Các mốc siêu âm 4D trong suốt thai kỳ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tạ Quốc Bản - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Siêu âm 4D là kỹ thuật chẩn đoán không xâm lấn, an toàn, hiện đại và mang lại nhiều giá trị trong khảo sát hình thái của thai nhi. Tùy vào tình hình sức khỏe của mẹ và bé, bác sĩ sẽ đề nghị thực hiện các mốc siêu âm 4D phù hợp.

Siêu âm thai 4D được thực hiện định kỳ trong những giai đoạn khác nhau của thai kỳ nhằm mục đích:

• Đánh giá tình trạng và sự phát triển của thai nhi;
• Sàng lọc dị tật thai nhi;

Siêu âm không gâ đau đớn và hiện nay cũng chưa có bằng chứng cho thấy siêu âm nhiều sẽ gây hại cho em bé. Tuy nhiên, khuyến cáo không nên siêu âm quá nhiều khiến cho thai phụ mệt mỏi do phải đi lại, chờ đợi, mất thời gian nghỉ ngơi và tốn kém về mặt kinh tế.

Trên thực tế, siêu âm thai 4D không phải lúc nào cũng thực hiện được. Có những dạng dị tật ở thai nhi chỉ được phát hiện qua siêu âm vào một thời điểm nhất định trong thai kỳ. Trong những lần khám định kỳ, bác sĩ sẽ dặn dò thai phụ các mốc siêu âm 4D phù hợp. Sau đây là 3 mốc siêu âm 4D được xem là bắt buộc để xác định thai nhi có phát triển bình thường hay không:

3.1. Siêu âm 4D trong tuần 11 - 13

Đây là thời điểm duy nhất thai phụ có thể được đo độ mờ da gáy, nhằm dự đoán một số bất thường nguy hiểm liên quan đến nhiễm sắc thể (tác nhân dẫn đến hội chứng Down, dị dạng tim và chi, thoát vị cơ hoành,...). Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định cho thai phụ tiến hành chọc ối vào tuần 17 - 18 để chẩn đoán bệnh.

Trong lần siêu âm này, bác sĩ cũng có thể phát hiện một số dị tật khác, chẳng hạn như thai vô sọ, khe hở thành bụng, không xương mũi,... Trong giai đoạn này, bác sĩ cũng khuyên sản phụ nên làm thêm xét nghiệm double test để tầm soát các bất thường bẩm sinh của thai nhi.

3.2. Siêu âm 4D trong tuần 21 - 22

Thời điểm em bé được 21 - 22 tuần tuổi, bác sĩ đã có thể quan sát được tất cả những bất thường liên quan đến hình thái của thai, bao gồm dị tật sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở cơ quan và nội tạng.

Mốc siêu âm 4D này vô cùng quan trọng vì hầu như tất cả các dị tật đều có biểu hiện vào thời điểm này. Hơn nữa, nếu sản phụ cần đình chỉ thai nghén thì phải làm trước tuần thai thứ 22.

3.3. Siêu âm 4D trong tuần 31 - 32

Trong giai đoạn này, siêu âm 4D có thể được phát hiện một số vấn đề bất thường về hình thái xảy ra muộn, ví dụ như bất thường ở động mạch, tim hay trong cấu trúc não, bất thường hệ tiêu hóa... Ngoài ra, lần siêu âm này cũng giúp bác sĩ nhận biết tình trạng thai nhi chậm phát triển trong tử cung, vốn là nguyên nhân gây ra suy thai, thai chết lưu và ngạt sau đẻ.

Các dị tật thai được phát hiện trong thời gian này tuy không thể can thiệp được, song có thể tìm cách ứng phó phù hợp khi sinh, như chọn nơi sinh, phương pháp sinh thích hợp cho thai phụ và chuẩn bị cho việc chăm sóc, chữa bệnh cho trẻ sơ sinh kịp thời ngay sau đó.

Các mốc siêu âm 4D đóng vai trò quan trọng giúp bác sĩ phát hiện chính xác các dị tật ở thai nhi. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là thai phụ chỉ siêu âm ba lần trong suốt khoảng thời gian mang thai. Tùy vào tình hình sức khỏe của mẹ và bé mà bác sĩ có thể cho lịch hẹn cụ thể để siêu âm lại cũng như thực hiện các xét nghiệm cần thiết khác.

Vì sự phát triển khỏe mạnh của em bé ngay khi còn trong bào thai, việc siêu âm thai 4D vào đúng các mốc quan trọng cần được các mẹ đặc biệt chú ý.

Thạc sĩ. Bác sĩ Tạ Quốc Bản nguyên là Giảng viên Bộ môn Phụ sản Trường Đại học Y Dược – Đại học Thái Nguyên, Bác sĩ sản phụ khoa Bệnh viện Đa khoa TW Thái Nguyên, Phó trưởng khoa sản Bệnh viện Trường Đại học Y Khoa. Bác sĩ có đầy đủ các chứng chỉ thực hành trong lĩnh vực sản phụ khoa như: Siêu âm, phẫu thuật nội soi, soi và đốt điện cổ tử cung, thụ tinh nhân tạo (IUI)...

Có kinh nghiệm và thế mạnh trong các lĩnh vực:

• Siêu âm sản phụ khoa
• Phẫu thuật nội soi trong phụ khoa
• Tư vấn tiền sản
• Khám và tư vấn các bệnh lý phụ khoa
• Khám và tư vấn hiếm muộn, thực hiện kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung,
• Khám sàng lọc trước tiêm chủng và xử trí phản ứng sau tiêm chủng...