Đau thắt lưng khi chơi thể thao: Khi nào cần đi khám?

Đau thắt lưng khi chơi thể thao có thể do hiện tượng căng dây chằng hoặc căng cơ ở vùng lưng do thực hiện sai kỹ thuật hoặc tập luyện sai tư thế. Bên cạnh đó, việc không khởi động đúng cách hoặc không kỹ cũng làm gia tăng khả năng chấn thương lưng đặc biệt trong các bộ môn như:

• Tennis là môn đòi hỏi người chơi xoay lưng khi đánh bóng phía trước hoặc đỡ bóng phía sau. Nếu người chơi thực hiện đột ngột và quá mức sẽ khiến cho các bộ phận như đĩa đệm cột sống, cơ gân, dây chằng và các khớp gặp áp lực lớn dẫn tới đau thắt lưng. Điều này có thể xảy ra tương tự như khi chơi cầu lông hoặc bóng chuyền
• Nâng tạ là hoạt động thể thao dễ gây đau lưng nhất do thường xuyên làm gia tăng áp lực lên thắt lưng. Đối với những người trung niên hoặc lớn tuổi khi đĩa đệm cột sống đã mất nước, chất gel bôi trơn khô dần, đĩa đệm ma sát với các đốt xương nhiều hơn nên mỏng đi dễ khiến cột sống gặp chấn thương.
• Golf là môn thể thao yêu cầu nhiều động tác xoay người khi vung gậy, tạo nên lực căng vùng cột sống thắt lưng. Khi lực căng vượt mức chịu đựng hoặc lặp lại trong thời gian dài sẽ gây ra triệu chứng đau và thường xuất hiện ở vùng thắt lưng bên phải (cùng bên với tay thuận khi đánh golf)
• Đạp xe đạp cũng là bộ môn có gây tác động không nhỏ lên cột sống thắt lưng của người tham gia. Các động tác nghiêng hông từ bên này sang bên kia, hoặc có người hay ngồi lệch hẳn mông sang một bên dễ làm lệch xương sống gây căng cơ và đau thắt lưng.

Các chấn thương thắt lưng là phần gần cột sống thường khá nguy hiểm nên bệnh nhân cần đi khám bác sĩ khi có các biểu hiện sau:

• Đau nhói hoặc đau âm ỉ liên tục vùng cột sống thắt lưng
• Cảm giác đau tăng nặng khi ngồi, đứng lâu hoặc chạy nhảy, bớt đau khi nghỉ ngơi
• Càng để lâu thì càng đau thắt lưng nhiều hơn nhất là khi cử động. Cơn đau vùng lưng có thể lan dần xuống mông đùi hoặc háng
• Lưng trở nên đơ cứng, khó khăn trong việc khom cúi người và phải đi ưỡn ngực

Khi gặp phải đau thắt lưng sau chơi thể thao, người chơi cần có các bước xử trí như sau:

• Ngừng chơi ngay lập tức khi triệu chứng đau bắt đầu nhen nhóm
• Thực hiện động tác xoa bóp nhẹ để giãn vùng cơ thắt lưng
• Chỉ cử động khi đã bớt đau và hạn chế tối đa các động tác cũng như tư thế khiến lưng đau nhiều
• Nằm nghỉ theo tư thế mà người bệnh cảm thấy thoải mái nhất
• Dùng túi chườm lạnh ướm vào vùng lưng bị đau
• Nếu sau 48 giờ mà tình trạng đau không thuyên giảm, thậm chí đau hơn hoặc cơn đau lan xuống chân thì bệnh nhân cần được khám chuyên khoa ngay để tránh nguy cơ biến chứng
• Thông thường bệnh nhân sẽ được khám lâm sàng và chỉ định chụp X-quang loại trừ các nguyên nhân dẫn tới đau lưng. Sau đó người bệnh có thể được điều trị bằng vật lý trị liệu, uống thuốc giảm đau và tập những bài tập phục hồi theo hướng dẫn của bác sĩ

Để phòng ngừa đau thắt lưng do luyện tập thể thao, cần xem xét lại tư thế hoặc cường độ tập luyện phù hợp. Tốt nhất nên có huấn luyện viên hoặc người có kinh nghiệm để theo dõi và hướng dẫn tập luyện, một số lưu ý chung cùng với cách ngăn ngừa đau lưng ở bộ môn cử tạ như sau:

• Thực hiện các động tác khởi động trước khi tập luyện thể thao
• Tập theo giáo án của huấn luyện viên, từ nhẹ đến nặng, từ đơn giản đến phức tạp, không đốt cháy giai đoạn, không nóng vội
• Đối với cử tạ khi nâng tạ lên cần co bóp cơ mông để kích hoạt xương chậu, giảm tải cho vùng thắt lưng
• Giữ vai ổn định trong quá trình tập luyện, hạn chế tư thế lưng cong tròn ảnh hưởng đến vùng thắt lưng
• Tránh dùng tạ quả nặng nên điều chỉnh vừa sức và tăng dần
• Lựa chọn máy tập thể dục thay thế cho nâng tạ tự do để giảm áp lực lên vùng thắt lưng
• Tránh các động tác cử tạ dễ gây chấn thương thắt lưng như cử tạ đẩy, đứng tấn, cử tạ giật, deadlift

Tóm lại, các chấn thương thắt lưng là phần gần cột sống thường khá nguy hiểm nên bệnh nhân cần đi khám bác sĩ khi có các biểu hiện như đau nhói hoặc đau âm ỉ liên tục vùng cột sống thắt lưng, cảm giác đau tăng nặng khi ngồi hoặc chạy nhảy, cơn đau vùng lưng có thể lan dần xuống mông đùi hoặc háng và lưng trở nên đơ cứng.