Sữa ong chúa là một chất có dạng gelatin (dạng keo) được sản xuất bởi những con ong thợi để nuôi ong chúa và con non của chúng. Sữa ong chúa thường được bán như một chất dinh dưỡng bổ sung trong chế độ ăn uống nhằm điều trị một số bệnh về thể chất và các bệnh mãn tính. Mặc dù nó đã được sử dụng từ lâu trong chuyên ngành y học cổ truyền, nhưng các ứng dụng của của sữa ong chúa trong y học phương Tây vẫn còn gây tranh cãi. Dưới đây là 12 lợi ích tiềm năng của sữa ong chúa.
1. Chứa nhiều loại chất dinh dưỡng
Thành phần chủ yếu của sữa ong chúa bao gồm nước, carbs, protein và chất béo. Tuy nhiên, thành phần hóa học đầy đủ của sữa ong chúa vẫn chưa được biết rõ, nhưng những tác dục có lợi của nó đối với sức khỏe được cho là xuất phát từ các protein và axit béo đặc biệt của sữa ong chúa.
Sữa ong chúa chứa chín glycoprotein đặc biệt được gọi chung là protein sữa ong chúa (MRJP) và hai axit béo, axit trans-10-Hydroxy-2-decenoic và axit 10-Hydroxydecanoic. Ngoài ra, sữa ong chúa cũng chứa một số vitamin B và khoáng chất vi lượng. Tuy nhiên, thành phần dinh dưỡng thay đổi đáng kể giữa các nguồn sữa ong chúa. Một số vitamin thường có trong sữa ong chúa bao gồm:
- Thiamine (B1)
- Riboflavin (B2)
- Axit pantothenic (B5)
- Pyridoxin (B6)
- Niacin (B3)
- Axit folic (B9)
- Inositol (B8)
- Biotin (B7)
Những chất dinh dưỡng này có thể cung cấp một số lợi ích sức khỏe tiềm năng, mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn về những hợp chất đặc biệt này.
2. Có thể cung cấp tác dụng chống oxy hóa và chống viêm
Sữa ong chúa được biết đến rộng rãi với tác dụng giảm viêm và stress oxy hóa. Trong nhiều nghiên cứu trên ống nghiệm và động vật, các axit amin cụ thể, axit béo và các hợp chất phenolic có trong sữa ong chúa dường như có tác dụng chống oxy hóa mạnh.
Ngoài ra, một số nghiên cứu trên ống nghiệm cho thấy mức độ giảm của các tác nhân gây viêm được giải phóng từ các tế bào miễn dịch khi được bổ sung sữa ong chúa.
Mặc dù những kết quả này đầy hứa hẹn nhưng vẫn còn thiếu nghiên cứu trên con người.
3. Có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách tác động đến mức cholesterol
Cả nghiên cứu trên động vật và người đều chứng minh rằng sữa ong chúa có thể tác động tích cực đến nồng độ cholesterol và do đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Mặc dù cơ chế chính xác vẫn chưa rõ ràng, các protein đặc biệt trong sữa ong chúa có thể giúp giảm cholesterol. Một nghiên cứu kéo dài 12 tuần cho thấy những con thỏ được bổ sung sữa ong chúa làm giảm đáng kể cholesterol toàn phần và LDL xấu lần lượt là 28% và 23%.
Tương tự như vậy, một nghiên cứu kéo dài một tháng ở người cho thấy mức giảm cholesterol 11% cholesterol toàn phần và 4% LDL cholesterol xấu ở những người dùng khoảng 3 gram sữa ong chúa mỗi ngày. Ngược lại, một nghiên cứu nhỏ khác ở người lại cho thấy không có sự khác biệt đáng kể về nồng độ cholesterol giữa những người tham gia được điều trị bằng sữa ong chúa và những người dùng giả dược.
Mặc dù các nghiên cứu này rất hứa hẹn, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ hơn về tác dụng của sữa ong chúa đối với sức khỏe của tim mạch.
4. Có thể hỗ trợ chữa lành vết thương và phục hồi da
Sữa ong chúa được sử dụng bằng đường uống tại chỗ, có thể hỗ trợ chữa lành vết thương và các tình trạng viêm da khác. Nó được biết là có tác dụng kháng khuẩn, có thể giữ cho vết thương sạch sẽ và không bị nhiễm trùng.
Một nghiên cứu trên động vật cho thấy sự gia tăng sản xuất collagen ở chuột khi được sử dụng chiết xuất từ sữa ong chúa. Collagen là một protein cấu trúc quan trọng để phục hồi da.
Một nghiên cứu ống nghiệm cho thấy khả năng sửa chữa mô tăng cường đáng kể trong các tế bào người được điều trị bằng sữa ong chúa.
Ngược lại, một nghiên cứu gần đây ở con người đã không nhận thấy bất kỳ sự khác biệt nào trong việc chữa lành vết thương giữa nhóm đối chứng và những người tham gia điều trị loét chân do tiểu đường khi được bôi tại chỗ bằng sữa ong chúa.
Cuối cùng, cần nhiều nghiên cứu hơn về tác dụng của sữa ong chúa trong việc chữa lành vết thương và sửa chữa mô.
5. Protein đặc biệt có thể làm giảm huyết áp
Sữa ong chúa có thể bảo vệ tim và hệ tuần hoàn của bạn bằng cách giảm huyết áp. Một số nghiên cứu ống nghiệm chỉ ra rằng các protein đặc biệt trong sữa ong chúa làm giãn các tế bào cơ trơn trong tĩnh mạch và động mạch, do đó làm giảm huyết áp.
Một nghiên cứu trên động vật gần đây đã đánh giá thực phẩm chức năng có kết hợp sữa ong chúa với các chất có nguồn gốc từ ong khác và cho thấy có tác dụng giảm huyết áp đáng kể ở nhóm sử dụng sữa ong chúa. Tuy nhiên, vai trò chính xác của sữa ong chúa trong phần bổ sung này là không rõ ràng. Cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu mối quan hệ sữa ong chúa với huyết áp.
6. Điều chỉnh lượng đường trong máu bằng cách giảm căng thẳng oxy hóa và viêm
Sữa ong chúa cũng có thể cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu và độ nhạy insulin bằng cách giảm stress oxy hóa và viêm.
Nhiều nghiên cứu trên động vật cho thấy độ nhạy insulin tăng và tác dụng bảo vệ rõ rệt đối với mô tụy, gan và mô sinh sản ở chuột béo phì và mắc tiểu đường được điều trị bằng sữa ong chúa.
Một nghiên cứu nhỏ trong sáu tháng trên người đã chứng minh giảm 20% lượng đường trong máu lúc đói ở những người khỏe mạnh bổ sung hàng ngày bằng sữa ong chúa.
7. Đặc tính chống oxy hóa có thể hỗ trợ chức năng não khỏe mạnh
Sữa ong chúa có thể tăng cường chức năng não. Một nghiên cứu đã cho thấy rằng những con chuột được gây stress và sau đó điều trị bằng sữa ong chúa có mức độ hormone căng thẳng thấp hơn và hệ thống thần kinh trung ương mạnh hơn so với nhóm đối chứng.
Một nghiên cứu khác ở chuột sau mãn kinh khi dùng sữa ong chúa, cho thấy khả năng giúp cải thiện trí nhớ và giảm các triệu chứng trầm cảm. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy chuột được điều trị bằng sữa ong chúa có khả năng loại bỏ một số chất hóa học nhất định trong não liên quan đến bệnh Alzheimer.
Hầu hết các nghiên cứu này cho rằng tác dụng bảo vệ não và mô thần kinh là do đặc tính chống oxy hóa của sữa ong chúa. Mặc dù dữ liệu này là đáng khích lệ vẫn cần nhiều nghiên cứu trên con người.
8. Có thể làm tăng tiết nước mắt và điều trị khô mắt mãn tính
Sữa ong chúa có thể điều trị khô mắt. Một nghiên cứu trên động vật và một nghiên cứu trên người cho thấy những cải thiện về tình trạng mắt khô mãn tính đối với những người được điều trị với sữa ong chúa đường uống. Kết quả cho thấy sữa ong chúa có thể làm tăng sự tiết nước mắt từ các tuyến lệ trong mắt.
Không có tác dụng phụ được báo cáo từ nghiên cứu trên con người. Do đó, sữa ong chúa có thể là một lựa chọn giải pháp ít rủi ro cho tình trạng khô mắt mãn tính.
Tuy nhiên, mẫu nghiên cứu là khá nhỏ và không thể kết luận rằng sữa ong chúa có thể giúp cải thiện tình trạng này ở quy mô lớn hơn. Cuối cùng, cần nhiều nghiên cứu hơn.
9. Có thể cung cấp tác dụng chống lão hóa thông qua các phương tiện khác nhau
Sữa ong chúa có thể làm chậm quá trình lão hóa theo nhiều cách. Một vài nghiên cứu cho thấy tuổi thọ tăng lên và cải thiện hiệu suất nhận thức ở chuột được điều trị với sữa ong chúa.
Sữa ong chúa đôi khi được kết hợp trong các sản phẩm chăm sóc da tại chỗ để hỗ trợ duy trì làn da khỏe mạnh, trẻ trung hơn.
Nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng sữa ong chúa có thể hỗ trợ tăng sản xuất collagen và bảo vệ khỏi tổn thương da liên quan đến phơi nhiễm bức xạ UV. Vì nghiên cứu trên con người về lợi ích chống lão hóa của việc sử dụng sữa ong chúa hoặc bôi tại chỗ là không đủ, nên cần nhiều nghiên cứu hơn.
10. Có thể hỗ trợ một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh
Sữa ong chúa có thể tăng cường phản ứng miễn dịch tự nhiên với vi khuẩn và virus từ bên ngoài.
MRJP và axit béo trong sữa ong chúa được biết là có tác dụng thúc đẩy hoạt động kháng khuẩn, có thể làm giảm tỷ lệ nhiễm trùng và hỗ trợ chức năng miễn dịch. Tuy nhiên, hầu hết các dữ liệu áp dụng vẫn còn giới hạn ở mức độ nghiên cứu động vật và ống nghiệm. Do đó, cần có nhiều nghiên cứu trên người để xác nhận những tác động này.
11. Giảm tác dụng phụ của điều trị ung thư
Hóa trị và các phương pháp điều trị ung thư khác đi kèm với các tác dụng phụ tiêu cực đáng kể, bao gồm suy tim, viêm và các vấn đề về đường tiêu hóa (GI). Sữa ong chúa có thể làm giảm một số tác dụng phụ tiêu cực liên quan đến một số phương pháp điều trị ung thư.
Một nghiên cứu cho thấy giảm đáng kể tổn thương tim do hóa trị liệu ở chuột được bổ sung sữa ong chúa. Một nghiên cứu rất nhỏ ở người chỉ ra rằng sữa ong chúa bôi ngoài da có thể ngăn ngừa viêm niêm mạc, tác dụng phụ điều trị ung thư gây ra loét đường tiêu hóa.
Mặc dù đáng khích lệ, nhưng những nghiên cứu này không đưa ra kết luận chắc chắn về vai trò của sữa ong chúa trong điều trị ung thư. Nhiều nghiên cứu được bảo hành.
12. Có thể điều trị một số triệu chứng mãn kinh
Sữa ong chúa cũng có thể điều trị các triệu chứng liên quan đến mãn kinh. Mãn kinh gây giảm nội tiết tố có liên quan đến các tác dụng phụ về thể chất và tinh thần, chẳng hạn như đau, suy giảm trí nhớ, trầm cảm và lo lắng.
Một nghiên cứu cho thấy sữa ong chúa có hiệu quả trong việc giảm trầm cảm và cải thiện trí nhớ ở chuột sau mãn kinh. Một nghiên cứu khác ở 42 phụ nữ mãn kinh nhận thấy rằng bổ sung 800 mg sữa ong chúa hàng ngày trong 12 tuần có hiệu quả trong việc giảm đau lưng và lo lắng.
13. Các dạng bổ sung và liều lượng
Bởi vì nghiên cứu tương đối hạn chế, một liều lượng khuyến cáo mức độ mạnh cho sữa ong chúa vẫn chưa được thiết lập.
Khi được sử dụng như một chất bổ sung trong chế độ ăn uống, sữa ong chúa có sẵn ở trạng thái tự nhiên, một chất giống như gel hoặc ở dạng bột hoặc viên nang.
Lợi ích đã được quan sát thấy ở nhiều liều lượng khác nhau. Nghiên cứu hiện tại hỗ trợ các lợi ích có thể có ở mức 300 đến 6.000 mg mỗi ngày.
Sữa ong chúa cũng có thể được bôi tại chỗ lên da và đôi khi được kết hợp trong các sản phẩm chăm sóc da có bán trên thị trường. Nếu bạn không bao giờ sử dụng sữa ong chúa trước đây thì tốt nhất là bắt đầu với một liều rất nhỏ để tránh các phản ứng dị ứng nghiêm trọng và tác dụng phụ.
14. Rủi ro và tác dụng phụ
Mặc dù có lẽ an toàn cho hầu hết người sử dụng, sữa ong chúa không phải là không có rủi ro. Bởi vì, nó là một sản phẩm có nguồn gốc từ ong, những người bị dị ứng với ong đốt, phấn hoa hoặc các chất gây dị ứng môi trường khác nên thận trọng.
Một số chất gây ô nhiễm môi trường, chẳng hạn như thuốc trừ sâu, cũng đã được tìm thấy trong sữa ong chúa và có thể dẫn đến phản ứng dị ứng.
Mặc dù, sử dụng sữa ong chúa có khả năng an toàn cho hầu hết mọi người, đôi khi các phản ứng phụ nghiêm trọng đã được báo cáo. Các triệu chứng có thể có bao gồm:
- Hen suyễn
- Sốc phản vệ
- Viêm da tiếp xúc
Một số trong những phản ứng ở mức trầm trọng, thậm chí có thể gây tử vong.
Tuy rằng, sữa ong chúa có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng bạn cũng nên sử dụng với một lượng vừa phải, thận trọng với các thành phần dị ứng có trong sữa ong chúa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
