Bất thường tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn

Bất thường tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn được xem là một trong những dị tật bẩm sinh chiếm tỷ lệ trung bình hiện nay, khoảng 1 – 2 %. Loại dị tật bất thường tĩnh mạch phổi này cần được phát hiện sớm để có phương pháp chữa trị hiệu quả nhất cho người bệnh.

Bất thường tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn là tình trạng tĩnh mạch phổi không đổ về tâm nhĩ trái mà toàn bộ hồi lưu tĩnh mạch phổi lại kết nối với tim ở những vị trí bất thường khác, cũng có thể kết nối ở những phần dưới và sau tim. Đây là một dị tật xuất hiện khi vừa sinh ra, hay còn gọi là dị tật bẩm sinh. Một số thể lâm sàng phổ biến của bất thường tĩnh mạch phổi đó là:

• Tĩnh mạch phổi về tĩnh mạch vô danh hoặc tĩnh mạch chủ trên.
• Tĩnh mạch phổi xuống hệ tuần hoàn cử.
• Hợp lưu của tĩnh mạch phổi đổ về xoang vành.

Trong đó, những thể bất thường tĩnh mạch phổi đổ xuống phía dưới cơ hoành thường gặp phải tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng, gây ra tình trạng tím da niêm mạc, phù phổi không đáp ứng khi xử trí bằng những biện pháp hỗ trợ oxy. Còn những thể bất thường khác thường không gây ra tắc nghẽn mà có thể có biểu hiện suy tim, tím mức độ nhẹ trong những năm tháng đầu đời.

Triệu chứng lâm sàng của tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn rất đa dạng, có thể gây ra suy hô hấp, phù phổi, tím ở trẻ sơ sinh gặp phải tình trạng tắc nghẽn. Thăm khám những dấu hiệu thực thể có thể quan sát được diện đập cạnh xương ức, không nghe được tiếng thổi tâm thu một cách rõ ràng. Ngược lại, với những trẻ sơ sinh không có tắc nghẽn tĩnh mạch phổi thì có thể gặp phải suy tim nhẹ hoặc những trẻ nhũ nhi thể tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn thể tim và trong tim không có tắc nghẽn có thể không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt.

Ngoài việc thăm khám lâm sàng, những phương tiện cận lâm sàng cũng góp phần rất to lớn trong việc hỗ trợ chẩn đoán chính xác bệnh lý này. Những cận lâm sàng đầu tay có thể dễ dàng áp dụng với người bệnh đó là chụp X – quang ngực hoặc siêu âm tim.

Một số trường hợp khác có thể tiến hành chụp MRI tim hay CT chụp mạch khi cần thiết. Với X – quang phổi, có thể quan sát được hình ảnh tim nhỏ, phù phổi hoàn toàn nếu có tắc nghẽn hồi lưu về tĩnh mạch phổi, cũng có thể thấy tim to, đậm mạch máu phổi. Bệnh nhân cũng cần được ghi điện tâm đồ, thấy hình ảnh trục phải, giãn rộng tâm nhĩ phải và tăng gánh thất phải.

Có 2 phương pháp chính điều trị tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn, đó là:

• Điều trị nội khoa hỗ trợ suy tim trong thời gian trước phẫu thuật: Đối với điều trị nội khoa, có thể sử dụng những loại thuốc như lợi tiểu, ức chế men chuyển, Digoxin.
• Phẫu thuật: Được chỉ định trong trường hợp bất thường tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn có tắc nghẽn, thực hiện nối hợp lưu tĩnh mạch phổi cùng với thành sau của tâm nhĩ trái. Một số trường hợp khác có thể là cắt nóc xoang vành trong trường hợp tĩnh mạch phổi đổ về xoang vành.

Bất thường tĩnh mạch phổi trở về hoàn toàn là dị tật bẩm sinh cần được phát hiện sớm để có phương pháp điều trị phù hợp, nhất là những trường hợp trẻ sơ sinh có tình trạng tắc nghẽn mạch phổi.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org, cdc.gov, medlineplus.gov