Phẫu thuật nội soi khâu sụn chêm

Bài viết của ThS.BS Hồ Ngọc Minh - Bác sĩ Ngoại khoa Nội soi khớp và Y học thể thao - Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Sụn chêm là 1 thành phần quan trọng của khớp gối, có chức năng phân tán áp lực trong khớp (tương tự chiếc giảm xóc) và tham gia giữ vững khớp gối. Thành phần này có thể bị rách do các chấn thương khớp gối, đặc biệt thường đi kèm với tổn thương đứt dây chằng chéo trước.

Trước đây, cách điều trị tổn thương rách sụn chêm đa phần là cắt bỏ (Menisectomy) một phần hoặc hoàn toàn sụn chêm, điều này giúp giải quyết được các triệu chứng đau, kẹt khớp trong ngắn hạn. Tuy nhiên, hậu quả của việc cắt bỏ phần lớn hoặc hoàn toàn sụn chêm là cực kì nghiêm trọng: áp lực tác dụng lên sụn khớp mâm chày có thể tăng tới gấp hơn 3 lần bình thường và dẫn tới hậu quả là thoái hóa khớp gối sớm.

• Tên khoa học: Khâu sụn chêm (Meniscus repair)
• Tên thường gọi: Khâu sụn chêm
• Mô tả sơ bộ kĩ thuật:

Khâu sụn chêm là phẫu thuật mà bác sĩ phục hồi lại vị trí sụn chêm bị rách bằng các mũi khâu và các dụng cụ đặc biệt, được thực hiện dưới nội soi khớp gối.

Các đối tượng chỉ định khâu sụn chêm là người bệnh được chẩn đoán rách sụn chêm và có các yếu tố sau đây:

• Có các biểu hiện đau khớp gối, kẹt khớp, hạn chế vận động, ... sau chấn thương vùng gối kể cả chấn thương lâu năm.
• Có nhu cầu tiếp tục chơi thể thao, có thói quen vận động tích cực.
• Hình ảnh X quang khớp gối chưa thoái hóa hoặc thoái hóa mức độ nhẹ
• Đánh giá tình trạng sụn chêm còn có thể khâu được trong khi nội soi (những trường hợp rách xơ mướp do thoái hóa hoặc tổn thương quá lâu, rách kiểu vạt, rách ở vị trí không có mạch nuôi là những trường hợp không thể khâu lại sụn chêm mà buộc phải cắt bỏ phần rách.

• Khâu từ trong ra ngoài (inside-out): áp dụng cho rách ở vị trí thân và 1/3 sau của sụn chêm.
• Khâu từ ngoài vào trong (outside-in): Áp dụng cho rách ở vị trí thân và 1/3 trước của sụn chêm.
• Khâu tất cả bên trong (all-inside): Áp dụng cho rách ở vị trí thân và 1/3 sau sụn chêm.
• Cố định điểm bám sụn chêm xuống mâm chày: Áp dụng cho kiểu rách/bong vị trí rễ bám phía sau của sụn chêm (meniscal root tear)

Ưu điểm:

• Cải thiện sớm triệu chứng đau, kẹt khớp.
• Phục hồi tối đa cấu trúc sụn chêm.
• Giảm nguy cơ thoái hóa sớm khớp gối.
• Xâm lấn tối thiểu do được thực hiện qua nội soi.
• Người bệnh có thể quay lại vận động như bình thường.
• Chi phí vật tư cao tuy nhiên được bảo hiểm chi trả phần lớn.

Nhược điểm:

• Phẫu thuật viên cần có kinh nghiệm và kỹ năng tốt.
• Cần tuân thủ nghiêm ngặt quá trình phục hồi chức năng sau mổ.
• Có thể bị rách lại.
• Không áp dụng được cho bệnh nhân thoái hóa gối nặng.

Bước 1: Người bệnh sẽ được thăm khám lâm sàng và chụp chiếu đánh giá tổn thương sụn chêm.

Bước 2: Người bệnh có chỉ định khâu sụn chêm sẽ được nhập viện, thực hiện các công việc chuẩn bị trước mổ.

Bước 3: Tiến hành phẫu thuật:

• Người bệnh được gây tê tủy sống và sử dụng các biện pháp an thần nếu cần thiết.
• Phẫu thuật viên tiến hành nội soi đánh giá tình trạng sụn chêm, kiểu rách, vị trí rách, khả năng khâu bảo tồn.
• Phẫu thuật viên thực hiện các mũi khâu hoặc cố định sụn chêm xuống mâm chày, tùy theo tổn thương mà người bệnh gặp phải.
• Sau khi kiểm tra vị trí khâu đã chắc chắn, phẫu thuật viên đóng các ngõ vào khớp, băng ép và bất động tạm thời khớp gối người bệnh bằng nẹp gối chuyên dụng. Kết thúc phẫu thuật.

Bước 4: Chăm sóc sau mổ:

• Người bệnh được sử dụng các biện pháp giảm đau, chườm đá vùng mổ, gác chân cao.
• Các kỹ thuật viên phục hồi chức năng sẽ hướng dẫn người bệnh tập luyện, vận động ngay ngày đầu tiên sau mổ.

Người bệnh sau khi xuất viện sẽ được hướng dẫn tập phục hồi chức năng tại nhà và hẹn thăm khám tại bệnh viện cụ thể. Nếu tuân thủ phác đồ, tập luyện tốt và không có các biến chứng sau mổ, thông thường người bệnh có thể đi lại một cách tương đối bình thường sau 10 – 12 tuần. Thời gian phục hồi đến khi chơi lại được thể thao sẽ tùy thuộc vào tổn thương của từng người bệnh.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có đội ngũ chuyên gia hàng đầu về phẫu thuật nội soi khớp nói chung và phẫu thuật khâu sụn chêm nói riêng. Các phẫu thuật viên của trung tâm đã thực hiện hàng trăm ca phẫu thuật nội soi khâu sụn chêm mỗi năm, giúp những người bệnh trẻ tuổi, có nhu cầu vận động mạnh, chơi thể thao có thể quay trở lại được với đam mê của mình.

Ưu điểm phẫu thuật khâu sụn chêm tại Vinmec gồm:

• Quy trình chuẩn:

Được áp dụng các quy trình và tiêu chuẩn JCI khắt khe nhất về an toàn và chất lượng điều trị, đội ngũ chuyên gia và nhân viên y tế tại Vinmec luôn tự tin về khả năng đáp ứng những yêu cầu cao nhất của người bệnh về chăm sóc y tế.

• Trang thiết bị hiện đại:

Vinmec là cơ sở y tế tư nhân luôn đi đầu trong việc đầu tư mua sắm các máy móc, trang thiết bị hiện đại nhất phục vụ cho yêu cầu chuyên môn. Đặc biệt với các phẫu thuật kỹ thuật cao như nội soi khớp, đường kính của các dụng cụ và yêu cầu về độ chính xác trong mổ đều được tính bằng milimet, vì vậy Vinmec luôn sử dụng các thiết bị mới nhất của những nhà sản xuất hàng đầu thế giới như Arthrex, ConMed, Karl Storz ...

Phẫu thuật “4 không”:

• Không garo: tránh được các biến chứng do thiếu máu kéo dài, giảm sưng đau sau mổ và lượng máu mất trong mổ vẫn là rất ít.
• Không dẫn lưu: không còn sự phiền toái của ống dẫn lưu trong những ngày đầu sau mổ và quan trọng nhất là giảm nguy cơ nhiễm trùng ngược dòng từ ống dẫn lưu và nhiễm trùng khi rút ống dẫn lưu.
• Không đau: Người bệnh được sử dụng các phương pháp gây tê vùng, giảm đau hiện đại ngay trong mổ và liên tục sau mổ. Trong quá trình nằm viện bất kể khi nào người bệnh thông báo có dấu hiệu đau, lập tức nhân viên y tế sẽ có các biện pháp can thiệp giúp cơn đau giảm đến mức thấp nhất, không ảnh hưởng đến khả năng sinh hoạt, luyện tập hay giấc ngủ của người bệnh.
• Không kháng sinh sau mổ: Áp dụng phác đồ kháng sinh dự phòng trước và trong mổ, người bệnh sau phẫu thuật sẽ không cần phải dùng thêm bất kì loại kháng sinh đường uống hay đường tiêm nào trừ các trường hợp đặc biệt.

Phẫu thuật “4 không” này giúp quá trình hồi phục của bệnh nhân trở nên nhẹ nhàng và nhanh chóng, thời gian nằm viện được rút ngắn, hạn chế tối đa các biến chứng và tác dụng phụ có thể gặp sau mổ.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec là một trong số ít các Trung tâm đạt chuẩn FIFA trên thế giới và đầu tiên tại Việt Nam. Trung tâm được đầu tư lớn về công nghệ như 3D Technology in Medicine Center (Trung tâm nghiên cứu Công nghệ 3D trong Y học), Motion Analysis Lab (Phòng nghiên cứu, phân tích chuyển động) đầu tiên tại Việt Nam, ngang tầm với khu vực và trên thế giới.

Về chuyên môn, Vinmec đã làm chủ kỹ thuật và tạo ra sự đột phá trong điều trị, với các kĩ thuật tiên tiến cá thể hóa trong điều trị như ánh xạ giải phẫu, phẫu thuật chính xác sử dụng Robot trong mổ, phục hồi chức năng và dinh dưỡng chuyên sâu ... đồng thời có mạng lưới hợp tác với nhiều chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực y học thể thao trên thế giới. Chính vì vậy ngày 23/03/2022, Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) đã chính thức kí hợp tác cùng Vinmec nhằm nâng cao chất lượng công tác y tế dành cho các cầu thủ trong đội tuyển. Bên cạnh việc điều trị chấn thương phục vụ thi đấu, hợp tác giữa VFF và Vinmec còn bao gồm hoạt động nghiên cứu và đào tạo y học thể thao bài bản và chuyên nghiệp để nâng cao chất lượng chuyên môn.