Nguyên nhân, dấu hiệu trẻ bị viêm đường tiết niệu

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Viêm đường tiết niệu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng máu, nhiễm trùng gây hoại tử ống thận, bể thận, viêm quanh thận, viêm kẽ thận, trào ngược bàng quang niệu quản âm thầm gây ra suy thận,... Trẻ nhỏ không được vệ sinh đúng cách, gặp một số vấn đề sức khỏe liên quan đến đường tiểu rất dễ dẫn đến tình trạng viêm.

1.1 Nguyên nhân cốt lõi (nguyên nhân sâu xa)

Viêm đường tiết niệu gây ra bởi các loại vi khuẩn, vi nấm, ký sinh trùng hoặc virus. Đứng đầu là vi khuẩn E.coli. Bên cạnh đó còn có các loại vi khuẩn khác như Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa và Enterococci,... Các loại vi khuẩn này tồn tại trong phân người, trong môi trường sống (trong đất, bụi, nước và không khí, thực phẩm, rau, quả...) bằng cách nào đó chúng đến trú ngụ ở xung quanh hậu môn rồi theo đường niệu đạo vào bàng quang gây nhiễm trùng cho các bé.

Từ nguyên nhân gây bệnh cho thấy, môi trường sống bị ô nhiễm, vệ sinh chăm sóc trẻ không đúng cách có thể làm tăng nguy cơ bị viêm đường tiết niệu. Cụ thể như tình trạng trẻ không mặc quần hoặc mặc quần thủng, chơi lăn lê trên mặt đất, sử dụng bỉm không đúng cách (quên thay bỉm, chọn bỉm loại không khô thoáng cho da bé...), bé không rửa tay sau khi đi vệ sinh, ...đều là những việc làm tạo điều kiện cho vi khuẩn trú ngụ và gây bệnh.

1.2 Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị bệnh

• Trẻ dưới 2 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện
• Mắc phải các bệnh lý đường tiết niệu: Một số bệnh như sỏi bàng quang, ... làm cho nước tiểu của trẻ không được lưu thông tốt, gây ứ đọng nước tiểu chiếm 70% các trường hợp nhiễm khuẩn.
• Chít hẹp đường dẫn nước tiểu: Chít hẹp bao quy đầu; chít hẹp khúc nối bể thận niệu quản gây ứ đọng nước tiểu
• Dị dạng đường tiết niệu bẩm sinh
• Bàng quang thần kinh: Là tình trạng bàng quang giãn to, mất trương lực co bóp hoặc rối loạn trương lực co bóp không đẩy hết được nước tiểu ra ngoài sau mỗi lần đi tiểu.
• Suy giảm sức đề kháng: Nhiễm virus cúm, nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường hô hấp, ỉa chảy có mất nước nặng làm tăng nguy cơ bị bệnh đường niệu

1.3 Do đặc điểm giải phẫu

Ở bé gái, có cấu trúc sinh lý là niệu đạo ngắn, lỗ tiểu lại gần với hậu môn nên rất dễ bị lây nhiễm bởi các vi sinh vật từ phân lây sang. Bé gái có đường niệu ngắn hơn và gần hậu môn hơn bé trai nên vi khuẩn dễ xâm nhập vào hơn.

Ngược lại, các bé nam ít bị viêm đường tiết niệu hơn do cấu trúc niệu đạo dài, đường vào cách xa hậu môn. Bé dễ bị bệnh hơn khi gặp các vấn đề về bao quy đầu như chít hẹp gây tắc đường tiểu, tức là nhiễm khuẩn từ trong.

• Rối loạn tiểu tiện: Đái khó, đái buốt, đái rắt, khi đi tiểu phải rặn, trẻ đái nhiều về đêm, nước tiểu có màu trắng đục (có khi trẻ đái toàn ra mủ trắng), nhiều cặn lắng đọng, mùi khai hoặc nặng mùi hơn bình thường. Do đó, nhiều trẻ có thể la hét khi đái, bàn tay có mùi khai do chạm nhiều vào dương vật, âm hộ.
• Sốt nhẹ hay sốt cao: nhiễm trùng đường tiểu dưới ( viêm bàng quang ) thường không sốt hoặc sốt nhẹ. Trái lại nhiễm trùng đường tiểu trên ( viêm thận bể thận ) thường sốt cao liên tục trên 39 độ C khó hạ, nhiệt độ chỉ hạ khi được điều trị kháng sinh thích hợp.
• Rối loạn tiêu hoá: Trẻ có thể bị nôn hoặc tiêu chảy.
• Trẻ có thể biếng ăn, kém chơi, hay quấy khóc.

• Vệ sinh đúng cách cho trẻ (không lau từ sau ra trước đối với bé gái), thường xuyên kiểm tra và thay tã ngay sau khi trẻ đi vệ sinh
• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, ăn uống đảm bảo vệ sinh với các loại rau củ quả để tăng lượng nước làm cho hệ bài tiết nước tiểu của trẻ được tốt hơn và giúp loại bỏ vi khuẩn khỏi đường tiết niệu, tránh nguy cơ táo bón. Ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, vitamin để nâng cao sức đề kháng cho trẻ.
• Dặn trẻ đi vệ sinh ngay khi mắc tiểu, không nên nhịn tiểu hay nhịn uống nước
• Hướng dẫn trẻ cách đi vệ sinh sạch sẽ

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.

Thạc sĩ. Bác sĩ. Nguyễn Minh Tuấn đã có trên 27 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa. Bác sĩ nguyên là Phó khoa Nhi Tổng hợp - Bệnh viện Phụ sản nhi Đà Nẵng trước khi là Bác sĩ Nhi tại khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng như hiện nay.