Venetoclax trong điều trị bệnh bạch cầu cấp dòng tủy

Venetoclax là một thuốc kê đơn được sử dụng kết hợp với thuốc khác (azacitidine hoặc decitabine hoặc cytarabine liều thấp) để điều trị bệnh bạch cầu cấp dòng tủy.

Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy (acute myeloid leukemia - AML) là một bệnh lý huyết học mà các tế bào ung thư không chết đi theo chu trình tự nhiên của nó. Ngược lại, chúng nhân lên gấp nhiều lần trong tủy xương, dẫn đến chèn ép các tế bào máu (như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu) khỏe mạnh bình thường.

Venetoclax tác động lên một thành phần trong tế bào của cơ thể có tên là BCL-2, thúc đẩy quá trình chết của tế bào. Thông qua đó, thuốc giúp phục hồi khả năng của cơ thể bắt các tế bào ung thư chết theo chu trình tự nhiên.

Khi quá trình này phục hồi, cơ thể bắt đầu tiêu diệt các tế bào ung thư và sẽ tạo ra các khoảng trống trong tủy xương để các tế bào khỏe mạnh bắt đầu phát triển lại.

Venetoclax được sử dụng đường uống. Nên uống thuốc đều đặn hàng ngày, cùng với bữa ăn. Uống nguyên viên thuốc, không nhai hoặc nghiền viên thuốc. Nếu có vấn đề về nuốt viên thuốc, hãy trao đổi với bác sĩ, dược sĩ.

Liều thuốc có thể được tăng dần trong 1 khoảng thời gian. Trong khoảng thời gian này, cần uống đầy đủ nước để tránh một tình trạng gọi là hội chứng ly giải khối u, xảy ra khi tế bào ung thư bị phá hủy một cách ồ ạt, nhanh chóng.

Nên uống khoảng 2-3 L nước mỗi ngày (trừ khi có hướng dẫn cần hạn chế nước từ các nhân viên y tế) bắt đầu 2 ngày trước khi dùng thuốc liều đầu tiên, trong ngày đầu dùng thuốc và mỗi lần tăng liều.

Ở các lần điều chỉnh liều, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu. Bác sĩ cũng có thể kê thêm dịch truyền và một số thuốc để bảo vệ thận.

Nếu trót quên thuốc và vẫn trong vòng 8 giờ kể từ giờ dùng thuốc, có thể uống bù. Nếu quá khoảng thời gian này, cần bỏ qua và uống liều tiếp theo như bình thường. Nếu bị nôn ra sau khi uống thuốc thì cũng bỏ qua, liều tiếp theo uống như bình thường.

Có một số thuốc sẽ ảnh hưởng đến nồng độ của thuốc trong máu, do đó, cần thông báo cho bác sĩ/dược sĩ biết về các thuốc bạn đang sử dụng, hoặc khi bạn định sử dụng thêm các thuốc khác.

4.1. Hội chứng ly giải khối u

Việc điều trị với một lượng lớn các tế bào ung thư trong cơ thể sẽ tăng nguy cơ gặp phải hội chứng ly giải khối u. Điều này xảy ra là do các tế bào ung thư bị chết hàng loạt và giải phóng ồ ạt các chất bên trong ra ngoài. Bác sĩ có thể sẽ cho bạn sử dụng một số thuốc để dự phòng, ví dụ bù thêm dịch truyền, sử dụng thuốc allopurinol.

Nếu bạn có các dấu hiệu như buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc mệt mỏi, uể oải, hãy thông báo ngay cho bác sĩ/dược sĩ/điều dưỡng. Hội chứng ly giải khối u này cũng ảnh hưởng đến chức năng thận. Theo dõi lượng nước tiểu và thông báo lại nếu bạn thấy tiểu ít hơn hoặc không đi tiểu được.

4.2. Giảm bạch cầu

Các tế bào bạch cầu đóng vai trò quan trọng chống lại các tác nhân nhiễm trùng. Khi điều trị với venetoclax, số lượng bạch cầu sẽ bị giảm nên cơ thể sẽ có nguy cơ bị nhiễm khuẩn cao hơn. Hãy thông báo ngay cho bác sĩ/dược sĩ/điều dưỡng nếu bị sốt (thân nhiệt từ 38 độ C trở lên), đau họng, khó thở, ho, tiểu buốt hoặc có các vết thương khó lành.

Để phòng ngừa nhiễm khuẩn, cần giữ gìn vệ sinh (vệ sinh tay, răng miệng, cơ thể thường xuyên), hạn chế tới các chỗ đông người hoặc gặp gỡ những người ốm, đeo găng tay hoặc mặc đồ bảo hộ khi làm vườn, tránh xử lý các chất thải của động vật...

4.3. Giảm hồng cầu (thiếu máu)

Hồng cầu chịu trách nhiệm mạng oxy tới các mô trong cơ thể. Khi số lượng hồng cầu giảm, bạn có thể cảm thấy yếu hoặc mệt mỏi. Hãy thông báo cho bác sĩ/dược sĩ/điều dưỡng nếu thấy khó thở, đau tức ngực. Trong một số trường hợp, nếu hồng cầu thấp quá, có thể sẽ cần truyền máu.

4.4. Giảm tiểu cầu

Tiểu cầu giúp tạo cục máu đông. Khi số lượng tiểu cầu thấp thì sẽ có nguy cơ chảy máu cao hơn. Hãy thông báo với bác sĩ/dược sĩ/điều dưỡng nếu bị bầm tím không rõ nguyên nhân, chảy máu (chảy máu cam, chảy máu chân răng, đái ra máu, đi ngoài ra máu...). Trong một số trường hợp khi tiểu cầu thấp quá thì có thể cần phải truyền tiểu cầu.

Để giảm nguy cơ chảy máu, nên tránh chơi các môn thể thao đối kháng hoặc có nguy cơ cao bị chấn thương hoặc chảy máu. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ/dược sĩ trước khi sử dụng các thuốc giảm đau. Cần lựa chọn bàn chải mềm và chải răng nhẹ nhàng.

4.5. Một số tác dụng không mong muốn khác

Có thể gặp bao gồm: nôn, buồn nôn, tiêu chảy, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, đau khớp, phù ngoại vi...

Hiện tại, Venetoclax có sẵn tại Hệ thống Y tế Vinmec, nếu muốn biết thêm về các tác dụng không mong muốn cũng như cách quản lý chúng, người bệnh có thể trao đổi thêm với bác sĩ/dược sĩ/điều dưỡng.

Nguồn tham khảo: venclexta.com, oncolink.org, eviq.org.au