Chăm sóc răng miệng cho trẻ bị tim bẩm sinh

Chăm sóc răng cho trẻ bị tim bẩm sinh đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bé có thể sống khỏe mạnh, phát triển bình thường. Việc chăm sóc răng miệng cho trẻ có nhiều khó khăn với những đặc thù riêng. Dưới đây là những hướng dẫn cần thiết cho các bậc phụ huynh có trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh.

Một trong những biến chứng nguy hiểm gặp ở trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh là viêm nội tâm mạc nhiễm trùng. Những trẻ bị tim bẩm sinh tím có nguy cơ bị viêm nội tâm mạc nhiễm trùng cao hơn (do có dòng máu đi từ nơi có áp suất cao đến nơi có áp suất thấp).

Đường răng miệng là một trong những ngõ vào của vi khuẩn. Từ đường răng miệng, vi khuẩn có thể bám vào các sùi vô trùng hình thành ở vị trí nội mạc bị tổn thương, phát triển tạo thành viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. Tác nhân gây bệnh đi vào từ đường răng miệng là streptococcus.

Những biểu hiện của viêm nội tâm mạc ở trẻ gồm: Sốt kéo dài trên 8 ngày mà không tìm được nguyên nhân chính xác, mệt mỏi, sức khỏe giảm sút, thay đổi tiếng tim, lách lớn hoặc có tổn thương da nghi ngờ, sốt lại sau khi ngưng dùng thuốc kháng sinh, sốt trong vòng 2 tháng sau khi phẫu thuật tim hoặc tim mạch can thiệp.

Vì vậy, trong quá trình chăm sóc trẻ bị tim bẩm sinh, cha mẹ cần chú ý tới vấn đề làm sạch răng miệng cho bé.

Một vài lời khuyên để chăm sóc răng miệng cho bé là: Đánh răng thật kỹ; xây dựng một chế độ ăn uống có lượng đường thấp; cha mẹ không nên nhai hoặc cắn thức ăn rồi đút cho bé; không cho bé dùng chung muỗng, đũa với người bị sâu răng; không cho trẻ sử dụng chung bàn chải đánh răng với người khác,...

2.1 Chăm sóc răng miệng theo độ tuổi của bé

Trước khi trẻ có răng (6 tháng tuổi), cha mẹ nên cho bé uống vài muỗng nước ngay sau khi bú và ợ để làm sạch khoang miệng. Đồng thời, các bậc phụ huynh nên dùng gạc hoặc băng vải ướt, quấn quanh ngón tay, lau sạch và xoa lưỡi, nướu cho bé ngay sau khi bé bú hoặc ăn.

Sau khi trẻ có răng (6 - 12 tháng tuổi), cha mẹ nên cho bé uống vài muỗng nước ngay sau khi bú hay ăn. Tiếp đó, dùng gạc hoặc vải ướt, quấn quanh ngón tay, lau sạch mặt trong và mặt ngoài của răng, lau sạch nướu, lưỡi của bé.

Với trẻ 1 tuổi (có 8 răng cửa), cha mẹ nên cho bé dùng bàn chải đánh răng có lông mềm, kích thước nhỏ. Với trẻ dưới 3 tuổi, các bậc phụ huynh nên cẩn thận khi cho bé sử dụng kem đánh răng có chứa flour. Trẻ trên 3 tuổi có thể sử dụng kem đánh răng trẻ em có chứa flour với lượng kem phết trên bàn chải bằng hạt đậu. Đồng thời, dùng chỉ nha khoa cho trẻ để làm sạch mặt trong của răng.

2.2 Hướng dẫn chải răng cho bé

Cách chải răng cho trẻ như sau: Đặt lông bàn chải hướng về phía đường viền nướu 1 góc 45° so với mặt răng, lắc nhẹ bàn chải. Nên chải từng nhóm răng, mỗi nhóm 2 - 3 cái răng, chải cả 3 mặt răng (mặt ngoài - nhìn thấy khi há miệng, mặt trong - khuất phía sau, mặt nhai). Trong quá trình chăm sóc răng cho trẻ bị tim bẩm sinh, cha mẹ nên tự chải răng cho trẻ tới 9 - 10 tuổi vì trước độ tuổi này bé thường không có kỹ năng đánh răng sạch, thuần thục.

Thông thường trẻ nhỏ đều không thích kem đánh răng. Tuy nhiên, cha mẹ không cần lo lắng bởi bàn chải (chứ không phải kem đánh răng) mới giúp làm sạch các mảng bám trên răng. Nếu trẻ có thể sử dụng kem đánh răng thì các bậc phụ huynh nên hướng dẫn bé không nuốt phải kem. Đồng thời, chỉ nên sử dụng 1 lượng kem đánh răng nhỏ bằng hạt đậu cho bé.

2.3 Cho trẻ đi khám nha khoa

Khi trẻ được 6 tuổi, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ răng hàm mặt lần đầu tiên. Việc này giúp phát hiện các dạng sâu răng (đặc biệt là sâu răng ở trẻ bị tim bẩm sinh do bú bình) và kịp thời áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị sâu răng.

Đối với những bé bị tim bẩm sinh có tím, thường kèm theo chậm phát triển thể chất, trẻ phải bú sữa lâu hơn và bú nhiều lần trong ngày, thời gian ăn dặm chậm hơn nên cần phải chăm sóc răng miệng cẩn thận hơn. Mỗi 3 tháng cha mẹ nên đưa bé đi khám răng 1 lần, khi đi nên mang theo đầy đủ hồ sơ bệnh tim để bác sĩ nha khoa nắm rõ tình hình của bé. Có những trường hợp đặc biệt, trẻ sẽ được khám tim mạch trước khi thực hiện các can thiệp ở răng miệng.

2.4 Phòng ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm trùng

Cần phòng ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm trùng trước khi thực hiện các can thiệp răng miệng như: Nhổ răng, cấy răng giả, điều trị tủy răng, phẫu thuật quanh răng, đặt dụng cụ chỉnh nha, chích gây tê tại chỗ, lấy cao răng,... Nguyên tắc là sử dụng kháng sinh kháng streptococcus que trước khi làm thủ thuật 1 giờ để diệt khuẩn, lặp lại liều thứ 2 ở giờ thứ 6 đối với những phẫu thuật nguy cơ cao. Kháng sinh thường được sử dụng là Amoxicillin, nếu trẻ bị dị ứng thì có thể dùng Pristinamycin (đường uống) hay Vancomycin (đường tiêm tĩnh mạch).

Việc chăm sóc răng cho trẻ bị tim bẩm sinh là rất cần thiết, cần sự phối hợp chặt chẽ của gia đình với bác sĩ tim mạch, bác sĩ nha khoa. Từ đó, trẻ sẽ có sức khỏe tốt, tránh được những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.