. Điều này có thể gây ra tắc nghẽn máu đến một phần của phổi (thuyên tắc phổi). Nhưng phần lớn, thủ thuật này sử dụng thuốc nhuộm gốc nước. Liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu bạn xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong số này.

Thủ thuật này nhằm mục đích tìm ra lý do tại sao bạn không có thai, tuy nhiên một số phụ nữ cho biết bản thân thủ thuật này đã thực sự cải thiện khả năng sinh sản của họ.

Các kết quả nghiên cứu về chủ đề này rất khác nhau: Một bài đánh giá đã phân tích kết quả của 13 thử nghiệm với gần 2.500 phụ nữ và tìm thấy bằng chứng cho thấy rằng HSG được thực hiện với thuốc nhuộm hòa tan trong dầu có thể làm tăng khả năng mang thai sau này.

Các tác giả lưu ý rằng chất lượng của bằng chứng thấp và HSG hiện không được sử dụng như một phương pháp điều trị vô sinh. Tuy nhiên, nếu bạn thực hiện chụp HSG, chất lỏng có di chuyển và làm thông ống dẫn trứng, khiến khả năng mang thai cao hơn.

Chụp buồng tử cung vòi trứng cản quang (hysterosalpingogram) được thực hiện chủ yếu cho những phụ nữ đang gặp khó khăn khi mang thai. Một số nghiên cứu cho thấy thủ thuật này có thể giúp cơ hội mang thai của phụ nữ. Đó là bởi vì thuốc nhuộm có thể loại bỏ các nút nhầy, làm thẳng ống dẫn trứng và phá vỡ mô sẹo mỏng.

Ngoài ra, có một thủ thuật khác, được gọi là siêu âm đồ (SHG), có thể chính xác hơn trong việc chẩn đoán u xơ tử cung hoặc polyp tử cung. SHG sử dụng siêu âm để theo dõi sự chuyển động của dung dịch muối (nước muối) được tiêm vào tử cung. SHG không sử dụng tia X hoặc thuốc nhuộm iốt.

Một số xét nghiệm sớm để tìm ra nguyên nhân gây vô sinh có thể bao gồm các xét nghiệm như phân tích tinh dịch và xét nghiệm máu để tìm hormone luteinizing (LH), progesterone hoặc hormone kích thích nang trứng (FSH). Nếu các xét nghiệm này không thể tìm ra nguyên nhân gây vô sinh, HSG có thể được thực hiện.

Bạn cần chắc chắn rằng bác sĩ biết nếu dùng metformin (như Glucophage) cho bệnh tiểu đường hoặc vì bất kỳ lý do nào khác, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Điều này rất quan trọng vì có thể tương tác với thuốc nhuộm được sử dụng trong thủ thuật chụp HSG.

Chụp buồng tử cung vòi trứng cản quang (hysterosalpingogram) khá đơn giản và an toàn. Đây là một trong những xét nghiệm X-quang hỗ trợ đắc lực cho quá trình điều trị vô sinh, hiếm muộn. Nếu bạn đang gặp các vấn đề về vô sinh, hiếm muộn thì có thể liên hệ đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Vinmec.

Đây là trung tâm hiện đại được xây dựng và áp dụng quy trình điều trị phối hợp thăm khám toàn diện, kết hợp cả Nam khoa và Sản phụ khoa để đưa ra phương án tối ưu cho từng trường hợp người bệnh.

Nguồn tham khảo: babycenter.com