Các bệnh lành tính ở vú

Bệnh lành tính ở vú làm tăng nguy cơ xuất hiện các u cục ở vú. Một số loại bệnh vú làm tăng nguy cơ ung thư vú. Khi xuất hiện có dấu hiệu bất thường ở vú bạn đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị.

Cả phụ nữ và nam giới đều có thể phát triển các khối u lành tính (không phải ung thư) ở vú. Tình trạng này được gọi là bệnh vú lành tính. Mặc dù những thay đổi này không gây ung thư hoặc đe dọa tính mạng nhưng chúng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú sau này.

Một số bệnh lành tính ở vú thường gặp bao gồm áp xe vú, xơ nang tuyến vú, thay đổi sợi bọc tuyến vú.

1.1 Bệnh lành tính ở vú phổ biến như thế nào?

Các cục u lành tính ở vú khá thường gặp ở phụ nữ. Có tới một nửa tổng số phụ nữ sẽ trải qua những thay đổi tế bào sợi gây ra các khối u không phải ung thư ở một thời điểm nào đó trong cuộc đời của họ. Sự dao động hóc môn thường gây ra những thay đổi trong đặc điểm mô vú.

1.2 Ai có thể mắc bệnh lành tính ở vú?

Bệnh lành tính ở vú có thể ảnh hưởng đến mọi giới tính. Đàn ông có thể phát triển vú to, sưng lớn với các cục u, một tình trạng được gọi là nữ hóa tuyến vú. Nguy cơ mắc bệnh vú lành tính của bạn sẽ tăng lên nếu:

• Có tiền sử gia đình bị ung thư vú hoặc bệnh vú lành tính.
• Sử dụng liệu pháp thay thế hóc môn.
• Mất cân bằng nội tiết tố.

Có nhiều loại bệnh vú lành tính khác nhau. Hầu hết các loại sau đây không làm tăng nguy cơ ung thư vú và không cần điều trị:

• U nang vú: Có đến một phần tư khối u vú là những u nang chứa đầy chất lỏng. U nang vú có thể mềm và nổi cục, nhưng chúng không khiến bạn dễ bị ung thư. U nang thường tự biến mất mà không cần điều trị.
• U sợi tuyến: Đây là những khối u vú đặc không phải ung thư phổ biến nhất được tìm thấy ở phụ nữ từ 15 đến 35 tuổi. U sợi tuyến không làm tăng nguy cơ ung thư vú và thường tự biến mất.
• Thay đổi sợi bọc tuyến vú: Nồng độ hóc môn thay đổi có thể làm cho vú có cảm giác vón cục, đặc và mềm, đặc biệt là ngay trước kỳ kinh nguyệt. Phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi có nhiều khả năng bị thay đổi sợi bọc tuyến vú, những thay đổi này sẽ tự biến mất mà không cần điều trị.
• Tăng sản tuyến vú: Tình trạng này xảy ra do sự phát triển quá mức của các tế bào lót ống dẫn hoặc nhu mô tuyến vú. Tình trạng được gọi là tăng sản thông thường không làm tăng nguy cơ ung thư vú và không cần điều trị. Nếu bạn bị tăng sản không điển hình, bác sĩ của bạn có thể khuyên bạn nên phẫu thuật cắt bỏ mô vú bị ảnh hưởng vì tình trạng này có thể khiến bạn dễ bị ung thư vú hơn.
• U nhú trong ống dẫn trứng: Những khối u nhỏ giống như mụn cơm này hình thành bên trong ống tuyến vú gần núm vú. U nhú trong ống dẫn trứng có thể gây tiết dịch núm vú bất thường. Tình trạng này ảnh hưởng phổ biến nhất đến phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi. Nguy cơ ung thư của bạn sẽ tăng lên nếu bạn có từ năm u nhú trở lên cùng một lúc. Phẫu thuật có thể loại bỏ những khối u này và giảm nguy cơ ung thư.
• Chứng ectasia ống tuyến vú: Phụ nữ trong độ tuổi mãn kinh và sau mãn kinh dễ bị chứng ectasia ống tuyến vú hơn. Bạn có thể gặp phải tình trạng núm vú bị thụt vào trong hoặc tiết dịch ở núm vú khi các ống dẫn sữa bị sưng, viêm bị tắc. Tình trạng này còn được gọi là viêm tuyến vú, và không làm tăng nguy cơ ung thư nhưng có thể dẫn đến biến chứng áp xe vú. Bạn có thể cần dùng thuốc kháng sinh nếu nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra viêm và tắc nghẽn. Nếu không, bạn không cần điều trị.
• Hoại tử mỡ do chấn thương: Những cục u ở vú này hình thành khi mô sẹo thay thế mô vú bị tổn thương do chấn thương, phẫu thuật hoặc xạ trị. Những cục u này không làm tăng nguy cơ ung thư và không cần điều trị.

Các nguyên nhân phổ biến của khối u vú không phải ung thư bao gồm:

• Thay đổi mô vú (xơ nang tuyến vú).
• Nhiễm trùng vú (viêm vú)
• Mô sẹo do chấn thương vú.
• Sự dao động của hóc môn, đặc biệt là trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc mãn kinh.
• Sử dụng thuốc, chẳng hạn như các biện pháp tránh thai nội tiết (thuốc tránh thai) và liệu pháp thay thế hóc môn.
• Lạm dụng đồ uống có cồn.

Bạn có thể nhận thấy những thay đổi ở vú hoặc một khối u khi tự khám vú, trong khi tắm hoặc mặc quần áo. Đôi khi chụp Xquang tuyến vú phát hiện những thay đổi này. Bên cạnh một khối u ở vú, các dấu hiệu khác của bệnh vú lành tính bao gồm:

• Đau vú.
• Tiết dịch núm vú.
• Thay đổi kích thước, hình dạng hoặc đường viền vú.
• Núm vú bị thụt vào trong, nhăn nheo hoặc có vảy.
• Vú có má lúm đồng tiền, lõm hoặc có vảy.

5.1 Chẩn đoán

Nếu bạn cảm thấy có khối u hoặc nhận thấy những thay đổi ở vú, hãy đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn ngay lập tức. Đôi khi, chụp Xquang tuyến vú hoặc thăm khám với bác sĩ lâm sàng có thể phát hiện ra sự thay đổi lần đầu tiên. Bác sĩ của bạn có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm sau:

• Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, bao gồm chụp Xquang tuyến vú, siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI).
• Xét nghiệm tế bào học dịch tiết núm vú bất thường để kiểm tra sự hiện diện của các tế bào ung thư.
• Sinh thiết vú bằng kim lõi nhỏ dưới hướng dẫn của phương tiện chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ hoặc sinh thiết mô để xét nghiệm tế bào ung thư.

5.2 Điều trị

Hầu hết các loại bệnh lành tính ở vú không cần điều trị. Bác sĩ có thể sẽ đề nghị điều trị nếu bạn bị tăng sản tuyến vú không điển hình hoặc một loại bệnh vú lành tính khác làm tăng nguy cơ ung thư vú trong tương lai. Nếu bạn cảm thấy đau, khó chịu hoặc tăng nguy cơ ung thư, các phương pháp điều trị này có thể giúp:

• Chọc hút bằng kim nhỏ để dẫn lưu các nang chứa đầy dịch.
• Phẫu thuật loại bỏ khối u (cắt bỏ khối u).
• Thuốc kháng sinh uống cho các bệnh nhiễm trùng như viêm vú, áp xe vú.

Sự thay đổi nồng độ hóc môn khi mang thai có thể gây ra các khối u ở vú, căng vú và tiết dịch bất thường ở núm vú. Bạn cũng có nhiều khả năng gặp phải những thay đổi lành tính ở vú hoặc bị nhiễm trùng vú, được gọi là viêm vú, khi cho con bú. Những thay đổi ở vú khi mang thai hoặc cho con bú hiếm khi là ung thư. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu bất thường bạn đến các sơ sở y tế uy tín để thăm khám và chẩn đoán

Bạn không thể làm gì nhiều để giảm nguy cơ mắc bệnh vú lành tính. Những hành động này có thể làm giảm nguy cơ ung thư và giúp phát hiện bệnh sớm khi bệnh dễ điều trị nhất:

• Kiểm tra chụp X-quang tuyến vú thường xuyên.
• Tự kiểm tra để làm quen với hình dáng và cảm giác của vú.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Luyện tập thể dục đều đặn.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
• Uống rượu có chừng mực hoặc hoàn toàn không sử dụng chất uống có cồn.
• Từ bỏ việc hút thuốc.
• Xem xét lại việc sử dụng liệu pháp thay thế hóc môn.
• Chuyển sang phương án ngừa thai không dùng hóc môn.

Phần lớn phụ nữ bị bệnh vú lành tính không phát triển thành ung thư vú. Nếu bạn mắc một loại bệnh làm tăng nguy cơ ung thư, bạn nên kiểm tra ung thư thường xuyên hơn.