Bệnh Parkinson và vai trò của PET Scan

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ - Bác sĩ Huỳnh An Thiên - Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh Parkinson hay còn được gọi là bệnh liệt rung - đây là một tình trạng rối loạn tăng tiến của hệ thần kinh có ảnh hưởng đến sự di chuyển của toàn cơ thể. Bệnh thường bắt đầu với một cơn chấn động gần như không đáng chú ý như rung rất nhẹ ở một bên tay rồi phát triển dần dần.

Rung có thể là biểu hiện điển hình nhất của bệnh Parkinson, tuy nhiên, bệnh cũng thường hay gây tê cứng hoặc chuyển động một cách khó khăn, chậm chạp. Một bác sĩ người Anh, sống ở London, có tên là James Parkinson mô tả bệnh Parkinson lần đầu tiên vào năm 1912. Từ đó trở đi, người ta thường gọi căn bệnh này theo tên của ông.

Chụp PET được thực hiện bằng cách tiêm một lượng nhỏ chất phóng xạ được gọi là chất đánh dấu vào tĩnh mạch trên cánh tay của người bệnh. Chất đánh dấu này phát ra các hạt nhỏ tích điện dương (positron) tương tác với các hạt tích điện âm gọi là electron trong cơ thể. PET Scan có thể phát hiện ra hoạt động của sự tương tác này và sử dụng nó để tạo hình ảnh. Quá trình này cho phép bác sĩ nhìn vào một cơ quan trong cơ thể từ mọi góc độ và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn.

Đối với bệnh nhân mắc bệnh Parkinson (PD), PET Scan được sử dụng để đánh giá hoạt động và chức năng của các vùng não liên quan đến khả năng vận động. Tuy nhiên, bác sĩ có thể yêu cầu bạn chụp PET vì nhiều lý do khác nhau. Ngoài các vấn đề tiềm ẩn ở não và tủy sống, xét nghiệm cũng được sử dụng để chẩn đoán các vấn đề về tim mạch cũng như một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú, ung thư não, ung thư phổi, ung thư đại tràng, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư hạch.

Trước khi trải qua thủ thuật PET, bác sĩ của bạn cần nắm rõ được hết tất cả các loại thuốc mà bạn đang sử dụng, kể cả các loại thảo dược nếu có. Ngoài ra, bạn cần báo với bác sĩ nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ rằng mình đang mang thai, bởi PET Scan có thể gây hại đến thai nhi.

Trước khi thực hiện thủ thuật, bạn sẽ được yêu cầu cởi bỏ quần áo ở vị trí cơ thể cần kiểm tra. Tùy thuộc vào khu vực cơ thể của bạn cần kiểm tra, bạn có thể được yêu cầu cởi quần áo hoàn toàn và mặc áo choàng bệnh viện. Bác sĩ thực hiện cũng sẽ yêu cầu bạn bỏ bất kỳ răng giả, đồ trang sức hoặc vật dụng kim loại nào trong quá trình quét, vì những vật phẩm này có thể ảnh hưởng đến việc tính chính xác của thủ thuật này.

Thủ thuật PET Scan thường kéo dài trong khoảng thời gian từ 45 đến 60 phút. Trước tiên, bạn sẽ được tiêm một lượng nhỏ chất phóng xạ vào tĩnh mạch. Sau đó, máy quét PET, sẽ di chuyển theo vòng tròn xung quanh bạn. Khi điều này đang diễn ra, máy quét sẽ ghi lại hình ảnh các mẫu do hóa chất đánh dấu bên trong cơ thể bạn để lại.

Sau khi thực hiện PET Scan xong, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn uống nhiều nước trong những ngày tiếp theo để loại bỏ hoặc xả hóa chất đánh dấu khỏi cơ thể.

Bệnh nhân sẽ được tiêm một lượng nhỏ dược chất phóng xạ 18F-FDG vào cơ thể trước khi tiến hành PET Scan.

Do đó, rủi ro khi thực hiện PET Scan chính là việc bệnh nhân tiếp xúc với một lượng phóng xạ khi quét.

Tuy nhiên, trên thực tế, rủi ro do nhiễm xạ là rất thấp so với lợi ích mà PET Scan mang lại bởi vì phương pháp này chỉ sử dụng một liều lượng nhỏ phóng xạ.

Với liều lượng phóng xạ thấp như vậy, trải qua hơn 5 thập kỷ sử dụng dược chất phóng xạ trong y học hạt nhân, chưa ghi nhận bất cứ tác dụng phụ lâu dài nào bởi tiếp xúc với phóng xạ.

Do đó, rủi ro mà PET Scan đem lại là có nhưng ở mức độ có thể chấp nhận được. Khi thực hiện, bệnh nhân cần lưu ý đến một số điểm sau:

• Có thể bị dị ứng với dược chất phóng xạ, tuy nhiên trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.
• Bệnh nhân có thể bị đau hoặc nổi đỏ ở vị trí tiêm chất phóng xạ nhưng tình trạng này sẽ nhanh chóng biến mất.
• Cần thận trọng khi thực hiện PET Scan đối với phụ nữ có thai, có ý định mang thai hoặc đang cho con bú.

Bởi vì bức xạ là một phần trong quá trình chụp PET, vì vậy luôn tiềm ẩn một rủi ro nhỏ rằng các tế bào hoặc các mô có thể đã bị tổn thương sau khi thực hiện thủ thuật. Tuy nhiên, mức độ phóng xạ từ chất đánh dấu được gửi đi khắp cơ thể là rất thấp.

Hiện nay, PET Scan được ứng dụng rộng rãi và phổ biến hơn các xét nghiệm tương tự có sẵn. Kết quả kiểm tra sau khi thực hiện PET Scan thường được đưa ra trong vòng một đến hai ngày sau khi thực hiện.

Nguồn tham khảo: webmd.com