Các vấn đề về gan bạn cần nắm rõ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Tấn Phúc - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Gan đóng vai trò hết sức quan trọng trong quá trình chuyển hóa một số chức năng khác của cơ thể. Một số yếu tố như nhiễm trùng, các vấn đề liên quan đến hệ thống miễn dịch, các yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến chức năng của gan.

Gan là nơi cung cấp các chất mà cơ thể cần, lọc bỏ các chất độc hại, biến đổi thức ăn thành năng lượng cho cơ thể hoạt động. Vì vậy, một khi gan có vấn đề và không hoạt động tốt sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Những vấn đề sau đây có thể ảnh hưởng đến hoạt động của gan.

Đôi khi, nhiễm trùng có thể gây ra tình trạng viêm gan. Trong đó, viêm gan siêu vi là nguyên nhân phổ biến nhất. Các nhiễm trùng siêu vi bao gồm:

• Viêm gan A: Hầu hết những người mắc bệnh này do ăn, uống hoặc tiếp xúc với các sản phẩm của người bệnh. Người bị nhiễm vi rút viêm gan A có thể không có bất kỳ triệu chứng và nó thường tự biến mất trong vòng 6 tháng mà không để lại tác hại lâu dài.
• Bệnh viêm gan B: Bệnh nhân nhiễm bệnh từ người khác thông qua quan hệ tình dục không được bảo vệ, dùng thuốc với kim tiêm chung với người bệnh. Nếu tình trạng bệnh kéo dài hơn 6 tháng, bệnh nhân sẽ có nguy cơ bị ung thư gan (loại bệnh gan nghiêm trọng nhất) hoặc các bệnh khác.
• Viêm gan C: Người bệnh mắc viêm gan C là do tiếp xúc với máu nhiễm bệnh qua việc dùng thuốc có kim tiêm chung hoặc liên quan đến HIV hoặc do tai nạn trong cuộc sống cũng như tai nạn trong khi làm việc. Các triệu chứng của bệnh có thể không xuất hiện trong nhiều năm.

Hệ thống miễn dịch là nơi chiến đấu chống lại những kẻ xâm lược bao gồm cả vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, đôi khi nó cũng có thể tấn công nhầm lên một hoặc nhiều bộ phận của cơ thể, trong đó gan cũng không phải là trường hợp ngoại lệ.

Viêm gan tự miễn có thể dẫn đến các rối loạn ở gan và thậm chí gây suy gan. Nó thường phổ biến ở nữ giới.

Viêm đường mật tiên phát tấn công các ống nhỏ trong gan hay còn được gọi là ống mật. Chúng mang theo mật, một hóa chất giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Khi các ống dẫn bị tổn thương, mật sẽ lưu lại bên trong gan và làm cho gan bị sẹo.

Viêm đường mật nguyên phát làm sẹo ống dẫn mật và làm tắc nghẽn ống dẫn. Khi mật tích tụ bên trong gan khiến gan khó hoạt động hơn. Nó có thể dẫn đến ung thư gan và có thể cần phải ghép gan.

Nếu ung thư xuất hiện trong gan thì rất có khả năng là nó đã bị lây lan từ một bộ phận khác của cơ thể như phổi, đại tràng hoặc vú. Tuy nhiên, một vài bệnh ung thư cũng có thể bắt đầu ở gan.

• Ung thư gan hay ung thư biểu mô tế bào gan là bệnh khá phổ biến ở nữ giới. Bệnh nhân viêm gan hoặc người uống nhiều chất có cồn có nhiều khả năng bị ung thư gan.
• Ung thư ống mật tấn công các ống chạy từ gan đến ruột non để mang mật, đây là một chất lỏng giúp tiêu hóa thức ăn. Loại ung thư này chủ yếu ảnh hưởng đến những người trên 50 tuổi và thường rất hiếm gặp.
• Adenoma tế bào gan là một khối u lành tính và hiếm gặp. Thường xuất hiện ở những phụ nữ dùng thuốc tránh thai trong một thời gian dài. Tuy nhiên, khối u này vẫn có nguy cơ trở thành ung thư.

Một số rối loạn gan được di truyền từ những người trong gia đình. Phổ biến nhất là các trường hợp sau:

• Hemochromatosis là rối loạn do cơ thể hấp thụ quá nhiều chất sắt từ thức ăn. Chất sắt dư thừa tích tụ trong gan, tim hoặc các cơ quan khác, dẫn đến đe dọa tính mạng như bệnh gan, bệnh tim hoặc tiểu đường.
• Hyperoxal niệu tấn công khi nước tiểu có quá nhiều hóa chất gọi là oxalate. Oxalate là một phần tự nhiên trong hệ thống cơ thể và gan tạo ra một chất hóa học để kiểm soát nó. Nếu gan tạo ra quá ít hóa chất đó, oxalate sẽ tích tụ và có thể gây sỏi thận và suy thận.
• Bệnh Wilson làm cho đồng tích tụ trong gan và các cơ quan khác. Các triệu chứng đầu tiên của nó thường xuất hiện ở giai đoạn từ 6 đến 35 tuổi và thường gặp nhất ở tuổi thiếu niên. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến gan mà nó có thể gây ra các vấn đề về thần kinh và tâm thần.
• Thiếu hụt alpha-1 antitrypsin liên quan đến một hóa chất giúp phổi chống lại nhiễm trùng. Gan có chức năng tạo ra chất đó. Nhưng một khi gan có vấn đề, các hóa chất có thể tích tụ và gây ra bệnh gan.

Lạm dụng rượu có thể dẫn đến xơ gan. Tuy nhiên nó không dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ và các trường hợp viêm gan B và C kéo dài.

Uống quá nhiều acetaminophen hoặc các loại thuốc khác có thể gây hại cho gan. Tuân thủ các hướng dẫn về liều lượng trên nhãn và lưu lượng acetaminophen có thể có trong nhiều loại thuốc mà chúng ta thường dùng là một điều hết sức quan trọng để bảo vệ gan.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là khi có quá nhiều chất béo tích tụ bên trong gan. Chất béo dư thừa có thể làm viêm gan. Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu là tình trạng gan bị viêm và tổn thương tế bào dẫn đến tạo thành sẹo gan và gây ra các rối loạn khác, như xơ gan.

Viêm gan nếu không được phát hiện và điều trị sẽ có nguy cơ gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy gan cấp tính và xơ gan.Suy gan cấp tính là bệnh lý xuất hiện sau một tác động gây hại tới gan. Nó có thể xảy ra do dùng quá liều acetaminophen, nhiễm trùng hoặc do thuốc kê đơn. Xơ gan là sự tích tụ của các vết sẹo trong gan. Càng nhiều sẹo thay thế các bộ phận khỏe mạnh của gan, gan càng khó thực hiện công việc của mình và theo thời gian, nó có thể không hoạt động theo đúng chức năng.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Sàng lọc Gan mật, giúp phát hiện virus viêm gan ở giai đoạn sớm ngay cả khi chưa có triệu chứng. Ngoài ra, Gói sàng lọc gan mật toàn diện giúp khách hàng:

• Đánh giá khả năng làm việc của gan thông qua các xét nghiệm men gan;
• Đánh giá chức năng mật; dinh dưỡng lòng mạch;
• Tầm soát sớm ung thư gan;
• Thực hiện các xét nghiệm như: tổng phân tích tế bào máu, khả năng đông máu, sàng lọc viêm gan B,C;
• Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn;
• Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm, cận lâm sàng; các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật.

Nguồn tham khảo: Webmd.com