Các dấu hiệu của bệnh gan liên quan đến rượu

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Nguyễn Quốc Lân - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Gan là cơ quan có khả năng tái tạo nhưng mỗi lần gan lọc rượu thì một số tế bào gan sẽ chết. Đồng nghĩa với việc gan có thể phát triển tế bào mới nhưng lạm dụng rượu kéo dài trong nhiều năm sẽ làm giảm khả năng tái tạo của gan. Bệnh gan liên quan đến rượu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, cách tốt nhất để phòng tránh là không sử dụng tất cả các loại rượu, bia. Trong trường hợp có dấu hiệu bệnh gan do bia rượu cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm.

Bệnh gan do rượu là bệnh liên quan đến các tổn thương gan do uống quá nhiều rượu (lạm dụng rượu). Bệnh gan liên quan đến rượu thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi gan bị tổn thương nghiêm trọng.

Có hai cách lạm dụng rượu gây ra các bệnh gan liên quan đến rượu:

• Uống một lượng lớn rượu trong một khoảng thời gian ngắn có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ và có thể là viêm gan do rượu (ít gặp).
• Uống rượu nhiều hơn giới hạn khuyến cáo có thể gây viêm gan, xơ gan và các loại bệnh gan liên quan đến rượu nghiêm trọng hơn.

Trong nhiều trường hợp, những người mắc bệnh gan liên quan đến rượu không có bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào cho đến khi gan bị tổn thương nặng.

2.1. Triệu chứng ban đầu

Dấu hiệu bệnh gan do rượu lúc đầu sẽ không có triệu chứng rõ ràng, chẳng hạn như:

• Đau bụng
• Ăn không có cảm giác ngon miệng
• Mệt mỏi
• Cảm thấy người không khoẻ
• Bệnh tiêu chảy

2.2. Triệu chứng nặng

Khi gan trở nên tổn thương nghiêm trọng hơn, các triệu chứng rõ ràng và bệnh trở nên nghiêm trọng chẳng hạn như:

• Vàng da và vàng mắt
• Sưng ở chân, mắt cá chân và bàn chân do tích tụ chất lỏng
• Sưng ở bụng gây ra bởi sự tích tụ chất lỏng (cổ trướng)
• Da bị ngứa nặng
• Đầu ngón tay và móng tay cong bất thường
• Lòng bàn tay đỏ
• Giảm cân mất kiểm soát
• Yếu và mất cơ
• Trí nhớ suy giảm hay nhầm lẫn
• Khó ngủ (mất ngủ) và thay đổi tính cách, nguyên nhân bởi sự tích tụ chất độc trong não
• Nôn ra máu
• Chảy máu và bầm tím (như chảy máu cam thường xuyên, chảy máu nướu răng)

Một số biến chứng nghiêm trọng có thể phát triển nếu mắc bệnh gan liên quan đến rượu, bao gồm:

3.1. Tăng áp cửa

Tăng áp cửa là một biến chứng phổ biến của bệnh xơ gan và viêm gan do rượu (ít gặp). Nó xảy ra khi áp lực máu bên trong gan tăng đến mức nghiêm trọng.

Khi gan bị sẹo nghiêm trọng, máu sẽ khó di chuyển hơn. Điều này dẫn đến sự gia tăng áp lực của máu xung quanh ruột. Khi đó, máu phải tìm cách để trở về tim và nó thực hiện bằng cách sử dụng các mạch máu nhỏ hơn. Nhưng những mạch máu này không được thiết kế để vận chuyển máu. Vì vậy, những mạch máu này có thể bị giãn ra và suy yếu (giãn tĩnh mạch).

Nếu áp lực tĩnh mạch cửa tăng quá cao sẽ gây ra giãn tĩnh mạch dẫn đến thành tĩnh mạch bị tách ra và chảy máu. Điều này có thể gây chảy máu lâu dài và dẫn đến tình trạng thiếu máu. Ngoài ra, chảy máu có thể nhanh và lớn khiến cho cơ thể nôn ra máu và đi đại tiện có màu tối giống như màu nhựa đường.

Giãn tĩnh mạch có thể được điều trị bằng cách sử dụng ống nội soi để xác định vị trí giãn tĩnh mạch và sau đó dùng nẹp để cố định lại chỗ tĩnh mạch bị giãn.

3.2. Cổ trướng

Người bệnh bị tăng áp cửa cũng có thể phát triển sự tích tụ chất lỏng trong bụng và xung quanh ruột. Chất lỏng này được gọi là cổ trướng. Ban đầu, có thể điều trị bằng thuốc lợi tiểu. Nhưng nếu tình trạng chất lỏng tích tụ nhiều sẽ sử dụng thủ thuật chích hút để thoát dịch ra ngoài.

Một trong những vấn đề liên quan đến sự phát triển của cổ trướng là nguy cơ nhiễm trùng trong chất lỏng (viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát). Đây là một biến chứng khá nặng và có liên quan đến việc tăng nguy cơ suy thận và tử vong.

3.3. Bệnh não gan

Một trong những chức năng quan trọng nhất của gan là loại bỏ độc tố ra khỏi máu. Nếu gan không làm được điều này do viêm gan hoặc xơ gan thì mức độ độc tố trong máu sẽ tăng lên. Một lượng độc tố cao trong máu do tổn thương gan được gọi là bệnh não gan.

Các triệu chứng của bệnh là: kích động, hoang mang, mất phương hướng, cơ bắp cứng, cơ bị run, khó nói và trường hợp rất nghiêm trọng có thể là hôn mê.

Bệnh não gan có thể phải nhập viện để giúp hỗ trợ các chức năng của cơ thể và sử dụng thuốc để loại bỏ độc tố khỏi máu.

3.4. Nhiễm trùng

Tổn thương gan có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Điều này có thể làm cho cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn, đặc biệt là nhiễm trùng tiết niệu và nhiễm trùng đường hô hấp (như viêm phổi).

3.5. Ung thư gan

Tổn thương gan do uống rượu trong nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan. Ước tính 3-5% số người mắc bệnh xơ gan sẽ phát triển thành ung thư gan mỗi năm.

Để có một lá gan khỏe mạnh đồng nghĩa với việc phòng ngừa các bệnh gan liên quan đến rượu thì không uống tất cả các loại rượu. Nếu thấy có những dấu hiệu bất thường thì nên gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm. Còn với những người nghiện rượu nên được hỗ trợ cai nghiện rượu để cải thiện tình trạng bệnh.

Nguồn tham khảo: nhs.uk