Thuốc Disulfiram: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Disulfiram là một loại thuốc được sử dụng để điều trị chứng nghiện rượu. Cơ chế hoạt động của thuốc Disulfiram là bằng cách ngăn chặn một loại enzyme phân hủy chất cồn trong cơ thể. Điều này có nghĩa là khi những người đang dùng disulfiram có uống rượu, họ sẽ gặp phải các triệu chứng khó chịu được gọi là “phản ứng aldehyde” mà sẽ dần dần bỏ rượu.

Disulfiram là một loại thuốc được sử dụng để điều trị rối loạn sử dụng rượu. Vai trò của thuốc Disulfiram thể hiện qua khả năng ngăn chặn sự phân hủy rượu trong cơ thể. Điều này dẫn đến sự tích tụ của một hợp chất độc hại liên quan đến rượu là “phản ứng aldehyde”, có thể khiến những người uống rượu trong khi dùng thuốc này vô cùng khó chịu. Chính phản ứng này giúp khuyến khích mọi người tránh uống rượu trong khi dùng thuốc.

Disulfiram sẽ bắt đầu tác dụng ngay sau khi dùng một liều và sẽ tiếp tục phát huy tác dụng này trong khoảng 1-2 tuần sau liều cuối cùng của thuốc.

Những người bắt đầu dùng disulfiram không nên dùng liều đầu tiên của thuốc cho đến ít nhất 12 giờ sau lần uống rượu cuối cùng.

Nếu dùng disulfiram quá sớm sau khi uống rượu sẽ gây ra phản ứng có thể dẫn đến bệnh nặng. Các triệu chứng của phản ứng này bao gồm buồn nôn và nôn, đau đầu dữ dội, đỏ bừng, chóng mặt, đổ mồ hôi và đau ngực. Trong một số trường hợp, người bệnh còn cảm thấy khó thở, mờ mắt, ngất xỉu, lú lẫn và nhịp tim không đều khi dùng disulfiram với rượu hoặc các sản phẩm có chứa cồn nói chung. Phản ứng có thể xảy ra đến 2 tuần sau khi ngừng dùng disulfiram. Điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ hoặc dược sĩ để tìm hiểu về các loại thuốc hoặc thực phẩm có thể chứa cồn và nên tránh trong thời gian dùng disulfiram.

Người nghiện rượu cũng cần nhớ không ngừng dùng thuốc disulfiram ngay cả khi đã cảm thấy tình trạng tốt hơn. Chỉ có bác sĩ, dược sĩ hay chuyên gia cai nghiện rượu mới có thể xác định thời gian điều trị phù hợp với từng bệnh cảnh. Việc ngưng dùng thuốc disulfiram không theo kế hoạch có thể làm tăng nguy cơ tái phát chứng nghiện rượu.

Bệnh nhân bị chứng rối loạn sử dụng chất kích thích nói chung, nghiện rượu nói riêng là có nguy cơ cao bị trầm cảm và có ý định tự tử. Theo đó, nếu nhận thấy bản thân có bất kỳ ý nghĩ nào về việc tự làm hại, cần gọi cho cảnh sát, bác sĩ hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất.

Cần báo cho tất cả các bác sĩ và dược sĩ về việc đang dùng disulfiram nếu cần dùng bất kỳ loại thuốc khác, đặc biệt là thuốc không kê đơn cho các triệu chứng ho và cảm lạnh. Những loại thuốc này có thể chứa một lượng nhỏ rượu có thể tương tác với disulfiram.

Các tác động của disulfiram đối với thai nhi khi dùng cho phụ nữ có thai hiện chưa rõ ràng, có khả năng là disulfiram đi qua nhau thai và có thể được chuyển sang thai nhi. Các báo cáo về việc sử dụng disulfiram trong thai kỳ đã báo cáo một số trường hợp bị dị tật bẩm sinh; tuy nhiên, một số trong số đó thường liên quan đến việc tiếp xúc với rượu trong thai kỳ. Theo đó, chỉ nên dùng disulfiram trong thai kỳ nếu thấy lợi ích cao hơn nguy cơ đối với thai nhi.

Đối với phụ nữ đang cho con bú, vì khả năng disulfiram sẽ đi vào sữa mẹ và chưa rõ tác dụng của disulfiram đối với em bé, tốt nhất cần tránh dùng thuốc Disulfiram trong giai đoạn này.

Viên nén uống Disulfiram thường được dùng một lần mỗi ngày vào buổi sáng. Trong trường hợp thuốc gây ra cảm giác buồn ngủ, người bệnh có thể uống thuốc vào buổi tối.

Nên dùng viên nén disulfiram với thức ăn có thể làm giảm khó chịu vùng bụng. Nếu cảm thấy không thể nuốt nguyên viên thuốc, người dùng có thể nghiền nát và trộn chúng với nước hoặc nước trái cây.

Mọi người có thể được dùng liều thử nghiệm 250mg mỗi ngày để đảm bảo khả năng dung nạp thuốc. Nếu dung nạp được ở liều thấp, có thể tăng liều lên thành 500mg mỗi ngày.

Người dùng nên sử dụng lịch, hộp đựng thuốc, đồng hồ báo thức hoặc cảnh báo trên điện thoại di động để giúp việc nhớ uống thuốc đều đặn hàng ngày. Trong trường hợp bỏ lỡ một liều thuốc disulfiram, hãy dùng ngay khi nhớ ra trừ khi đã đến gần với thời điểm dùng liều tiếp theo. Không tăng gấp đôi liều tiếp theo hoặc uống nhiều hơn liều thuốc đã được chỉ định.

Trong thời gian dùng thuốc Disulfiram, cần tránh uống rượu cũng như nên tránh tiếp xúc với các sản phẩm có chứa cồn, chẳng hạn như cồn tẩy rửa, thuốc tẩy rửa sau cạo râu, một số loại nước súc miệng, nước hoa, chất khử trùng tay và một số loại thuốc xịt tóc. Những sản phẩm này có thể chứa một loại cồn có thể làm tăng tác dụng của thuốc disulfiram và khiến người dùng cảm thấy buồn nôn. Lưu ý rằng một số sản phẩm thực phẩm nhất định, chẳng hạn như giấm, kombucha, nước sốt và một số hương liệu, cũng có thể chứa cồn và nên tránh.

Trong trường hợp tự ý dùng quá liều thuốc Disulfiram, người dùng sẽ có cảm giác buồn nôn, nôn, chóng mặt, buồn ngủ, mất phối hợp, cử động cơ bất thường, giảm cảm giác thèm ăn, hưng phấn, không thể nói bình thường, co giật và hôn mê. Nếu tình trạng này xảy ra, hãy gọi cho bác sĩ hay đến ngay các phòng cấp cứu để được can thiệp kịp thời.

Cho đến nay, không có vấn đề ngoài ý muốn nào được biết đến liên quan đến việc sử dụng disulfiram lâu dài. Đây được xem là một loại thuốc an toàn và hiệu quả khi được sử dụng đúng theo chỉ dẫn. Tuy vậy, tương tự những loại thuốc khác, thuốc Disulfiram cũng có thể có các tác dụng không mong muốn nhất định.

Các tác dụng phụ thường gặp khi dùng thuốc Disulfiram là buồn ngủ, nhức đầu, mệt mỏi, nổi mụn hoặc cảm thấy có dư vị kim loại trong miệng.

Tác dụng phụ hiếm gặp hay nghiêm trọng đã được báo cáo là đau dây thần kinh hoặc tổn thương dây thần kinh, rối loạn tâm thần, phát ban da và thay đổi chức năng gan hoặc suy gan.

Thuốc Disulfiram không nên được sử dụng ở những người mắc các bệnh lý tim mạch vì sẽ làm tăng các biến cố tim mạch.

Trong thời gian dùng thuốc disulfiram, điều rất quan trọng là phải tránh các sản phẩm có chứa cồn, chẳng hạn như xirô trị ho và cảm, thuốc giảm đau, thuốc bổ và một số loại thuốc xoa bóp cơ. Nếu dùng chung với thuốc disulfiram, những sản phẩm này có thể gây buồn nôn, nôn mửa, đổ mồ hôi và đau đầu và trong một số trường hợp hiếm hoi có thể dẫn đến khó thở và nhịp tim không đều. Tốt nhất là cần khai báo với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ loại thuốc mới nào, cả thuốc không kê đơn hoặc có kê đơn, trong khi dùng thuốc disulfiram.

Khi dùng chung với một loại thuốc cannabinoid được gọi là dronabinol (Syndros®), thuốc disulfiram có thể gây ra triệu chứng co thắt bụng, buồn nôn, nôn mửa và đau đầu. Do đó, không nên dùng disulfiram trong vòng 14 ngày kể từ ngày dùng thuốc này.

Thuốc Disulfiram có thể làm tăng nồng độ phenytoin trong máu, một loại thuốc dùng để điều trị co giật, nên có thể làm tăng tác dụng ngoại ý.

Một số thuốc kháng sinh hoặc thuốc điều trị HIV, chẳng hạn như metronidazole, ritonavir hoặc lopinavir, có thể làm tăng tác dụng phụ của thuốc disulfiram nếu dùng kết hợp.

Dùng thuốc disulfiram với kháng sinh isoniazid có thể khiến người dùng đi đứng không vững. Theo đó, cần cẩn thận khi đứng, đi bộ và lái xe, điều khiển máy móc nếu dùng kết hợp thuốc này.

Thuốc Disulfiram có thể làm tăng tác dụng của các thuốc làm loãng máu, làm tăng nguy cơ chảy máu. Do đó, tham vấn ý kiến bác sĩ về việc giảm liều thuốc làm loãng máu khi dùng thuốc disulfiram hay không.

Tóm lại, thuốc Disulfiram là một loại thuốc được sử dụng với mục tiêu cai nghiện rượu. Cần nhớ là đây không phải là phương cách duy nhất mà hiệu quả của thuốc sẽ tối ưu khi được sử dụng cùng với các phương pháp điều trị và tư vấn khác. Trong một số trường hợp, thuốc Disulfiram sẽ thích hợp hơn cho những người đã qua quá trình cai nghiện và đã ngừng uống rượu như một biện pháp ngăn chặn việc uống thêm rượu. Theo đó, cần tuân thủ về liều lượng và các lưu ý khi dùng thuốc để đạt mục tiêu lâu dài.

Nguồn tham khảo: webmd.com, nps.org.au, sahealth.sa.gov.au