Gãy xương mũi và cách điều trị

Do rất nhiều yếu tố khác nhau nên bất kì ai cũng có thể bị gãy xương mũi. Nhưng không phải ai cũng nhận biết được tình trạng này và cách xử trí gãy xương mũi sao cho đúng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết dấu hiệu gãy xương mũi và cách điều trị hiệu quả.

Mũi là một bộ phận nằm ở trung tâm của khuôn mặt cho nên rất dễ chịu ảnh hưởng từ các tác động từ ngoại lực dẫn đến tổn thương. Các trường hợp gãy xương mũi nhẹ thì người bệnh có thể gặp tình trạng sưng và chảy máu mũi với số lượng ít trong thời gian ngắn. Tuy nhiên nếu trường hợp bị gãy xương nghiêm trọng, mũi sẽ bị biến dạng hoặc nghiêng lệch, người bệnh sẽ bị chảy máu nhiều hơn, tắc lỗ mũi hoặc lệch vách ngăn dẫn đến khó thở hoặc nguy hiểm hơn đó là chảy dịch não tủy...

Gãy xương mũi được phân chia thành các loại như sau:

• Gãy di lệch sang bên (xương hoặc vách ngăn)
• Gãy không di lệch
• Gãy hỗn hợp
• Gãy nén

Sau khi chịu tác động mạnh vào khu vực sống mũi, người bệnh sẽ cảm thấy sưng đau, bầm tím hoặc xuất hiện vết xây xước ở da vùng mũi, biến dạng mũi, chảy máu mũi hoặc nghẹt tắc mũi, chảy máu cam, khó thở ở một hoặc cả hai bên mũi,

Vậy khi nào người bệnh nên đến gặp bác sĩ hoặc là đến trung tâm y tế? Khi người bệnh xuất hiện triệu chứng bao gồm có:

• Mũi bị biến dạng sau khi chấn thương
• Người bệnh có sử dụng thuốc giảm đau tuy nhiên không có tác dụng
• Tình trạng sưng và đau không có thuyên giảm sau 3 ngày
• Người bệnh thường xuyên bị chảy máu cam
• Xuất hiện vết cắt lớn trên khuôn mặt hoặc có vết thương hở lớn trên mũi
• Xuất hiện các cục máu đông ở vách ngăn, gây đau, sưng hoặc tắc thở
• Gặp tình trạng nhức đầu dữ dội kèm mờ mắt hoặc nhìn đôi
• Đau hoặc cứng cổ đi theo đó là cảm giác tê hoặc ngứa ran ở cánh tay

Bất kỳ tác động mạnh cũng có thể để là nguyên nhân ăn dẫn đến gãy sống mũi. Sau đây là một số các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Đập, ngã làm mũi bị chấn thương.
• Bị va đập mạnh vào mũi
• Chơi thể thao và gặp lực tác động rất mạnh vào mũi.
• Nguyên nhân do người bệnh bị tai nạn.
• Với các đối tượng là người lớn tuổi và trẻ em nhỏ thường là nhóm có nguy cơ bị gãy xương mũi cao hơn vì họ dễ bị té ngã.

Các bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán gãy xương mũi dựa trên việc kiểm tra thể chất, Nếu người bệnh bị đau nhiều bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc gây tê cục bộ để làm tê mũi trước khi kiểm tra thể chất. Bác sĩ sẽ ấn nhẹ vào bên ngoài mũi và các vùng xung quanh mũi hoặc có thể sẽ kiểm tra bên trong đường mũi của bệnh nhân để xem xét các dấu hiệu của gãy xương mũi.

Khi nhận thấy bệnh nhân có thể gặp tình trạng chấn thương mũi nghiêm trọng đi cùng với các chấn thương mặt, bác sĩ sẽ chỉ định yêu cầu chụp X quang hoặc CT để xác định mức độ tình trạng chấn thương.

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào triệu chứng mà người bệnh gặp phải để chỉ định điều trị y tế ngay lập tức hoặc có thể tự sơ cứu tại nhà

5.1. Sơ cứu tại nhà

Phương pháp này áp dụng cho các bệnh nhân bị gãy xương mũi nhưng không nghiêm trọng, các bước thực hiện bao gồm có:

• Khi xuất hiện tình trạng chảy máu mũi, người bệnh nên ngồi xuống và nghiêng người ra phía trước đồng thời thở bằng miệng với phương pháp này, người bệnh bệnh có thể để hạn chế được tình trạng máu chảy xuống cổ họng. Nếu tình trạng máu vẫn không ngừng chảy người bệnh nên bóp chặt 2 cánh mũi để hạn chế chảy máu và giúp quá trình đông máu diễn ra.
• Nếu như người bệnh không bị chảy máu mà bị đau thì nên ngước đầu cao để giảm đau nhói hoặc sử dụng thuốc acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil, Motrin) để giảm đau.
• Khi bị sưng hoặc bị bầm tím nhiều, người bệnh có thể sử dụng đá để chườm lạnh vào mũi trong 15-20 phút, 3-4 lần một ngày. Lưu ý, khi có rách da gây chảy máu hoặc có xương gãy trồi qua da thì tuyệt đối không được dùng phương pháp này mà nên đến bệnh viện để có phương pháp điều trị phù hợp.
• Xương sống mũi không giống như các xương khác, không thể dùng phương pháp bó nẹp, bệnh nhân chỉ nên dùng gạc che lại nhằm che đi vùng da bị rách chảy máu hoặc xương gãy hở ra bên ngoài da.

5.2. Điều trị y tế

Tất cả các phương pháp điều trị đều nhằm mục đích giúp khôi phục mũi về hình dáng tự nhiên, giúp đường thở hốc mũi thông thoáng. Do vậy mà càng điều trị càng sớm càng có hiệu quả, nên tránh để lâu quá 10 ngày sẽ gây can xương xấu.

Khi gặp tình trạng gãy xương mũi nghiêm trọng, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị dựa trên phân loại gãy xương mũi. Cụ thể như:

• Với trường hợp gãy xương mũi kín không di lệch: Bác sĩ chỉ định điều trị nội khoa và nghỉ ngơi
• Với trường hợp gãy xương mũi kín có di lệch: Bác sĩ chỉ định nâng xương chính mũi, nắn chỉnh vách ngăn mũi, lấy máu tụ hốc mũi và vách ngăn, đặt meche hốc mũi sau đó đặt nẹp mũi phía ngoài trong thời gian 5 - 7 ngày.
• Với trường hợp gãy xương hở: Bác sĩ chỉ định thay băng làm sạch da, lấy dị vật, khâu vết thương, đặt lại xương, cố định trong, nắn chỉnh vách ngăn, lấy máu tụ, đặt meche mũi từ 3 đến 5 ngày, điều trị nội khoa, đặc biệt là tiêm SAT.

Vậy thời gian điều trị trong vòng bao lâu? Thông thường các trường hợp bị gãy xương mũi sẽ lành lại từ 1 đến 2 tuần. Tuy nhiên, thời gian hồi phục của mỗi bệnh nhân được đánh giá dựa trên các yếu tố sau:

• Phụ thuộc vào tình trạng sưng nề mũi, chảy máu mũi, thông khí mũi và các dấu hiệu tổn thương sọ não.
• Kết quả sau khi nâng xương mũi, thời gian mũi bị sưng nề, sống mũi thẳng không còn lệch vẹo, đường thở thông thoáng.

Chấn thương gãy xương mũi có thể không gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nhưng để lại nhiều biến chứng gây ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ và rối loạn chức năng sinh lý của mũi. Cụ thể như sau:

Gãy sụn: Nếu gãy xương do va đập mạnh như gặp tai nạn ô tô thì cũng có thể dẫn đến bị gãy sụn.

Vách ngăn bị lệch: Gãy mũi có thể gây ra tình trạng lệch vách ngăn. Đây là tình trạng xảy ra khi bức tường mỏng phân chia hai bên mũi hay còn gọi là vách ngăn mũi bị di lệch, gây thu hẹp đường mũi. Khi gặp trường hợp này, người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng các loại thuốc như thuốc thông mũi và thuốc kháng histamine, giúp kiểm soát vách ngăn lệch.

Tụ máu vách ngăn: Khi xuất hiện máu đông trong mũi bị vỡ, tạo ra tình trạng gọi là tụ máu vách ngăn. Tụ máu vách ngăn gây tắc một hoặc cả hai lỗ mũi. Khi gặp biến chứng này, người bệnh cần được làm phẫu thuật nhanh chóng để ngăn ngừa tổn thương sụn.

Để hạn chế bị gãy xương mũi, mỗi người trong chúng ta đều có thể chủ động phòng tránh tình trạng này bằng cách:

• Sử dụng loại giày có lực bám tốt để chống ngã.
• Khi tham gia các môn thể thao có sự tiếp xúc cần mặc đồ bảo vệ mặt để tránh chấn thương cho mũi.
• Nên đội mũ bảo hiểm khi đi tham gia giao thông
• Cần thắt dây an toàn khi ngồi trong ô tô