6 DẤU HIỆU NHẬN BIẾT ĐỘT QUỴ SỚM

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ là một bệnh lý gây tổn thương nghiêm trọng cho não bộ, nó liên quan đến sự gián đoạn đột ngột và cục bộ của dòng máu não gây ra tổn thương thần kinh. Khi không được cấp máu trong vài phút, các tế bào não bắt đầu chết dần với số lượng ngày càng lớn. Đột quỵ có thể là:

• Thiếu máu cục bộ do huyết khối (85%): tình trạng động mạch não bị thuyên tắc một phần hoặc hoàn toàn dẫn tới việc lưu lượng máu cung cấp tới não bị giảm đột ngột.
• Chảy máu do vỡ mạch (15%): tình trạng mạch máu não bị vỡ đột ngột làm máu tràn vào nhu mô não gây tổn thương não.

Là cơ quan điều khiển mọi hoạt động của cơ thể, mỗi vùng trên não đảm nhận một nhiệm vụ và vai trò khác nhau. Một khi não bộ bị tổn thương sẽ dẫn đến những di chứng nặng nề nếu không được cấp cứu kịp thời. Những bệnh nhân được cấp cứu sớm, giữ được tính mạng thì có thể liệt, giảm vận động hoặc giảm cử động ở một số cơ quan nhất định. Theo số liệu từ Bộ Y Tế, khoảng 30-50% người bệnh đột quỵ không thể có lại được khả năng độc lập về chức năng và 15-30% trong tổng số người bệnh đột quỵ bị khiếm khuyết vĩnh viễn.

Các dấu hiệu đột quỵ thường gặp và triệu chứng đột quỵ sớm “BE FAST”

Đột quỵ là một bệnh lý gây tổn thương nghiêm trọng cho não bộ, nó liên quan đến sự gián đoạn đột ngột và cục bộ của dòng máu não gây ra tổn thương thần kinh. Đột quỵ xảy ra rất nhanh và khó lường. Đối với người bị đột quỵ, thời gian là vàng và người nhà bệnh nhân cần phải nắm rõ dấu hiệu để nhận biết được đột quỵ. Việc nhận biết sớm các triệu chứng của đột quỵ là vô cùng quan trọng, để cấp cứu kịp thời và có tác động quan trọng trong phục hồi sau đột quỵ của bệnh nhân.

Các triệu chứng ban đầu của đột quỵ xuất hiện đột ngột, bao gồm:

• Tê, yếu các chi và cơ mặt;
• Thất ngôn;
• Lú lẫn;
• Rối loạn thị giác ở một hoặc cả hai mắt;
• Chóng mặt hoặc mất thăng bằng; đau đầu.

Nhận biết sớm nguy cơ đột quỵ bằng quy tắc “FAST”

BE FAST tiền thân là FAST là cụm từ viết tắt được hội tim mạch Mỹ (AHA) cũng như nhiều tổ chức khác sử dụng, giúp bệnh nhân và người thân dễ dàng ghi nhớ về những triệu chứng của đột quỵ nhằm nhận biết sớm và cấp cứu kịp thời bệnh nhân bị đột quỵ.

Be fast là cụm từ mà mỗi chữ sẽ mô tả một dấu hiệu nhận biết sớm đột quỵ:

B (balance): diễn tả triệu chứng khi bệnh nhân đột ngột mất thăng bằng, chóng mặt, đau đầu dữ dội và mất khả năng phối hợp vận động.

E (eyesight): thể hiện việc bệnh nhân bị mờ mắt (giảm thị lực) hoặc mất hoàn toàn thị lực của 1 hoặc cả 2 mắt.

F (face): miêu tả sự biến đổi của khuôn mặt, bệnh nhân có thể bị liệt, méo miệng, nhân trung (đoạn nối giữa điểm dưới mũi đến môi trên) bị lệch, thể hiện rõ nhất khi bệnh nhân cười mở miệng lớn.

A (arm): bệnh nhân cử động khó hoặc không thể cử động tay chân, tê liệt 1 bên cơ thể. Cách xác nhận nhanh chóng nhất là yêu cầu bệnh nhân giơ 2 tay lên và giữ lại cùng 1 lúc.

S (speech): bệnh nhân khó nói, phát âm không rõ, nói dính chữ, nói ngọng bất thường. Bạn có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người nghi ngờ bị đột quỵ lặp lại một câu đơn giản bạn vừa nói.

T (time): khi xuất hiện đột ngột các triệu chứng trên hãy nhanh chóng gọi 115 hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Hiện nay, Chụp cộng hưởng từ - MRI/MRA được coi là công cụ “vàng” tầm soát đột quỵ não. MRI được sử dụng để kiểm tra tình trạng hầu hết các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt có giá trị trong chụp ảnh chi tiết não hoặc thần kinh cột sống. Do có độ phân giải và tương phản tốt nên hình ảnh MRI cho phép phát hiện ra các điểm bất thường ẩn sau các lớp xương mà các phương pháp tạo ảnh khác khó có thể nhận ra. MRI có thể cho kết quả chuẩn xác hơn so các kỹ thuật dùng tia X (ngoại trừ kỹ thuật chụp DSA đánh giá mạch máu) trong chẩn đoán các bệnh lý não, tim mạch, đột quỵ,... Hơn nữa, quá trình chụp bằng MRI không gây tác dụng phụ như trong chụp X-quang hay cắt lớp vi tính (CT).