Thuốc Axiron: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Dung dịch thuốc này có chứa testosterone. Nó được sử dụng để thay thế hormone nam ở bệnh nhân không có khả năng sản xuất đủ testosterone (thiểu năng sinh dục). Thuốc này được hấp thụ qua da, đi vào máu và giúp cơ thể bạn đạt mức testosterone bình thường.

Testosterone giúp cơ thể phát triển và duy trì các đặc điểm giới tính nam, chẳng hạn như giọng nói trầm và lông trên cơ thể. Nó cũng giúp duy trì cơ bắp và ngăn ngừa mất xương, cần thiết cho khả năng, ham muốn tình dục tự nhiên.

Axiron được chỉ định để điều trị thay thế ở nam giới đối với các tình trạng liên quan đến sự thiếu hụt hoặc không có testosterone nội sinh.

• Suy sinh dục nguyên phát (bẩm sinh hoặc mắc phải): suy tinh hoàn do các bệnh lý như thiểu năng tinh hoàn, xoắn hai bên, viêm tinh hoàn, hội chứng viêm tinh hoàn biến mất, cắt bỏ tinh hoàn, hội chứng Klinefelter, hóa trị liệu, hoặc tổn thương do rượu hoặc kim loại nặng gây ra. Những người đàn ông này thường có nồng độ testosterone trong huyết thanh thấp và gonadotropins (FSH, LH) trên mức bình thường.
• Suy sinh dục thứ phát (bẩm sinh hoặc mắc phải): thiếu hụt gonadotropin hoặc hormone giải phóng hormone hoàng thể (LHRH) hoặc tổn thương tuyến yên-vùng dưới đồi do khối u, chấn thương hoặc bức xạ. Những người này có nồng độ testosterone trong huyết thanh thấp nhưng có gonadotropins ở mức bình thường hoặc thấp.

Axiron chống chỉ định ở nam giới bị ung thư biểu mô của vú hoặc ung thư biểu mô đã biết hoặc nghi ngờ của tuyến tiền liệt.

Thuốc chống chỉ định ở phụ nữ đang, hoặc có thể mang thai, hoặc đang cho con bú. Axiron có thể gây phản ứng có hại nghiêm trọng ở thai nhi và trẻ bú mẹ. Nếu phụ nữ mang thai tiếp xúc với Axiron, cô ấy phải được kiểm tra về nguy cơ có thể xảy ra cho thai nhi.

Axiron là một dung dịch trong suốt đựng trong một chai bơm với hàm lượng 30 miligam (mg) mỗi lần bơm. Nó có chứa thêm 1 nắp đựng mà bạn sử dụng để bôi thuốc lên da. Khi sử dụng Axiron lần đầu tiên, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cách khởi động ống bơm bằng cách nhấn mạnh ống bơm ba lần, bỏ đi lượng thuốc ở 3 lần bơm đầu tiên. Việc mồi bơm này chỉ nên được thực hiện trước lần sử dụng đầu tiên của mỗi lọ thuốc. Giữ dụng cụ bôi thuốc thẳng đứng, dùng nó để bôi thuốc lên vùng da sạch và khô dưới nách theo chỉ dẫn của bác sĩ, thường một lần mỗi ngày vào buổi sáng. Tránh bôi thuốc này lên vùng da bị tổn thương hoặc bị kích ứng. Sau khi thoa, không dùng ngón tay hoặc bàn tay xoa trực tiếp vào dung dịch. Nếu liều lượng của bạn yêu cầu bạn bôi nhiều thuốc hơn vào cùng một vùng nách, hãy đợi thuốc khô trước khi bôi thêm thuốc. Không bôi thuốc này cho các khu vực khác của cơ thể, bao gồm cả bộ phận sinh dục (dương vật hoặc bìu).

Liều lượng thuốc dựa trên tình trạng sức khỏe của bạn, các kết quả xét nghiệm và đáp ứng với điều trị. Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ cẩn thận về số lần bơm chính xác cho mỗi liều.

Sau khi thoa thuốc, chờ vài phút cho chỗ bôi thuốc khô hoàn toàn trước khi mặc quần áo. Đảm bảo luôn mặc quần áo (chẳng hạn như áo phông) để che chỗ bôi thuốc cho đến khi bạn rửa sạch chỗ đó bằng xà phòng và nước. Tránh bơi lội, tắm rửa hoặc hoạt động gây đổ mồ hôi nhiều trong tối đa hai giờ sau khi sử dụng thuốc.

Sau khi bôi thuốc này, rửa sạch cốc bôi thuốc dưới vòi nước chảy và sau đó thấm khô bằng khăn giấy. Lắp lại dụng cụ và nắp vào chai. Rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước.

Các tác dụng phụ phổ biến nhất của Axiron bao gồm: Mẩn đỏ hoặc kích ứng tại nơi bôi thuốc, đau đầu, ỉa chảy, nôn, nổi mụn.

Ngoài ra, Axiron có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng bao gồm: mề đay, khó thở, sưng phù mặt, môi, lưỡi, họng, buồn nôn dai dẳng, nôn, đau bụng, vàng mắt, vàng da, sưng bàn tay, bàn chân hoặc mắt cá chân, đau hoặc to vú, thở rất chậm hoặc nông, khó tiểu, tiểu đêm, thay đổi tinh thần hoặc tâm trạng, trầm cảm, kích động, đau tinh hoàn, nhịp tim nhanh hoặc không đều, thở ngắn, thở nhanh, đau ngực, hàm và cánh tay trái, đổ mồ hôi bất thường, lú lẫn, chóng mặt đột ngột, ngất xỉu, đau, sưng hoặc nóng ở bắp chân, đau đầu đột ngột hoặc dữ dội, khó nói, yếu ở một bên của cơ thể, thị lực giảm, run, giảm sản xuất tinh trùng.

Lạm dụng thuốc chứa testosterone có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như bệnh tim (bao gồm đau tim), đột quỵ, bệnh gan, các vấn đề về tâm thần, hành vi dùng thuốc bất thường hoặc phát triển xương không đúng cách (ở thanh thiếu niên). Không tăng liều hoặc sử dụng thuốc này thường xuyên hơn hoặc lâu hơn so với liều được kê. Khi lạm dụng testosterone, bạn có thể có các triệu chứng cai nghiện thuốc (như trầm cảm, khó chịu, mệt mỏi) khi đột ngột ngừng thuốc. Các triệu chứng này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

• Trước khi sử dụng thuốc này, hãy cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết bệnh sử của bạn, đặc biệt là: ung thư vú (nam giới), các vấn đề về tuyến tiền liệt (ung thư, phì đại tuyến tiền liệt hoặc tăng sản tuyến tiền liệt lành tính BPH), chứng ngưng thở khi ngủ, mức cholesterol cao, ung thư xương, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch (như suy tim, đau tim), đột quỵ, cục máu đông.
• Ở những bệnh nhân bị tiểu đường, đặc biệt là những người đang dùng insulin, testosterone có thể làm giảm lượng đường trong máu của bạn. Hãy lưu ý để điều trị hạ đường máu trong khi bạn đang sử dụng thuốc này. Hãy cho bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng của hạ đường huyết như đột ngột đổ mồ hôi, run rẩy, tim đập nhanh, đói, mờ mắt, chóng mặt, ngứa ran ở tay, chân.
• Tiếp xúc trực tiếp với vùng bôi thuốc có thể khiến người khác phơi nhiễm thứ phát với thuốc này. Phụ nữ và trẻ em nên tránh tiếp xúc với bất kỳ khu vực da bôi thuốc nào của bệnh nhân. Hãy rửa kỹ vùng da bôi thuốc bằng nước và xà phòng nếu bạn muốn tiếp xúc da kề da với người khác. Nếu phụ nữ hoặc trẻ em tiếp xúc với vùng bôi thuốc, vùng da đó trên người phụ nữ hoặc trẻ em phải được rửa sạch bằng xà phòng và nước ngay lập tức.
• Nếu thuốc này vô tình dính vào mắt, hãy rửa mắt ngay bằng nước ấm sạch.
• Một số nam giới, đặc biệt là người lớn tuổi, có nguy cơ cao bị ung thư tuyến tiền liệt hoặc phì đại tuyến tiền liệt khi sử dụng thuốc này. Do đó, cần kiểm tra nguy cơ mắc các vấn đề về tuyến tiền liệt của bạn trước khi bắt đầu dùng testosterone.
• Trẻ em có thể nhạy cảm hơn với các tác dụng phụ của thuốc này, thuốc có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương. Vì vậy, cần theo dõi chiều cao của trẻ theo định kỳ.
• Phụ nữ không nên dùng thuốc này. Phụ nữ vô tình tiếp xúc với thuốc có thể bị tác dụng phụ do testosterone. Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng ở nữ giới như thay đổi lông trên cơ thể hoặc mọc nhiều mụn trứng cá, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Phụ nữ có thai hoặc cho con bú phải tránh tiếp xúc với thuốc này. Thuốc này có thể gây hại cho thai nhi hoặc trẻ đang bú mẹ.

Theo kết quả nghiên cứu được đăng trên tạp chí Clinical Endocrinology, các loại thuốc bôi như Axiron an toàn và hiệu quả để tăng mức testosterone và cải thiện chất lượng cuộc sống ở nam giới có mức testosterone thấp. Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cảnh báo người dùng rằng liệu pháp testosterone thay thế này có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ ở một số người. FDA khuyến khích nam giới nên theo dõi sức khỏe thường xuyên khi sử dụng các sản phẩm này.

Nguồn tham khảo: webmd.com, rxlist.com