Thay van động mạch chủ qua ống thông: Các bước chuẩn bị và rủi ro

Việc tìm hiểu quy trình thay van động mạch chủ qua ống thông cũng như các rủi ro sẽ giúp bệnh nhân yên tâm và có thể tiến hành can thiệp mà không quá lo lắng về bệnh.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ Nguyễn Văn Dương, chuyên ngành Tim mạch, tại Bệnh viện Vinmec Central Park

Phẫu thuật thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI) là một phương pháp thay thế van động mạch chủ khi bị hẹp nặng và không có khả năng cung cấp đầy đủ chức năng. Van động mạch chủ đóng vai trò quan trọng giữa buồng tim trái và động mạch chủ. Thuật ngữ "hẹp van động mạch chủ" được sử dụng để mô tả tình trạng khi van này bị thu hẹp, gây cản trở hoặc làm giảm lưu thông máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể.

Quy trình TAVI được sử dụng để giảm thiểu sự xâm lấn bằng cách sử dụng các vết mổ nhỏ hơn so với phẫu thuật thay van tim thông thường. Đây có thể là lựa chọn phù hợp cho những người không thể thực hiện phẫu thuật tim để thay thế van động mạch chủ được. Phẫu thuật TAVI có thể giảm đau ngực, khó thở và kéo dài thời gian sống của bệnh nhân hẹp van động mạch chủ.

Quyết định thực hiện TAVI thường được đưa ra sau khi bệnh nhân trao đổi với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa về tim mạch can thiệp và phẫu thuật tim. Ngoài ra, phương pháp này còn có tên gọi khác là cấy ghép van động mạch chủ qua da.

Thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI) là một phương pháp điều trị cho tình trạng hẹp van động mạch chủ. Trong trường hợp này, van động mạch chủ của tim trở nên dày và cứng, không có độ đàn hồi và dẫn đến giảm lưu lượng máu đến cơ thể.

TAVI được xem như một phương pháp thay thế cho phẫu thuật thay van động mạch chủ tim thông thường. Tuy nhiên những nghiên cứu gần đây cho thấy TAVI có thể thực hiện ở những bệnh nhân có nguy cơ phẫu thuật thấp, và phẫu thuật chỉ nên thực hiện khi TAVI không phù hợp về giải phẫu. Những người trải qua TAVI thường có thời gian nằm viện ngắn hơn so với những người phải phẫu thuật tim để thay van động mạch chủ.

Thông thường, bác sĩ có thể đề xuất TAVI trong trường hợp bạn gặp phải:

• Hẹp van động mạch chủ có chênh áp nghiêm trọng có triệu chứng (khuyến cáo loại I, bằng chứng cấp độ B)
• Bệnh nhân không có triệu chứng với hẹp van động mạch chủ nặng và LVEF < 50 (khuyến cáo loại I, bằng chứng cấp độ B)
• Hẹp van động mạch chủ nặng khi trải qua phẫu thuật tim khác (khuyến cáo loại I, bằng chứng cấp độ B)
• Hẹp van động mạch chủ nặng không có triệu chứng và nguy cơ phẫu thuật thấp (khuyến cáo loại IIa, bằng chứng cấp độ B)
• Có triệu chứng với hẹp van động mạch chủ nặng dòng chảy thấp/chênh áp thấp (khuyến cáo loại IIa, bằng chứng cấp độ B)
• Hẹp van động mạch chủ trung bình và có phẫu thuật tim khác (khuyến cáo loại IIa, bằng chứng cấp độ C)
• TAVI được phê duyệt cho những chỉ định sau:
• Bệnh nhân có nguy cơ phẫu thuật thấp đến cao ở bệnh nhân hẹp van động mạch chủ nặng
• Van sinh học đã phẫu thuật bị thoái hóa gây hẹp nặng

Mọi cuộc phẫu thuật và thủ tục y tế đều mang theo một số rủi ro nhất định. Trong trường hợp thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVR), các rủi ro có thể bao gồm:

• Vấn đề về mạch máu : chảy máu nghiêm trọng, tắc mạch
• Các vấn đề liên quan đến van thay thế, như van bị trượt khỏi vị trí hoặc hở quanh van nặng
• Đột quỵ.
• Vấn đề về nhịp tim và sự cần thiết của máy tạo nhịp tim.
• Suy thận
• Nhồi máu cơ tim
• Tử vong.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nguy cơ mắc đột quỵ và tử vong tương tự giữa những người trải qua phương pháp TAVI và những người thực hiện phẫu thuật thay van động mạch chủ thông thường.

Đội ngũ chăm sóc sức khỏe sẽ hướng dẫn bạn về quá trình chuẩn bị cho việc thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI). Nếu có bất kỳ câu hỏi nào về quy trình, bạn nên trao đổi kĩ lưỡng với bác sĩ.

Hãy thông báo cho nhân viên chăm sóc sức khỏe về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng và liệu bạn có dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào hay không, bao gồm cả các thực phẩm bổ sung không kê đơn. Đồng thời, bạn cũng cần trao đổi về việc bạn có được tiếp tục sử dụng thuốc như bình thường được không và thời điểm nào là thích hợp.

Thông thường, bạn sẽ được yêu cầu không ăn hoặc uống trong một khoảng thời gian trước khi thực hiện TAVR. Hãy thảo luận với nhóm chăm sóc sức khỏe để hiểu rõ hơn về thời gian này.

Có thể bạn sẽ cần mang theo những vật dụng sau khi đến bệnh viện:

• Vật dụng cá nhân (mắt kính, máy trợ thính,...)
• Vật dụng cá nhân như bàn chải, lược, bàn chải đánh răng và máy/dao cạo râu.
• Quần áo thoải mái và rộng rãi.
• Những vật dụng giúp giải tỏa căng thẳng, chẳng hạn như máy nghe nhạc di động hoặc sách.

Trong quá trình thực hiện, tránh đeo:

• Kính áp tròng.
• Răng giả.
• Kính mắt.
• Trang sức.
• Làm móng.

Sau khi can thiệp, bạn sẽ được giữ lại tại phòng chăm sóc đặc biệt của bệnh viện để bác sĩ theo dõi sức khoẻ và quan sát vết mổ. Thời gian lưu lại trong bệnh viện sau TAVI phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Bệnh nhân sau khi thực hiện TAVI có thể trở về nhà sau 3-5 ngày sau thủ thuật.

Trước khi xuất viện, đội ngũ y bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn về cách chăm sóc vết thương và cách theo dõi các triệu chứng nhiễm trùng. Dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng có thể bao gồm sốt, đau tăng lên, sưng đỏ, hoặc có dấu hiệu chảy dịch hoặc rỉ dịch ở vị trí đặt ống thông.

Một số loại thuốc có thể được kê sau TAVI, bao gồm:

• Thuốc làm loãng máu (chống đông máu), giúp ngăn cản cục máu đông. Chăm sóc sức khỏe sẽ hướng dẫn bạn về cách sử dụng thuốc này và thời gian cần dùng.
• Thuốc kháng sinh để ngăn chặn và điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn, đặc biệt là khi có van tim nhân tạo. Chăm sóc nha khoa định kỳ và kiểm tra răng là quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe bằng cách thăm khám bác sĩ và làm các xét nghiệm hình ảnh để đảm bảo van tim mới hoạt động bình thường. Hãy thông báo cho bác sĩ biết nếu có bất kỳ triệu chứng mới hoặc nếu triệu chứng trở nên nặng hơn, bao gồm:

• Chóng mặt hoặc cảm giác choáng ngợp.
• Sưng ở mắt hoặc chân.
• Tăng cân đột ngột.
• Mệt mỏi nặng khi hoạt động.
• Sưng, đỏ, đau hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng khác ở vị trí đặt ống thông.

Đồng thời, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức nếu bạn trải qua những triệu chứng sau:

• Đau ngực, áp lực hoặc cảm giác căng trên ngực.
• Khó thở nặng, đột ngột.
• Ngất xỉu.

Để hồi phục sau TAVI, việc duy trì một lối sống lành mạnh cho tim là rất quan trọng. Những thói quen này không chỉ hỗ trợ quá trình hồi phục mà còn giúp ngăn chặn các vấn đề tim mạch khác. Sau TAVI, người bệnh cần:

• Hạn chế hoặc ngừng hút thuốc.
• Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm nhiều trái cây và rau, ít muối, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
• Tập thể dục thường xuyên - trước khi bắt đầu một chế độ tập luyện mới, hãy thảo luận với bác sĩ.
• Giữ cân nặng ổn định. Hãy tham khảo ý kiến của nhóm chăm sóc sức khỏe để biết trọng lượng khỏe mạnh đối với bạn là bao nhiêu.

Thủ thuật thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI) có thể giảm các triệu chứng hẹp van động mạch chủ, mang lại sự giảm nhẹ cho cuộc sống hàng ngày. Sự giảm thiểu các triệu chứng cũng đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống.